Psikiyatrik yakınması olmayan çocuklarda anne sütü alım sürelerinin yürütücü işlevlere ve bilişsel düzeye etkisinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Duygu Murat

Danışman: OSMAN TALAT SABUNCUOĞLU

Özet:

Anne sütü içeriğinde bulunan dokosaheksaenoik asit (DHA) ve araşidonik asit (AA)’in nöronal gelişim üzerine olumlu etkisinin yanında emzirme esnasında anne-bebek arasında kurulan ilişki çocukta bilişsel gelişimi hızlandırır. Bu çalışmada psikiyatrik yakınması olmayan çocuklarda anne sütü alım süresinin bilişsel düzeye ve yürütücü işlevlere etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 8-13 yaş arasında 6 aydan az sadece anne sütü alan grup (n=35) ile yaş ve cinsiyet olarak eşleştirilmiş 6 ay ve daha fazla sadece anne sütü alan gruptaki (n=36) olguların sosyodemografik özellikleri ayrıntılı bir formla, klinik değerlendirilmeleri Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli ile değerlendirildi. Katılımcıların ebeveynlerine Güçler Güçlükler Anketi (GGA), Conners Anababa Derecelendirme Ölçeği (CADÖ-48), Öğrenme Bozukluğu Belirti Tarama Listesi; çocuklara ise Çocukluk Çağı Anksiyete Tarama Ölçeği ve Depresyon Ölçeği verildi. Çocukların zekâ düzeyini değerlendirmek için WISC-R testinin 4 alt testi, yürütücü işlevleri değerlendirmek için Stroop Testi, Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET) ile Sözel Akıcılık Testi uygulandı. Çalışmamızda, 6 aydan az sadece anne sütü alan grup ile 6 ay ve daha fazla sadece anne sütü alan çocukların WISC-R testi, Stroop, WKET ve Sözel Akıcılık Testi sonuçları karşılaştırıldığında iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı. Bu sebeple çalışmada sadece anne sütü alım süresinin az ya da yeterli olmasının çocuğun bilişsel düzeyine ve yürütücü işlevlere etkisinin olmadığı düşünülmektedir. Sonuç olarak anne sütü alımının bilişsel düzeye ve yürütücü işlevlere etkisini inceleyen geniş kapsamlı ve prospektif çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar kelimeler: Anne sütü, Yürütücü işlevler, Biliş, Zekâ, Çocuk ve ergen ABSTRACT Besides positive effects on neuronal development via Docosahexaenoic acid (DHA) and Arachidonic acid (AA) contained in breast milk, with also relationship between mother and baby during breastfeeding, cognitive development is accelerated in children.The aim of this study is to evaluate the effect of duration of breastfeeding on cognitive level and executive functions in children with no psychiatric complaint. Thirty five healthy children (8-13 ages) who were exclusively breastfed less than 6 months group and age-and-gender matched 36 healthy children who were exclusively breastfed 6 months and more group were assessed by a comprehensive form for sociodemographic characteristics and in order to evaluate psychiatric diagnosis we performed Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia Present and Lifetime Version. Parents of the participants filled out Strenght and Difficulties Questionnaire (SDQ), Conners’ Parent Rating Scale and Learning Disorder Symptom Checklist and also children filled out Screen for Child Anxiety and Related Disorders (SCARED) and Child Depression Inventory (CDI). To assess intelligence level, four subtests of WISC-R and to evaluate executive functions, Stroop Test, Wisconsin Card Sorting Test(WCST) and Verbal Fluency Test were administered by the clinicians. In our study, we compared the results of WISC-R, Stroop, WCST and Verbal Fluency Test of the two groups, and we found no statistical significance. Therefore it can be said that the duration of exclusive breastfeeding may not have effect on the cognitive level and executive functions of the children. As a result, more comprehensive and prospective studies are needed to evaluate cognitive ability and executive functions influenced by breastfeeding in children. Key words: Breastfeeding, Executive functions, Cognition, Intelligence, Child and adolescent