Ceza Muhakemesi Kanunu 171/1. maddesi kapsamında cumhuriyet savcısının kamu davası açmada takdir yetkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Kamu Hukuku Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HÜSEYİN TANFER AYHAN

Danışman: AHMET GÖKCEN

Özet:

Anahtar Kelimeler: Ceza muhakemesi hukuku, kamu davası, şahsi cezasızlık sebebi, etkin pişmanlık hali. Takdirilik / Maslahata Uygunluk İlkesi, ilk örnekleri Anglo-Sakson ceza muhakemesi hukukunda yer almış ve 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren de Kıta Avrupası ceza muhakemesi hukukunca kabul edilmiş önemli bir müessesedir. Takdirilik ilkesinin, ceza hukukunun temel ilkelerinden “oranlılık ilkesini” gerçekleştirme ve bazı suç tiplerinde yargılama organlarının meşgul edilmemesini sağlamaya matuf temel işlevi bulunmaktadır. Takdirilik ilkesinin, hukuk tarihindeki yeri incelenmiş, Türk Ceza Muhakemesi Hukuku’nda takdirilik ilkesinin nasıl yer almaya başladığı ve nasıl uygulandığı açıklanmaya çalışılmış ve özellikle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun takdirilik ilkesine bakış açısı anlatılmıştır. Mukayeseli hukukta, takdirilik ilkesi ve bu ilkeye alternatif teşkil eden kovuşturma mecburiyeti ilkelerinin mevzuatta ne şekilde yer aldığı, uygulamada bu ilkelerin hangi yargı organlarınca nasıl uygulandıkları açıklanmış, özellikle takdirilik ilkesinin yıllardır uygulandığı Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık’taki düzenlemelerin ne şekilde olduğu açıklanmıştır. Takdirilik ilkesinin dışında kamu davasının açılmasında geçerli olan diğer temel ilkelerin anlatılmasıyla, uygulamada savcının Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 171/1. maddesi doğrultusunda sahip olduğu kamu davasının açılmasında takdir yetkisini hangi koşulların ve hangi suç tiplerinin varlığı halinde kullanabileceği sorularına yanıt aranmıştır. Özellikle Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 171/1. maddesinde belirtilen şahsi cezasızlık sebeplerinin ve etkin pişmanlık hallerinin ne olduğu ve hangi suç tiplerinde düzenlendiği hususu tafsilatıyla anlatılmaya çalışılmıştır. Savcının takdirilik ilkesini kullanmasıyla oluşan durum ve bu duruma karşı itiraz kanun yolunun kullanılıp kullanılamayacağı, uygulamada bu sorunun nasıl aşılması gerektiği hususlarına da cevap aranmıştır. ABSTRACT Keywords: Law Of Criminal Procedure, Public Trial, Cause Of Personal Impunity, Effective Contrition. The principal of discretion has firstly appeared in anglo-saxon criminal prosedure and since the second part of twentieth century, recognised as an essential institution by Continental Europe criminal procedure law. The basic function of this principle is the realization of the principe of proportionality and to give up engrossing the justice institutions’ time beside some simple crime types. In this study, the place of the principal of discretion, the way it appeared in Turkish criminal procedure law and the way that it applies have been examinated. Especially, the viewpoint of the Turkish Criminal Procedure Code faced the principal of discretion is explained. The principal of discretion in comparative law and how placed the principle of compulsory prosecuting which constitutes an alternative of the said principle in the legislation are explained. The answers of the questions of how and by which instances these two principles are applied are researched and especially, the reglementation in the United States where the principal of discretion is in force since years is explained. By touching upon all the principles excepted the principal of discretion about sueing a public trial, the asnwer of the next questions are researched: Which are the conditions under that the Public Prosecutor use his discretionary power and which are the crime types besides that the Public Prosecutor applies the principal of discretion under the article 171/1 of Turkish Criminal Procedure Code. The aspects of cause of personal impunity and effective contrition indicated at the article 171/1 of Turkish Criminal Procedure Code and the cime types that the said Notion are connected are aimed to expounded. The situation that appears after that the Public Prosecutor applies the principle of discretion and the question if the objection prosedure is available beside that situation have also been examinated.