Psoriasis hastalarında sistemik antipsoriatik tedavinin depresyonun subjektif ve biyokimyasal göstergelerine etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HASAN AKSOY

Danışman: SAFİYE ATLAS TÜLİN ERGUN

Özet:

Giriş: Psoriasis, depresyon riskini arttıran bir hastalıktır. Depresyon patogenezinde kronik inflamatuar süreçlerin, nöron maturasyonu ve sağ kalımını etkileyen nörotropinleri baskılaması suçlanmaktadır. Brain derived neurostimulatory factor (BDNF) bu nörotropinlerin en iyi bilinenlerindendir ve BDNF’nin depresyonun moleküler belirteci olarak kullanılabileceğini destekleyen veriler vardır. Psoriasis hastalarında depresyonun sübjektif göstergeleri ve BDNF’nin sağlıklı bireylerden farkını ve sistemik anti-psoriatik tedaviden nasıl etkilendiğini belirlemek önemlidir. Amaç: Bu çalışmada, psoriasis hastaları ile hasta ve sağlıklı kontrol gruplarının subjektif ölçeklerle ve laboratuvar belirteçleriyle ölçülecek olan depresyon ve kaygı düzeyleri açısından karşılaştırılması ve psoriasis hastalarına verilen sistemik anti-psoriatik tedavinin depresyonun sübjektif ve biyokimyasal belirteçlerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 18-65 yaş arasında, 31 psoriasis hastası, 31 hasta kontrol ve 31 sağlıklı gönüllü alındı. Her üç gruba ilk vizitte Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Spielberger Sürekli Kaygı Ölçeği (SKÖ) uygulandı, serum BDNF ve serum proBDNF düzeyleri ölçüldü. Hastalara, yukarıdakilere ek olarak Dermatoloji Yaşam Kalite İndeksi (DYKİ) de uygulandı. Tüm bu ölçekler ve laboratuvar testleri 3 aylık tedavi sonunda psoriasis hasta grubunda tekrarlandı. Psoriasis hastalarında hastalık şiddeti, tedavi öncesi ve sonrasında, doktor tarafından Psoriasis Alan Şiddet İndeksi (PAŞİ) ile değerlendirildi. Bulgular: Psoriasis hastalarında depresyon ve kaygı düzeyleri sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek saptandı. Psoriasis hastalarında yaşam kalitesinin, hasta kontrol grubuna göre daha olumsuz etkilendiği belirlendi. Psoriasis hastalarında, tedavi öncesinde, depresyonun biyokimyasal belirteçleri olarak kabul edilen BDNF ve proBDNF’de kontrollere göre anlamlı bir farklılık saptanmadı. Ancak sistemik anti-psoriatik tedavi ile yaşam kalitesinde düzelme ve bununla ilişkili olarak depresyon düzeyinin anlamlı derecede azaldığı belirlendi. Tedavi sonrasında depresyonun laboratuvar belirteçlerinden proBDNF düzeylerinde anlamlı derecede azalma saptanırken, BDNF düzeylerinin değişmediği gözlendi. Sonuç: Psoriasis, yaşam kalitesindeki etkilenmeye bağlı olarak depresyon ve kaygı düzeylerini arttırmakla birlikte, depresyonun biyokimyasal belirteçleri olan BDNF ve proBDNF düzeylerini etkilememiştir. Ancak, sistemik anti-psoriatik tedavi ile depresyonun sübjektif ölçeğinde (BDÖ) iyileşme ve laboratuvar belirteçlerinden proBDNF’de azalma olması, sistemik anti-psoriatik tedavinin depresyon riskini azaltabileceğini desteklemektedir. Tedavi sonunda BDNF düzeylerinde değişmenin olmaması, BDNF’nin, depresyonun biyokimyasal belirteci olduğu bilgisiyle çelişmektedir. Bunun olası nedeni, karmaşık bir patogenezi olan psoriasiste, depresyona neden olan nöromediatörlerin ve mekanizmaların farklı olması olabilir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: psoriasis, depresyon, BDNF, proBDNF, yaşam kalitesi ABSTRACT Background: Psoriasis is a disease associated with increased depression risk. Recently, chronic inflammatory processes and suppression of neurotrophins, which affect the maturation and survival of neurons, are claimed to have a role in the pathogenesis of depression. Brain neurostimulatory derived factor (BDNF) is one of the most well-known of these neurotrophins and data supports its use as a molecular marker of depression. Therefore, it may be interesting to investigate serum levels of BDNF in psoriatic and healthy individuals and also to understand the impact of systemic antipsoriatic treatment on these parameters. Objective: This study aimes to compare depression and anxiety levels of psoriasis and control groups through objective and subjective markers. We also aimed to assess the impact of systemic anti-psoriatic therapy to aforimentioned parameters. Method: Thirthy-one psoriasis patients, aged 18-65, 31 control patients and 31 healthy control subjects were included in the study. At first visit, all three groups completed Beck Depression Inventory (BDI), Spielberger State-Trait Anxiety Inventory-II (STAI-II) and serum BDNF, proBDNF levels were measured. In addition, Dermatology Life Quality Index (DLQI) was completed by the psoriasis and diseased control patients. All of these parameters and laboratory tests were repeated at the and of 3 month therapy in patients with psoriasis. Results: Depression and anxiety levels were significantly higher in psoriasis group compared to healthy controls. Quality of life of psoriasis patients were also more affected. Although BDNF or proBDNF levels were not different among groups, there was a significant reduction in proBDNF levels in psoriatics following treatment, indicating improvoment of depression. Furthermore depression scores and quality of life improved significantly following treatment, whereas BDNF levels did not change. Conclusion: Psoriasis is found to increase depression and anxiety levels through its negative impact on quality of life, but did not affect BDNF or proBDNF levels. As systemic anti-psoriatic treatment caused improvement of depression scores (BDI) and significant reduction of proBDNF levels, one may hypothesize that control of psoriatic inflammation may improve depression. Lack of significant difference in BDNF levels which did not change with treatment contradicts with data supporting BDNF to be a marker of depression. Our findings may indicate a more complex mechanism with probably different neuromediators having a role in pathogenesis of depression in patients with psoriasis. KEY WORDS: psoriasis, depression, BDNF, proBDNF, quality of life