360 derece performans değerlendirme sistemi hakkında öğretmen ve yönetici görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZDEN ERNALBANT

Danışman: MÜNEVVER ÇETİN

Özet:

360 DERECE PERFORMANS DEĞERLENDİRME SİSTEMİ HAKKINDA ÖĞRETMEN VE YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ Bu araştırmanın amacı, resmi ilkokul ve ortaokullarda görevli yönetici ve öğretmenlerin “360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi” hakkında ki görüşlerini belirlemektir. Bu amaç kapsamında 360 derece performans değerlendirme sistemi hakkında ki yönetici ve öğretmen görüşlerinin cinsiyet, kıdem, görev, branş değişkenine göre farklılaşma durumu incelenmiştir. Bu araştırma 2013-2014 eğitim- öğretim yılı İstanbul ili, Maltepe ilçesinde bulunan, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 13 ilk ve ortaokulunda gerçekleşmiştir. Araştırmada Şengül, Y.(2008) tarafından geliştirilen “360 Derece Performans Değerlendirme Sistemine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşlerini Belirleme Ölçeği” ilgili okullarda ki 166 öğretmen ve 49 okul yöneticisine uygulanmıştır. Araştırma da nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır, verilerin analizinde frekans, betimsel istatistik yöntemleri, bağımsız grup t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Man-Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri ile çoklu karşılaştırma testlerinden Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; yönetici ve öğretmenlerin, 360 derece performans değerlendirme sistemi ile ilgili görüşlerinin “Katılıyorum”, çalışma arkadaşları tarafından değerlendirilme ile ilgili görüşlerinin “Katılıyorum”, veli tarafından değerlendirilme ile ilgili görüşlerinin “Kararsızım”, öğrenciler tarafından performanslarının değerlendirilmesiyle ilgili görüşlerinin “Kararsızım”, son olarak da mevcut değerlendirme sistemi ile ilgili düşüncelerinin “Katılıyorum” boyutlarında oldukları tespit edilmiştir. Araştırmada, çalışma arkadaşları tarafından değerlendirilmeye ait görüşler cinsiyet açısından incelendiğinde, kadınlar lehine anlamlı sonuca ulaşılmıştır. Yine bu boyutun görev değişkenine göre bir farklılık gösterip göstermediği incelendiğinde “yöneticilerin” öğretmenlere kıyasla çalışma arkadaşları tarafından değerlendirilmeye daha yatkın oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada çalışma arkadaşları tarafından değerlendirilme hakkında ki görüşlere branş değişkenine göre bakıldığında “branş öğretmenleri” nin sınıf öğretmenlerine oranla daha olumlu oldukları görülmüştür. Konuyla ilgili kıdem değişkenleri farkına baktığımızda ise; “1-5” yıl arasında ki kıdeme sahip öğretmen ve yöneticilerin “11-15” ve “21 yıl ve üstü” kıdeme sahip öğretmen ve yöneticilere oranla çalışma arkadaşları tarafından değerlendirilmeye daha açık oldukları sonucuna varılmıştır. Araştırmada veliler tarafından değerlendirilme ile ilgili görüşler cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde, bu konu ile ilgili cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmemiştir. Bu boyutla ilgili görev değişkeni sonuçları incelediğinde ise “yöneticiler“ in öğretmenlere oranla konuya daha olumlu baktıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada veliler tarafından değerlendirilme ile ilgili branş değişkeni sonuçlarına bakıldığında, sonucun branş öğretmenleri lehine olduğu görülmüştür. Bu boyuttaki son değişken olan kıdem değişkeni incelendiğinde ise, 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin 11-15 yıl ve 21 yıl ve üstü kıdeme sahip olan öğretmenlere kıyasla daha pozitif ve olumlu oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada 360 derece performans değerlendirme sisteminde, öğrenci tarafından değerlendirilme ile ilgili boyut, cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde erkekler ve de bayanlar arasında bu konuyla ilgili anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Araştırmada bu boyutla ilgili görev değişkeni sonucu incelendiğinde ise daha önceki boyutlarda olduğu gibi “yöneticiler”in daha olumlu görüş taşıdıkları görülmüştür. Yapılan çalışmada, öğrenci tarafından değerlendirme boyutu branş değişkenine göre incelendiğinde ise “branş öğretmenleri”nin performanslarının öğrenciler tarafından değerlendirilmesine daha olumlu baktığı sonucuna varılmıştır. Son olarak öğrenciler tarafından değerlendirilme boyutu kıdem değişkenine göre incelendiğinde ise 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmen ve yöneticilerin 11-15 yıl ve 21 yıl ve üstü kıdeme sahip olan öğretmen ve yöneticilere göre performansları değerlendirilirken öğrencilerin görüşlerinin alınmasına daha pozitif baktıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma da mevcut performans değerlendirme sistemine ait görüşler cinsiyet, görev değişkeni ve de branş değişkenine göre incelendiğinde, değişkenler arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Bu boyutta ki tek anlamlı fark kıdem değişkenin de olup,1-5 yıl ile 11-15 ve 1-5 yıl ile 21 yıl ve üstü branşlar arası anlamlı farklılık bulunmuş olup, farkın anlamlılığı her iki