Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ahmet Tetik
Danışman: SEMA UĞURCAN
Özet:Ahmet Hikmet Müftüoğlu, hem Servet-i Fünûn hem de II. Meşrutiyetten sonra eserler kaleme almış bir şahsiyet olarak edebiyat tarihimizde yer alır. Ahmet Hikmet'in yazı hayatı iki ayrı dönemde farklı özellikler gösterir. II. Meşrutiyetten önceki dönemde, Servet-i Fünûn çizgisinde bir hikâye yazarıdır. II. Meşrutiyetten sonra ise kaleme almış olduğu hikâyeleri, makaleleri ve romanıyla faal bir Türkçüdür. Onun bu iki dönemdeki farklı düşünce yapısı, eserlerinde açıkça görülür. Ahmet Hikmet de edebiyat hayatına şiirle başlar. Galatasaray Lisesinde öğrenci iken şiirler kaleme alır. II. Meşrutiyet döneminde yazmış olduğu şiirler de sayıca çok azdır. Ahmet Hikmet'in her iki dönem şiirleri, konularına göre incelendiğinde, onun şiir vadisinde güçlü bir soluğa sahip olmadığı görülmektedir. Ahmet Hikmet'in ilk nesir örnekleri, Galatasaray'da iken kaleme aldığı mensur şiir olarak nitelendirilebilecek denemeleridir. Ahmet Hikmet, hikâyelerini Hâristan ve Gülistan ile Çağlayanlar isimli kitaplarında toplamıştır. Kitap olarak yayınlanan Haristan ve Gülistan ile Çağlayanlar, Servet-i Fünûn ile II. Meşrutiyet dönemi kalem ürünlerini ihtiva etmektedir. Kitaplarda yer alan hikâyeler, iki dönemde de Ahmet Hikmet'in farklı edebî kişiliğini ortaya koymaktadırlar. Ahmet Hikmet'in her iki dönemde kaleme almış olduğu mensûreler, konuları itibariyle, millî ve ferdî duyguları ihtiva ederler. Her iki dönemdeki ruh dünyasını yansıtması bakımından önemli olan mensûrelerde, onun dil anlayışındaki değişiklik de belirgindir. Ahmet Hikmet'in roman sahasında tek bir eseri vardır. Gönül Hanım adını taşıyan bu roman, yazarın Türkçülük anlayışını ifade etmesi bakımından önemlidir. Ahmet Hikmet, Türk Dili, edebiyat, şiir, Divan, Halk, Tanzimat, Servet-i Fünûn ve Batı edebiyatları hakkındaki düşüncelerini çeşitli tarihlerde yazmış olduğu makalelerde açıklamıştır.Ahmet Hikmet'in çeşitli makalelerinde, Medeniyet ve Kültür, Din, Din ve Toplum İlişkileri, Kadın ve Aile ile ilgili görüşlerini ortaya koymuştur. Summary Ahmet Hikmet Müftüoğlu takes place as an important person who has written out writtings at Servet-i Fünûn and also after II.Meşrutiyet in our history of literature. Literary life of Ahmet Hikmet shows different properties in two different periods. Before II.Meşrutiyet he is a story-writer in the way of servet-i Fûnun . After II.Meşrutiyet he is a active Turkist with his stories, articles and novel. The difference in his idea seens clearly in his writtings. Ahmet Hikmet started with poetry to his literature life. He wrote out poems when he was a student at Galatasaray College. The number of poems he wrote at II.Meşrutiyet was very little. When the poems of this two period are examined, it is seen that he has not got strong breath in poetry field Ahmet Hikmet's first examples of prose are the ones which were written out at Galatasaray College as essays that can be qualified as in prose poems. Ahmet Hikmet gathered his stories in his books named Hâristan ve Gülistan and Çağlayanlar . Hâristan ve Gülistan and Çağlayanlar comprise productions of Servet-i Fünûn and II.Meşrutiyet periods . The stories in that books expose Ahmet Hikmet's different literary character in two different periods. The proses which Ahmet Hikmet wrote out in two periods comprise national and individual feelings topically. İn the proses which are important at showing his essence in two periods, the difference in his language is clearly seen. Ahmet Hikmet has only one writting in novel field. This novel named 'Gönül Hanım', is important because it explains the writer's mentality of Turkism. Ahmet Hikmet explained his ideas about Turkısh language ,literature, poetry , Divan,Halk, Tanzimat, Servet-i Fünûn and western literature in the articles he has written at different dates. Ahmet Hikmet also explained his ideas about civilisation and culture, religion, religion and social relationships and Womans and Family in several articles.