İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilere tarih kavramlarının kazandırılması düzeyinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kadir Keskin

Danışman: CEMİL ÖZTÜRK

Özet:

"İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler Derslerinde Tarih Kavramlarının Kazandırılma Düzeylerinin Araştırlılması" isimli bu çalışmada aşağıdaki hedefler saptanmıştır. Bunlar: 1. İlköğretim okulları 5. sınıf Sosyal Bilgiler derslerinde kullanılan tarih kavramlarının mevcut ilköğretim programına uygunluğu, 2. İlköğretim okullarında öğrencilerin 5. sınıf Sosyal Bilgiler derslerinde tarih kavramlarını kazanma düzeyinin sıklığı, 3. İlköğretim okullarında öğrencilerin Sosyal Bilgiler derslerinde tarih kavramlarını kazanamama nedenleridir. Bu hedefleri gerçekleştirmek için biri öğrencilere diğeri ise öğretmenlere uygulanmak üzere iki tür anket geliştirilmiştir. Bu anketler İstabnul İli'ne bağlı 3 ilçenin bünyesinde bulunan 30 okulun 5. sınıf öğrencilerine ve o okullarda görev yapan 5. sınıf öğretmenlerine 2001-2002 öğretim yılı II. yarılında uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizi bilgisayar ortamında "SPSS for Windows 10.0" yardımıyla yapılmıştır. Verilerin analizinde frekans ve yüzde hesaplarının dışında, tarih kavramlarını kazanma düzeyi ile cinsiyet, sosyo ekonomik durum, öğrenim durumu ve kıdem değişkenleri arasındaki ilişkileri sınamak amacıyla Ki Kare(?²) testi yapılmıştır. Araştırma sonunda elde edilen bulgulardan aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: 1. İlköğretim okulları 5. sınıf sosyal bilgiler programında öğretilmesi öngörülen kavramların bilgi basamağındaki kalıcılık düzeyleri anlamlı çıkmıştır. fakat yapılan eğitim-öğretim etkili görünmesine rağmen tam öğrenme alt sınırı olan %70 ve üstüne 39 kavramdan sadece 11'inde ulaşılmıştır. 2. İlköğretim okulları 5. sınıf sosyal bilgiler programında öğretilmesi öngörülen kavramların kavrama basamağındaki kalıcılık düzeyleri anlamlı çıkmıştır. fakat tam öğrenme alt sınırı olan %70 ile karşılaştırıldığında 11 kavramdan sadece 2'si tam öğrenme alt sınırı üzerindedir. 3. Cinsiyet değişkeni ile 5. Sosyal Bilgiler derslerinde tarih kavramlarını kazanma düzeyi arasında istatistiksel açıdan 50 kavramdan 34'ünde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 4. 5. sınıf Sosyal Bilgiler derslerinde sosyo-ekonomik düzey değişkeni ile tarih kavramlarını kazanma düzeyi arasında istatistiksel açıdan 50 kavramın yarısından azında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 5. 5. sınıf Sosyal Bilgiler derslerinde öğrenim durum değişkeni ile tarih kavramlarını kazanma düzeyi arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 6. 5. sınıf Sosyal Bilgiler derslerinde mesleki kıdem değişkeni ile tarih kavramlarını kazanma düzeyi arasında istatistiksel açıdan 50 kavramdan 37'sinde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. The following aims are determined in this study which is labeled as " the research upon the levels of the teaching of the history concepts in the Social Studies' classes within the 5th grade of the primary education". These aims are; 1. The suitability of the history concepts which are used in the Social studies in the 5th grade of the primary schools to the existing primary education curriculum, 2. The frequency of the acquisition of the history concepts by the primary school students in the 5th grade Social Studies' Classes, 3. The search of the reasons why students in the primary schools are unable to acquire the history concepts in the Social studies' classes. In order to achieve these objectives two questionnaries, one for teachers, one for school administrators, were developed. These questionnaries were administered to administrators and 5th grade teachers of 3 elementary schools in 3 counties of Istanbul. Data collected in the second semester of 2002-2003 academic year. Data were analyzed with a computer program "SPSS for Windows 10.0". Besides determining the frequency and percentage values, a chi square (?²) test was used to determine the correlations between the frequncy of material use and gender, level of education and length of professional service. The following results are acquired according to the findings of the survey; 1. It is found that permanence levels in the knowledge stages of the concepts, which are presumed to be taught within the 5th grade Social studies' curriculum of the primary schools, are meaningful, but , although education- teaching seems to be effective, only 11 concepts of the 39 concepts are equal to or higher than 70%, which is the sub-base of the definite learning. 2. The permanence levels in the perception stages of the concepts, which are presumed to be taught in the 5th grade of the primary schools, are found meaningful but when the concepts are compared to the 70 %, which is the sub-base of the definite learning, it is found that only 2 concepts of the 11 concepts are above the sub-base of the definite learning. 3. When a relationship between the sex variable and the acquisition of the history concepts in the 5th grade Social studies is inquired, a meaningful relation is found in the 34 of the 50 concepts statistically. 4. When a relationship between the Socio-economic level variable and the level of the acquisition of the history concepts in the 5th grade Social Studies' classes is investigated, statistically a meaningful relation is met in less than half of the 50 concepts. 5. A meaningful relationship between the education-level variable and the level of the acquisition of the history concepts in the 5th grade Social Studies' classes is found. 6. It is found that there is a meaningful relationship in 37 of the 50 concepts statistically when job seniority variable and the level of the acquisition of the history concepts in the 5th grade Social Studies' lessons are related.