sonuçta da 1-5 yıl lehine olduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Performans Değerlendirme, Eğitimde Performans yönetimi, 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi, Çoklu Veri Kaynaklarına Göre Performans Değerlendirmesi ABSTRACT PRINCIPAL AND TEACHER VIEWS ABOUT 360 DEGREE PERFORMANCE APPRAISAL SYSTEM The purpose of this research is to determine the idea of principals and the teachers in public elementary and the secondary schools about 360 Degree Performance Appraisal System. In this scope of purpose, principal and the teacher views about 360 degree performance appraisal were examined according to the differentiation of gender, seniority, duty and branches. This researches had been conducted in 13 offical elementary and secondary schools which connected to the authority of Minister of National Education in Maltepe countie of the İstanbul during the 2013- 2014 education year. In the reserach, “360 Degree Performance Appriasal System Adminidtrators And Teachers’ Perceptions Regarding The Determination Scale” was developed by Şengül Y.(2008 ), had been applied 166 teachers and 49 administrators in the aforementioned schools.In this study, quantitative research method had been used. In data analysis, frequency, descriptive statistic methods, independent group t-test, One Way Analysis Of Variance (ANOVA), Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H tests together with Scheffe Test of multiple comparative tests had been used. According to research results, it is determined that opinions of directors and teachers about 360-degree performance appraisal system are “I agree”, their opinions on appraisal by their colleagues is "I agree", their opinions on appraisal by parents are "Indecisive”, their opinions on appraisal by their students is “Indecisive” and finally, their opinions on existing appraisal system is “I agree”. When opinions on being appraised by colleagues in Multi-Appraisal system in the research are examined according to sex, it is concluded that there is a significant difference between both sexes, we can see that “women” are more positive than men. When it is examined again whether this aspect varies according to duty/function variable, it is concluded that “directors” are more inclined to being appraised by their colleagues compared to teachers. It is observed in the research that when opinions on appraisal by colleagues are examined according to branch variable, “branch teachers” are more positive than classroom teachers are. When we consider the difference in seniority variables in relation to the subject matter, it is concluded that teachers and principals with “1-5" years seniority are more open to appraisal by their colleagues than teachers and directors with “11-15 years” and "21 years and above" seniority. When we examine opinions on appraisal by parents according to sex variable in the research, it is concluded that a significant difference does not exist between sexes in this regard. When the results of duty/function variable related to this aspect are examined, it is concluded that “directors” regard the issue more positively than teachers do. When the results of branch variable related to being appraised by parents in the research are examined, it is seen that the result is in favour of branch teachers. When seniority variable that is the last variable in this aspect is examined, it is concluded that teachers with 1-5 years seniority are more positive and optimistic than teachers with 11-15 years and 21 years and above seniority When the aspect of being appraised by students in 360-degree performance appraisal system is examined according to sex variable in the research, it is seen that a significant difference does not exist between men and women. When the result of duty/function variable related to this aspect is examined, it is seen that “directors” have more positive opinions like in previous aspects. When the aspect of appraisal by students is examined according to branch variable in the research, it is concluded that “branch teachers” are more positive about having their performances appraised by students. Finally, when appraisal by students is examined according to seniority variable, it is concluded that teachers and directors with 1-5 years seniority are more positive about getting student’s opinions for their performance appraisal than teachers with 11-15 years and 21 years and above seniority. When opinions on existing performance apprasial sytemin the research are examined in terms of sex, duty and branch variable, there are no significant differenes between the variables, but when the seniority variable that is the last variable in this aspect is examined, it is concluded that teachers and principlas with 1-5 years seniority are more positive and optimistic then the others within 11-15 years and 21 years and above seniority. Key words: Performance Appraisal, Performance Management in Education, 360-Degree Performance Appraisal System, Performance Appraisal According to Multi Data Sources