Milli mücadele’de Galip Hoca (Celal Bayar)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İhsan Fuat Özgen

Danışman: SÜLEYMAN BEYOĞLU

Özet:

Celâl Bayar 16 Mayıs 1882'de Bursa'nın Gemlik İlçesi'nin Umumrbey Köyü'nde doğmuş, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nde çalışmalar yapmış, 1918'de Osmanlı Devleti'nin, Birinci Dünya Savaşı sonunda müşkül duruma düşmesiyle, İzmir'de Millî Mücadele çalışmalarına başlamış, mandacılığa karşı çıkmış, silahlı mücadele fikrinin oluşmasına gayret etmiştir. İttihat ve Terakki Fırkası'nın iktidardan düşmesi ve üyeleri hakkında soruşturma ve tutuklamaların başlamasıyla, Celâl Bey, Mart 1919'da İzmir'den ayrılmış, Ödemiş ve civarından başlayarak millî mücadele faaliyetlerini yürütmüştür. Bu çalışmalarının bölgede Yunanistan lehine faaliyet yürüten Rumlar ve İstanbul hükümeti tarafından haber alınması üzerine, Ödemiş'ten ayrılmış ve kılık değiştirerek 'Gâlip Hoca' takma adını almış, çalışmalarını sürdürmüştür. Gâlip Hoca,Umurlu ve Köşk cephelerinin kurulmasında önemli vazife ifa etmiş, düşmanın kendisi aleyhinde yürüttüğü faaliyetler neticesinde bu cephelerden ayrılmak mecburiyetinde kalmış, Üçüncü Balıkesir Kongresi ile, 19 Eylül 1919'da Akhisar Cephesi Millî Alay Kumandanlığına getirilmiştir. Celâl Bey, bu cephedeki çalışmalarından sonra 12 Ocak 1920'de Osmanlı Meclis-i Mebusanı'na Saruhan Mebusu olarak iştirak etmiş, 'Misak-ı Milli'nin metnini hazırlayan komisyon içerisinde yer almış, 16 Mart 1920'de Îtilâf Devletlerinin, İstanbul'u resmen işgal etmesiyle, İstanbul'dan ayrılmış, Bursa'ya vardığında Mustafa Kemâl Paşa ile temasa geçerek Anzavur İsyanı ile ilgilenmiş, Şeyhülislamın, Millî Mücadele aleyhine yayınladığı fetvalara karşı fetva hazırlatmış, 23 Nisan 1920'de Ankara'da kurulana Büyük Millet Meclisi'ne Saruhan millet vekili olarak katılmış ve Mustafa Kemâl Paşanın liderliğindeki Millî Mücadeleye iştirak etmiştir.