Plazmada D vitamini metabolitlerinin tayini için sıvı kromatografisi-ardışık kütle spektrometresi ile yöntem geliştirilmesi ve validasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeynep Özdemir

Danışman: DENİZ ÇIKLA YILMAZ

Özet:

Amaç: İnsan vücudunda D vitamini deposunu 25(OH)D gösterir ve 25(OH)D, 25(OH)D3 ve 25(OH)D2 metabolitlerinin toplamı olarak belirtilir. D vitamini ölçümünde yaygın bir şekilde kullanılmakta olan otomatik immünonassay analiz yöntemi D vitamini miktarını gerçek değerinden daha fazla ölçmektedir ve 25(OH)D3 ile 25(OH)D2 metabolitlerinin miktarlarını ayrı ayrı verememektedir. Yüksek hassasiyet ve seçiciliğe, geniş ölçüm aralığına sahip olan LC-MS/MS yöntemi klinik laboratuvarlarda yakın gelecekte yerini alacaktır. Bu sebeble çalışmamızda plazmadaki D vitamini metaboliti olan 25(OH)D3 ile 25(OH)D2’nin miktarının tayini için LC-MS/MS yöntemiyle pratik metot geliştirilip valide edilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem:. İlk olarak yedi farklı (A, B, C, D, E, F, G) örnek hazırlama metodu farklı çöktürme metotları uygulanarak en uygun örnek hazırlama metodu seçildi. Geliştirdiğimiz yöntemde Waters XEVO TQD LC-MS/MS cihazı, kolon olarak ACQUITY C18 (1,8 μm, 2,1 x 100 mm) mobil faz olarak 5 mM amonyum format ve formik asitli (MF-A1) tampon çözeltisi, 5 mM metanol içerisinde amonyum format ve formik asitli (MF-B1) çözelti gradient sistem ile 0,4 mL/dk akış hızında çalışıldı. Bulgular: Geliştirdiğimiz yöntemde alıkonma zamanı 25(OH)D3 için 1,02 dakika, 25(OH)D2 1,06 dakika ve iç standart 25(OH)D3-d6 için 1,01 dakika bulunmuştur. Sonuçlar: Geliştirilen yöntemi geçerli kılmak için; %CV, %GK, S\N, LOQ alan, alıkonma zamanı, kalibrasyon eğrisi performansı, kesinlik, doğruluk, stabilite parametreleri ve matriks etkilerine bakılmıştır. Yöntem 25(OH)D2 ve 25(OH)D3 için 5,00 – 150,00 ng/mL aralıklarında doğrusal bulunmuştur. -------------------- Objective: Vitamin D status of human body is indicated as 25 (OH) D which is the sum of the 25 (OH) D3 and 25 (OH) D2 metabolites. The widely used automatic immunonassay analysis method, measures the amount of vitamin D more than its actual value and is not able to give the amounts of metabolites separately. LC-MS / MS method allows high sensitivity and selectivity, wide measurement range, and simultaneous determination of metabolites, will be replaced by automated immunonassay methods in the near future in clinical laboratories. Therefore, in our study, it is aimed to develop and validate a simple and fast LC-MS / MS method for the quantitative determination of vtamin D metabolites in plasma. Materials and Methods: Seven different (A, B, C, D, E, F, G) sample preparation method tests were performed on ACQUITY C18 (1.8 μm, 2.1 x 100 mm) column. Mobile phase was 5.00 mM ammonium formate (MF-A1) and formic acid buffer solution, 5.00 mM ammonium formate (MF-B1) and formic acid in methanol solution. Gradient pump system with a flow rate of 0.4 mL/min.was used. Sequential Mass spectrometry analyzes were performed using Waters XEVO TQD LC-MS / MS as an instrument. Results: The retention time was 1.02 minutes for 25 (OH) D3, 25 (OH) D2 for 1.06 minutes and 1.01 minutes for internal standard 25 (OH) D3-d6. Conclusion: % CV, % Recovery S\N, LOQ area, retention time, calibration curve performance, accuracy, accuracy, stability parameters and matrix effects were examined for method validation. Method 25 (OH) D2 and 25 (OH) D3 were linear for the range of 5.00 to 150.00 ng / mL.