Fizik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE KARABUZ

Danışman: FERAL BEKİROĞLU

Özet:

FİZİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEKNOLOJİK PEDAGOJİK ALAN BİLGİSİ’Nİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Bu çalışmanın amacı fizik öğretmen adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin (TPAB) profillerini belirleyerek, TPAB profilinin belirlenmesini etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılmasını sağlamaktır. Durum çalışması deseninin kullanıldığı bu araştırma iki eğitim-öğretim dönemi boyunca, Özel Öğretim Yöntemleri-1 ve Fizik Eğitiminde Teknoloji Kullanımı derslerinde devam etmiştir. Çalışmanın katılımcıları, bu dersleri alan ve gönüllülük esasına göre belirlenmiş 10 öğretmen adayından oluşmuştur. Bu adaylar kendilerine verilen fizik kavramlarının öğretimini Özel Öğretim Yöntemleri-1 dersinde teknoloji kullanmadan, Fizik Öğretiminde Teknoloji Kullanımı dersinde ise grafik hesap makinasına dayalı teknolojiyi (GHMDT) kullanarak yapmışlardır. Araştırmacı, çalışmaya gözlemci olarak dahil olmuş, katılımcıların GHMDT kullanımı konusunda desteğe ihtiyacı olduğu durumlarda yardımcı olmuştur. Araştırmada nitel ve nicel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Buna göre, adayların kavram öğretimleri esnasında Fen Sınıfı Gözlem Rubriği doldurularak gözlemde bulunulmuş, adayların kendilerinden ise, ders planı yapmaları; grafik hesap makinasına dayalı teknoloji tutum, teknoloji farkındalığı ve grafik hesap makinesine dayalı teknoloji beceri anketlerini doldurmaları; fizik, teknoloji, öğretim ile ilgili düşüncelerini aktarmaları, teknolojinin öğretime nasıl entegre edilebileceğini belirtmeleri, eğitim felsefelerini yazmaları ve anlatmaları ve yansıtıcı günlük sorularını cevaplamaları istenmiştir. Adayların önce bireysel olarak analizleri yapılmıştır. Sonra tüm öğrenciler için istatiksel olarak analiz yapılarak anlamlı sonuçlar elde edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular adayların TPAB profillerinin yüksek olduğunu göstermiştir. Bunun sebebinin adayların teknoloji farkındalıklarının yüksek olmasından ve almış oldukları Bilgisayar derslerinden olduğu düşünülmektedir. Adayların TPAB profilleri ve TPAB profillerini etkileyen faktörler bireysel olarak incelendiğinde, adayların çoğunun TPAB’ının gelişmiş olduğu ve TPAB’ın Alan Bilgisi (AB), Pedagojik Bilgi (PB), Teknolojik Bilgi (TB), Pedagojik Alan Bilgisi (PAB), Teknolojik Alan Bilgisi (TAB) ve Teknolojik Pedagojik Bilgi (TPB) bilgi alanları ile potansiyel ilişkili olduğu bulunmuştur. Bunlardan PB, TB, PAB ve TPB’nin ise adayların %50’sinden fazlasının TPAB’ı ile potansiyel ilişkili olduğu gözlemlendiğinden, TPAB üzerinde daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Adayların TPAB profillerini etkileyen faktörler için yapılan korelasyon analizi sonucunda; TPAB ile eğitim felsefesi ve teknoloji farkındalığı arasında olumlu ve yüksek bir ilişki olduğu bulunmuştur. TPAB profillerini etkilediği gözlemlenen bu faktörler çalışmada adayların Pedagojik Bilgi (PB) ve Teknolojik Pedagojik Bilgi (TPB)’lerini ortaya çıkarmak için kullanılan verilerdendir. Bu durumda adayların TPAB’ını etkilediği alt bilgi alanlarının PB ve TPB olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Fizik öğretmen adayı, teknolojik pedagojik alan bilgisi, grafik hesap makinasına dayalı teknoloji. ABSTRACT A STUDY ON FACTORS AFFECTING PRE-SERVICE PHYSICS TEACHERS’ TECHNOLOGICAL PEDAGOGICAL CONTENT KNOWLEDGE The purpose of this study was to determine pre-service physics teachers’ technological pedagogical content knowledge (TPCK) and to find out the factors affecting their TPCK. Case study design was used in this research that lasted two semesters in the courses of Teaching Methods and Using Technology in Physics Education. The participants of the research were 10 pre-service physics teachers who were volunteered to be part of this research. The participants taught the physics concepts without using specific technology during their teaching practices in the Teaching Methods course while they integrated calculator-based-laboratory (CBL) technology in the Using Technology in Physics Education course. The researcher observed the participants during the courses and helped them in integrating CBL in their practices if they needed. Both qualitative and quantitative data collection methods were used. The data were collected via Science Classroom Observation Rubric, lesson plans, Attitude towards CBL questionnaire, Skills in CBL questionnaire, awareness of technology questionnaire, thoughts about physics, technology and teaching questionnaire, integration of technology questionnaire, teaching philosophy and reflection journals. Analysis were carried out within cases and between cases. Results showed that the pre-service physics teachers’ TPCK profiles were in high level. The reasons for this finding might be their high level technology awareness and computer courses they took in the previous year. Within cases analysis presented that there were possible relations between TPCK and the following factors: content knowledge, pedagogic knowledge, technological knowledge, pedagogic content knowledge, technological content knowledge and technological pedagogical knowledge. Statistical analysis between cases showed that pedagogical knowledge and technological pedagogical knowledge had significant effects on TPCK. Key words: Pre-service physics teachers, technological pedagogical content knowledge, calculator based laboratory.