Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yasemin Doğan
Danışman: ZEYNEP GÜREL
Özet:FİZİĞİN KONAKLAMALI KAMP DENEYİMİYLE ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ SINIF İÇİ VE SINIF DIŞI ORTAMLAR ARACILIĞIYLA BAĞLAMSALLAŞTIRILMA SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu araştırmanın temel amacı konaklamalı kamp deneyiminden çıkarılan gerçek yaşam problemlerinin tasarım tabanlı araştırma yaklaşımıyla çözülmesi sürecinin sonunda tasarım döngülerinin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmanın alt amaçlarından biri fizik öğretmen adaylarının doğa ortamında edindikleri yaşam deneyimlerini fizik alan bilgisi ile ilişkilendirmelerini, öğrendikleri fiziği doğada karşılaştıkları problemlerin çözümünde kullanmalarını ve bu problemlere fizik eğitimi almış biri olarak yaklaşmalarını sağlayan bir tasarı araştırması olarak bağlamsallaştırma sürecinin detaylı bir betimlemesini sunmaktır. Ayrıca araştırma öğretmen adaylarına, doğada karşılaştıkları olgu ve olaylara dayandırılan açık uçlu problemlerin kullanıldığı ve çözüldüğü bir uygulama örneği sunmak amacını taşımaktadır. Araştırma sınıf içi ve konaklamalı kamplar etrafında şekillenen zenginleştirilmiş sınıf dışı ortamlar kullanılarak tasarım tabanlı araştırma yaklaşımıyla fiziğin bağlamsallaştırılması sürecinin değerlendirmesini sunmaktadır. Araştırma bir dönemlik ders boyunca yapılan uygulamaları içermektedir. Tasarım süreci “Fizik uygulamaları yapmak üzere doğada bir yaşam alanını nasıl oluşturursunuz?” güdüleyici sorusu etrafında şekillenmektedir. Araştırma kapsamında Bahar 2007 döneminden Bahar 2009 dönemine kadar üç faz gerçekleştirilmiştir. Birinci fazda kamp ateşi, ikinci fazda buna ek olarak gökyüzü gözlemi, üçüncü fazda ise bu iki probleme ek olarak organizasyon problemi ele alınmıştır. Birinci fazda tek konaklamalı kamp düzenlenmiş, ikinci ve üçüncü fazda ise iki kamp düzenlenmiştir. Dersin ilk konaklamalı kamp öncesindeki kısmında kamplardaki problemlere hazırlık ve organizasyon çalışması yapılmaktadır. Kampta yaşam sırasında deneyimlenen problemler, eksik tanımlanmış problemler olarak sınıfa getirilmekte ve çözüm sürecinden geçmektedir. Problemlerin çözümüne katkıda bulunmak amacıyla alan gezileri ve sınıf dışı ortamlarda tamamlayıcı etkinlikler yapılmaktadır. İkinci konaklamalı kamp öğrencilerin deneyimlerden çıkarılan problemler ve bunların çözüm süreci hakkında bilgi sahibi olarak ancak henüz çözüm süreci tamamlanmadan, farkındalık seviyeleri yüksek bir biçimde katıldıkları bir etkinlik özelliği taşımaktadır. Bir fazın sonuçları sonraki faz(lar)ın uygulamasına katkıda bulunmuştur. Gerçek yaşam problemlerinden oluşan belirli bir çekirdek programı olmakla birlikte dersin uygulanan programı gözlem ve deneyime ve bunlara bağlı olarak çözülen problemlere göre değişkenlik göstermektedir. Bütün fazlarda her bir problemin çözüm süreci bir döngü olarak sunulmuştur. Araştırmanın bulgularında süreç boyunca tasarım döngülerinin nasıl şekillendiği içeriğiyle birlikte anlatılmaktadır. Araştırmanın sonucunda aynı güdüleyici sorudan aynı ve farklı temalar etrafında, benzer özellikleri bulunan ancak bütüne bakıldığında farklı döngüler oluşmuştur. Konaklamalı kampın kamp yaşantısından önce, kamp yaşantısı sırasında ve sonrasında yapılan çalışmalar ile tüm tasarım sürecini şekillendirdiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca sonuçlar fizik öğretmen adaylarının tasarı sürecinin iteratif ve döngüsel doğasını fark etmeyerek sonuca ulaşmaya ve problemlere çözüm bulmaya çalıştıklarını göstermiştir. Bu durum fizik öğretmen adaylarının, gerçek yaşam problemlerinin bütüncül ve disiplinlerarası doğasının farkında olmadıklarını göstermektedir. Buna göre fizik öğretmeni yetiştirme programlarında gerçek yaşam problemlerine yer verilmesi uygun olacaktır. Bu sonuç gerçek yaşam bağlamını temel alan ortaöğretim fizik müfredatının (MEB, 2007) amaçlarıyla da örtüşmektedir. Anahtar sözcükler: Fiziğin bağlamsallaştırılması, eksik tanımlanmış problemler, gerçek yaşam problemleri, sınıf dışı fizik eğitimi, tasarım tabanlı araştırma. ABSTRACT THE EVALUATION OF CONTEXTUALIZATION PROCESS OF PHYSICS THROUGH INDOOR AND OUTDOOR SETTINGS ENRICHED WITH RESIDENTIAL CAMP EXPERIENCE The main aim of this research study is to find out design cycles at the end of the solution process of real life problems taken from residential camp experience through design-based research approach. A subgoal of this research is to present a detailed description of the contextualization process as a design research which provides prospective physics teachers to associate their experiences in nature with physics domain knowledge, to use this knowledge in solving problems that they are confronted with in nature and to approach these problems as someone who has physics education. Furthermore, this study aims at presenting an example of implementation in which open ended problems are used and solved. This study presents an evaluation of the contextualization process of physics through indoor and enriched outdoor settings that shape around residential camps. It includes the implementations within a one-semester course. The design process is developed based on the driving question “How do you constitute a habitat in nature to conduct physics implementations?” Within this research study three phases were conducted from Spring 2007 to Spring 2009. In the first phase the campfire problem, in the second phase in addition to this problem night sky observation problem and in the third phase in addition to these two problems, organization problem has been investigated. In the first phase only one residential camp, in the second and third phases two camps have been organized within the course. Before the first residential camp a preparation and organization work has been done. The problems which were experienced during camp life have been brought into the class in ill-defined form and they have got through a solution process. Some field trips and complementary activities have been made to make a contribution to the solution of the problems. The second residential camp has been an activity in which prospective physics teachers participate with a higher level of awareness after they have been knowledgeable about the problems and their solution process but before the solution process has been completed. The results of a phase contributed to the conduction of the next phase(s). Although there is a core program of the course including real life problems, the current program has varied depending on observation and experience and based on these on the problems solved. In all phases the solution process of each problem has been presented as a cycle. How the cycles were shaped throughout the design process has been described in the findings. As a result of the research study, despite having some similarities, different cycles have been formed around the same and different themes and from the same driving question. It has been concluded that the residential camp has shaped the whole design process with the works completed before, during and after the camp life. Besides the results have shown that prospective physics teachers do not realize the iterative and cyclic nature of the design process and try to reach a solution. This has denoted that prospective physics teachers are not aware of the holistic and interdisciplinary nature of real life problems. Accordingly, it will be convenient to include real life problems in physics teacher education programs. This result overlaps with the aims of high school physics program (MEB, 2007) which bases upon real life context. Keywords: Contextualization of physics, ill-structured problems, real life problems, outdoor physics education, design-based research.