Bazı Achillea Türlerinden Elde Edilen Bitki Ekstraktlarının Salt Çoğunluğu Algılama Sistemini İnhibe Edici Özelliklerinin, Antimikrobiyal, Antibiyofilm ve Antioksidan Aktivitelerinin Araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF (MURCAK) YEDİKARDEŞ

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Burçak Gürbüz

Eş Danışman: Nüzhet Cenk Sesal

Özet:

Bazı Achillea Türlerinden Elde Edilen Bitki Ekstraktlarının Salt Çoğunluğu Algılama Sistemini İnhibe Edici Özelliklerinin, Antimikrobiyal, Antibiyofilm ve Antioksidan Aktivitelerinin Araştırılması

Öğrencinin Adı: Elif YEDİKARDEŞ

Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Burçak GÜRBÜZ

İkinci Danışman: Doç. Dr. Nüzhet Cenk SESAL

Anabilim Dalı: Farmasötik Mikrobiyoloji

Amaç: Çalışmamızda, halk arasında zatürre, soğuk algınlığı ve gastrointestinal sistem rahatsızlıklarında kullanılan Achillea türlerinin sap, çiçek, sap+çiçek kısımlarının aseton, metanol, kaynatma, demleme ekstraktlarının P. aeruginosa’nın salt çoğunluğu algılama (Quorum sensing=QS) sistemini inhibe edici, antimikrobiyal, antibiyofilm, antioksidan ve antivirulans aktivitelerinin araştırılması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: A. biebersteinii Afan., A. millefolium subsp. millefolium ve A. vermicularis Trin ekstraktlarının P. aeruginosa PAO1 suşu üzerine antimikrobiyal aktiviteleri mikrodilüsyon yöntemi ile, antibiyofilm aktiviteleri kristal viyole yöntemi ile, antivirulans aktiviteleri ise piyosiyanin ve proteaz aktiviteleri incelenerek test edilmiştir. P. aeruginosa’nın QS sistemini inhibe edici özellikleri, lasB-gfp, rhlA-gfp ve pqsA-gfp biyosensör suşları kullanılarak incelenmiştir. Bitkilerin antioksidan kapasiteleri, Demir (III) iyonu ve Bakır (II) iyonu indirgeyici kapasiteleri, DPPH radikalini süpürücü ve ABTS katyon radikalini süpürücü aktivite tayinleri ile saptanmıştır.

Bulgular: Achillea ekstraktları P.aeruginosa PAO1 suşu üzerine düşük antimikrobiyal aktivite göstermiştir. A. vermicularis Trin. çiçek aseton ekstraktı 120 µg/ml konsantrasyonda P. aeruginosa’nın QS sistemini %68 oranında inhibe etmiştir. A. millefolium subsp. millefolium sap demleme ekstraktının 60 µg/ml konsantrasyonda, P. aeruginosa PAO1 suşu’nun biyofilmini %24 inhibe ettiği, çiçek aseton ekstraktının ise 120 µg/ml konsantrasyonda proteaz aktivitesini kontrole kıyasla %53,2 azalttığı saptanmıştır. Dört antioksidan aktivite testinde de çiçek kısımlarının diğer kısımlara göre daha yüksek antioksidan aktivite gösterdiği saptanmıştır.

Sonuçlar: Achillea ekstraktlarının; P. aeruginosa üzerine düşük antimikrobiyal etki gösterdiği, P. aeruginosa’nın QS sistemini inhibe eden bileşiklere sahip olduğu, bazı ekstraktlarının biyofilm ve virulans faktörlerinin inhibisyonunu gerçekleştirebildiği ayrıca çiçek kısımlarının diğer kısımlara göre daha yüksek antioksidan aktivite gösterdikleri saptanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Achillea, Salt Çoğunluğu Algılama, Antioksidan