İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin anne-babalarının duygusal zeka düzeyleri ile eğitim beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Korkmaz

Danışman: OKTAY AYDIN

Özet:

İLKÖĞRETİM 4. – 5. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ANNE – BABALARININ DUYGUSAL ZEKA DÜZEYLERİ İLE EĞİTİMDEN BEKLENTİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Yapılan son araştırmalar, geliştirilebilir bir zeka türü olarak karşımıza çıkan duygusal zeka kavramını insanların iş ve özel yaşamında mutlu ve başarılı bireyler olmaları yolunda anahtar bir kavram haline getirmiş ve bu sebeple pek çok alanın gelişim programlarına alınmasını sağlamıştır. Bu durum duygusal zekayı eğitim sistemi içerisinde de güncel bir konu haline getirmiştir. Eğitim sistemlerinin yapılandırılması sürecinde de eğitim alanında çalışan uzmanların dikkate alması gereken bir başlık olarak dikkat çekmektedir. Özellikle geliştirilebilir yetkinlikleri içermesi eğitim sürecine ışık tutmasın açısında önemlidir. Yüksek duygusal zeka, aile içerisinde kazanılan beceri alanlarının okul içinde de geliştirilerek bireyleri hayata yetiştirme aşamasında çok önemli bir kavramdır. Karşılaşabilecekleri sosyal sorunlara yapıcı çözümler getirebilmesini, iş ve özel yaşamında mutlu olabilmesini, dengeli, tutarlı ve eleştirel bakış açılarına sahip bireyler olmalarını sağlayan anahtar bir kavramdır. Bu sebeple, iyimserlik, duygularının farkında olma, duygularını ifade edebilme, empati ve sosyal beceriler kavramalarını içine sindirmiş alt boyutları olan bir kavram haline dönüşmüştür. Araştırma; 4-5. sınıf öğrencilerinin anne – babalarının eğitimden beklenti düzeyleri ile ilgili amaçlar, ilköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin anne - babalarının duygusal zeka düzeyleri ile ilgili amaçlar ve ilköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin anne - babalarının duygusal zeka düzeyleri ile eğitimden beklentileri ile ilgili amaçlar ve bu ana amaçlarla ilgili alt amaçlar kapsamında incelenmiştir. Araştırmanın evreni İstanbul ili Kadıköy İlçesi, örneklemi ise İstanbul ili Anadolu yakası Kadıköy ilçesindeki resmi ve özel ilköğretim okullarındaki 4. - 5. sınıf öğrencilerinin anne babalarıdır. Anne – babaların duygusal zeka düzeylerini ölçmek amacıyla duygusal zekâ ölçeği, eğitimden beklentilerinin belirlenmesi için eğitimden ii beklentiler anketi kullanılmıştır. Araştırma da kullanılan duygusal zeka ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması Emine Göçet tarafından yapılmıştır. İstatistiki işlemlerde duygusal zekâ ve eğitimden beklentiler arasındaki ilişkiyi belirlemek için korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. İkili grup karşılaştırmalarında bağımsız grup t-testi, çoklu grup karşılaştırmalarında ise varyans analizi (ANOVA) ve LCD Analizi yapılmıştır. Araştırmanın bazı bulgularına göre; - İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin anne – babalarının duygusal zeka toplamları sosyo-ekonomik düzeye göre .01 düzeyinde anlamlı bir farklılık göstermektedir (p<0.01). - İlköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin anne – babalarının duygusal zeka toplamları okul türüne göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p<0.01). - İlköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin anne - babalarının duygusal zeka toplamları öğrencinin devam ettiği sınıfa göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p<0.01). Anahtar Kelimeler: Duygusal Zeka, Eğitimden Beklentiler iii ABSTRACT SURVEY ON THE RELATION BETWEEN EMOTIONAL INTELLIGENCE LEVELS OF PARENTS OF GRADE 4-5 ELEMENTARY EDUCATION STUDENTS AND THEIR EXPECTATIONS FROM EDUCATION Recent researches have proved that emotional intelligence – which is of developable character– is a key concept in becoming happy and successful individuals both in work life and private life; and therefore it is incorporated in the developmental programs in several areas. Emotional intelligence has also become an issue of agenda in education system. It is a topic that needs to be taken into regards by education specialists in the process of building education systems. It is especially important in shedding a light on educational process, because it includes developable abilities. High emotional intelligence is a concept interlinked with the idea of developing the skills that are gained in family environment in school environment, so that students become capable of bringing constructive solutions to the problems they face, become happy in work life and private life, display balanced and consistent behaviors and adopt critical thinking. This is why it has turned out to be a concept with sub-dimensions, which include concepts like optimism, being aware of emotions, expressing emotions, empathy and social skills. Among the objectives of the survey were; the objectives pertaining to the level of expectation of the parents of 4-5 students, objectives pertaining to the emotional intelligence level of the parents of 4-5 students and objectives pertaining to the intelligence level of the parents of 4-5 students versus their expectations from education, and sub-objectives related with them. Total field under survey was İstanbul - Kadıköy District, and sampling addressed the parents of 4-5 students in state schools and private schools in Kadıköy. In measuring the emotional intelligence level of the parents, emotional intelligence scale was used; and expectations from education inventory was applied to determine the expectations of parents from education. Emotional intelligence Validity and Reliability work was carried out by Emine Göçet. iv A correlation coefficient was calculated to determine the correlation between the emotional intelligence and expectations from education. For comparisons in the groups of two, independent group t-test was used; and in groups of multiple members, variance analysis (ANOVA) and LCD Analysis were used. Findings from the survey are as follow: - Sum of emotional intelligence values for the parents of 4-5 students indicates a significant difference of .01 by socio-economic level (p<0.01). - Sum of emotional intelligence values for the parents of 4-5 students indicates a significant difference by school type (p<0.01). - Sum of emotional intelligence values for the parents of 4-5 students indicates a significant difference by grade level of the students (p<0.01). Key Words: Emotional Intelligence, Expectations from Education