Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatih Güllüce
Danışman: SÜLEYMAN DERİN
Özet:MEHMED NÂZIM PAŞA’NIN “İBN FÂRİZ TERCÜMESİ VE ŞERHİ” -METİN VE İNCELEME- Tasavvuf dünyasında, İbnü’l-Fârız’ın İlâhî aşk ve muhabbet üzerine söylediği beyitler önemli bir yer teşkil etmektedir. Çalışmamızda önde gelen Arap mutasavvıflarından İbnü’l-Fârız’ın divanından “Yâiyye”, “Mîmiyye (Hamriyye)” ve “Râiyye” kasidelerini şerh eden Mehmed Nâzım Paşa’nın “İbn Fâriz Tercümesi” adlı eserini ele aldık. Matbû bir eser olan şerh İstanbul’da Şems Matbaasında h.1328/m.1910 yılında basılmıştır. Nâzım Paşa eserini, üç bölüme ayırmıştır. Kısa bir girişten sonra, önce Arapça metni kaydettikten sonra, burada geçen kelimeleri mânâlandırmakta, kelimelerin köklerini incelenmektedir. Bunu müteakip “Mahsûl-i Beyt” başlıklı kısımda beyitleri Türkçeye çevirmiştir. Şerhe imza atan Nâzım Paşa’nın hayatını ve eserlerini ele alarak başladığımız çalışmamızda, Nâzım Paşa’nın günümüzde tartışmalara konu olan meşhur şair Nâzım Hikmet Ran’ın dedesi olduğu detayını incelememize dâhil ettik. Tasavvufî düşüncenin her kesimden ilgi gördüğü çağımızda farklı bir bakış açısına vesile olacağını düşündük. Birinci bölümde, İbnü’l-Fârız’ın hayatı, şiirleri ve tasavvufî düşüncesini ele aldık. Bu alanda Türkçe yayın adedinin çok az olduğunu gördük. İlâhî aşkın güçlü şairinin Arap dünyası ve batıda elde ettiği çalışma zenginliğini dilimizde yeterince bulamamasını bir eksiklik olarak görmekteyiz. Bu hususta dileğimiz yapılacak çalışmalarla boşluğun giderilmesidir. İkinci bölümde ise eserin günümüz harflerine aktardık. Ayrıca “Mahsûl-i Beyt” başlıklı kısımlarda beyitlerin Nâzım Paşa tarafından yapılan Osmanlıca tercümesini, günümüzde kullanılan kelimelere aktararak metnin anlaşılmasını kolaylaştırdık. Bizde bu eser üzerinde çalışarak günümüz Türkçesi ile hakkında çok az çalışma bulunan İbnü’l-Fârız’ı tanımak ve tanıtmak istedik. FATİH GÜLLÜCE 26 ARALIK 2008 MEHMET NAZIM PASHA’S “THE INTERPRETATION AND COMMENTARY OF IBN FARIZ” –TEXT AND ANALYSIS– Ibn Fariz‘s couplets upon the love of Allah and affection have a significant place in Sufism. In the study, it is dealt with the work “Ibn Fariz Tercümesi” written by Mehmed Nazim Pasha who commentated of eulogies which are “Yâiyye”, “Mimiyye (Hamriyye)” and “Raiyye” from the collected poems of Ibn Fariz, one of the most leading Arabian Sufis. In A.H 1328 / A.C 1910 the written commentary by Nazim Pasha was printed at Şems printery in Istanbul. He divided his work into three parts. Following a brief introduction, he firstly noted Arabian text, then explained the meaning of the words and examined the origins of the words in the book. Afterwards, in the part titled “Mahsûl-i Beyt”, he interpreted the couplets into Turkish. In the study, beginning with Nazim Pasha’s life and works, then it is included the detail about the relationship between famous writer Nazim Hikmet Ran and Nazim Pasha who is grandfather of him. It is considered that this paper will be conduced a new perspective about Sufic thought which has a wide interest among the public. In the first part; Ibn Fariz’s life, poems and Sufic thought is taken into consideration. It has been realized that there are only a few Turkish studies in this field. On the other hand, it is observed that there are lots of studies in Arabic world and West about the works of this strong Sufic poet, but it is a lack not to find enough works in our language. We wish this lack is going to be dispelled with new works on this field. In the second part, the work is converted into the Latin Turkish characters. Furthermore, the Ottoman Turkish translation of the couplets by Nazim Pasha is simplified with current Turkish words in the part titled “Mahsûl-i Beyt”, Studying on this work, it is aimed to recognize and present “Ibn Fariz” whose studies have been analyzed insufficiently in the recent. FATIH GULLUCE, 25th December 2008