Enflasyon ortamında maliyetlerin izlenmesi, denetlenmesi ve karar verme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Banu Alpdoğan Dincer

Danışman: GÜRBÜZ GÖKÇEN

Özet:

1970'li yıllarda, petrol fiyatlarındaki hızlı artışla birlikte, tüm dünyadaki enflasyon oranı artmıştır. Bu durumda, ülkeler, anti-enflasyonist politikalar uygulayarak yüksek seviyelerde seyreden enflasyonu indirmeyi başarmıştır. Ancak Türkiye enflasyonu indirememiştir ve bugün bile, halen enflasyon oranının çift haneli olduğu ülkemizde, hükümetlerin başlıca hedefi bu oranı düşürmektir. Kompleks bir fenomen olan enflasyon, uzun dönemli yatırımların önünü kapayan, vergi yapısını bozan, işletmelerin finansal planlarının temelini çürüten bir kuvvet olarak kabul edilmektedir. Enflasyonist ortamda, tarihi maliyete dayalı muhasebe, işletmenin geçmiş performansını veya cari finansal durumunu göstermemektedir. Elde edilen gelirler cari fiyat seviyesini yansıtmakta, farklı tarihlerde oluşturulan tarihi maliyetler ise geçmiş fiyat seviyelerini yansıtmaktadır, bu durumda finansal tablolar karar verme açısından güvenilir bilgi sağlamamaktadır. Bugünün ekonomik çevresi, ileri maliyet yönetimi sistemleri gereksinimi yaratmakta, tüketici oadaklılık, bilgi teknolojilerinde gelişmeler, global rekabet gibi yeni terimlerin yerleşmesini sağlamaktadır. Globalizasyon günden güne önem kazandığından rekabet avantajı yakalamak açısından firmalar, enflasyonist ortamda olsalar dahi, fiyat politikası belirleme ayrıca geleceğe ilişkin plan, kontrol ve karar verme açısından üretim maliyetlerini belirlemelidir. Bu çalışmada, işletmelerin gelecekteki üretim maliyetlerini belirlemek amacıyla, bir regression modeli olan "curve estimation" yoluyla gelecekteki (TEFE) fiyat endekslerinin tahmini yapılmıştır. Veri olarak 0cak 2001- Mart 2003 dönemi alınmış ve SPSS programı yardımıyla gelecekteki 6 ayın fiyat endeksi tahmini yapılmıştır. Sonuç olarak, elde edilen üretim maliyetlerinin geleceğe ilişkin olarak düzeltilmiş değerlerinin, işletmenin planlama, kontrol ve stratejisi üzerinde belirgin bir role sahip olduğu yorumuna ulaşılabilmektedir. In the 1970s, with the sharpe changes in the prices of oil, inflation rates increased rapidly in all around the world. Thus, countries started to apply anti-inflation policy and managed to decrease the high level of inflation. However Turkey could not decline the inflation and even today government's major objective is to reduce the inflation rate that is still in double-digit. This complex phenomenon is considered as a force that inhibits economic growth by discouraging long-term investment, distorting the tax structure, and undermining the financial plans of the firms. In an inflationary environment, the historical cost method of accounting does not reflect the current financial position or recent performance of the firm. As revenues reflect current price levels whereas historical costs, established at different dates, reflect past price levels, so that, the financial statements do not provide reliable information for decision-making. Today's economic environment requires advanced cost management systems, which are emerging new themes as customer orientation, advances in information technology, global competition. The globalization become much more important from day to day, and to obtain the competitive advantage, firms have to determine their product costs in order to set the price and also to plan, control and decide about the future, even if the firm is in an inflationary environment. In this study, the future general price index (TEFE) is estimated with the curve estimation regression model in order to determine the future cost of the product. The data are set between the "January 2001- March 2003" and the forecast of general price index for the next six month are established by the program SPSS. In conclusion, the adjusted value of the cost of production allows us to interpret that to estimate the future cost has a significant role in the planning, the decision-making and the strategy of the firms.