Film müziklerindeki dini temalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMEL GÜNTEKİN

Danışman: Mehmet Safa Yeprem

Özet:

Geçmişi İlk Çağlara kadar uzanan müzik, 125 yıllık tarihiyle yeni sayılabilecek sinemada, filmlerin sessiz olarak çekildiği dönemlerden itibaren kullanılmıştır. Seyirciyi filmin içine daha çabuk çekmek, duyguları tetiklemek ve istenilen temaları daha kolay ifade edebilmek için, yönetmenler müzikten yardımcı unsur olarak faydalanmışlardır. Sinemanın ilk dönemlerinde kullanılan müzik, eğlendirme ve oyalama aracı iken zamanla endüstrileşmiş ve filmler için özel bestelenmiş müziklere evrilmiştir. Yabancı filmlerde özellikle Amerikan sinemasında, film müziği besteciliğinin çok önemsendiği gözlemlenirken, Türk sinemasında film müziği için özel besteler kullanımının azlığı dikkat çekmektedir. Bu araştırmada, ‘’ Film Müziklerinde kullanılan dini temalardan; dua, ibadet, isyan ve ölüm temalarının kullanım sayıları, ülkelere göre karşılaştırılmaları, kullanılan mekanlar, müzikal makamlar, enstrüman çeşitleri, vokal kullanımı, filmlerin yönetmenleri, müziklerin bestecileri ve filmlerin yapım yılları incelenmiştir. Araştırmada, Türkiye, ABD, İtalya, Fransa, Almanya, İran, Lübnan ve İsveç yapımı 141 film incelenerek içlerinden seçilmiş olan 17 tanesinin müziği, makam, form, enstrüman ve vokal kullanımı; frekans analizleri, sütun ve şekil tabloları oluşturularak araştırılmıştır. Araştırmadaki verilere dayanarak, dini temalı filmlerde kullanılan ‘’ dua, ibadet, isyan, ölüm ‘’ temalarında işlenen mekanlar açısından ülkeler arası benzerlikler olduğu; icra edilen müziklerde, vokal kullanımı ve makamsal benzerlikler bulunduğu; enstrüman kullanımı açısından ise farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. -------------------- The music dating back to the first ages, has been used in the cinema -which can be considered as new with its 125 years of history- since the era of silent films. In order to attract the audience more quickly into the film, to stimulate emotions and to express the desired themes more easily, the directors have benefited from the help of the music. The music used in the early stages of cinema was a tool for amusement and distraction. But it has evolved into an industrialized occupation that composing music specially for the films. We can observe that in Hollywood, composing original soundtracks is very important. However the lack of special compositions for soundtrack in Turkish cinema is noteworthy. In this research, we examine the themes of religion, prayer, worship, rebellion and death in soundtracks with numbers, comparison by countries, variations of instruments, usage of vocals, directors, composers and release dates. 17 movies out of 141 films from Turkey, USA, Italy, France, Germany, Iran, Lebanon and Sweden, examined from the aspects of makam, form, the instrument and vocal usage; with several research methods such as frequency analysis and charts. Based on the data in this study, it is found that there are many similarities between the religious themed movies from different countries such as locations, usage of vocals and the maqam selections. However there are diversities of instruments from each other.