Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2000
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NUSRET ENGİN KAYA
Danışman: NESRİN KARTAL ÖZER
Özet:Ateroskleroz gelişimi, düz kas hücre çoğalmasının merkezi bir rol üstlendiği ve birden fazla faktöre bağlı bir süreçtir. Bazı yayınlar, bu süreçte başta oksitlenmiş düşük dansiteli lipoproteinler olmak üzere oksidatif mekanizmaların varlığına işaret etmektedir. Ayrıca, bazı epidemiyolojik çalışmalar da E vitamini gibi antioksidanların diyetle fazlaca alımı veya yüksek serum düzeyleri ile iskemik kalp hastalıkları arasında ters bir orantı olduğunu göstermiştir. Son çalışmalardan "Cambridge Heart Antioxidant Study" (CHAOS) sonuçları ise yüksek doz E vitamini alımı ile ölümcül ve ölümcül olmayan miyokard infaktüsü riskinin azaldığını geniş bir seride kanıtlamıştır. Diğer taraftan, E vitamini'nin düz kas hücre çoğalmasını ve kolesterol verilerek oluşturulan aterosklerozun gelişimini engellediği hücre kültürü ve hayvan deneylerinde gösterilmiştir. Aynı zamanda bu mekanizmada protein kinaz C (PKC) yolağının önemi üzerinde de durulmuştur. Bu etkilerin gerek hücre kültürü gerekse hayvan deneylerinde b-tokoferol ve probukol gibi diğer antioksidanlar tarafından gösterilememesi, bu etkinin E vitamini'nin antioksidan etkilerinin ötesinde bir mekanizma ile oluştuğunu düşündürmekte ve dikkatleri hücre içi sinyal ileti mekanizmalarından PKC yolağı üzerinde yoğunlaştırmaktadır. Bu çalışmada ise, E vitamini eksikliğinde tavşan aortasında spontan olarak bazı değişikliklerin olup olmayacağını inceledik. Bir grup 2-4 aylık beyaz tavşan 6 ay boyunca E vitamini'nden fakir diyetle beslendi. İkinci bir gruba ise aynı diyete ek olarak yine 6 ay boyunca 50 mg/kg/gün E vitamini kas içine injekte edildi. E vitamini'nin spontan değişikliklerden koruyucu etkisi hem in vivo Doppler ultrasonografi ile, hem de ex vivo mikroskopik ve moleküler (PKC aktivitesi) düzeyde incelendi. E vitamini almayan grubun aortalarında aterosklerotik değişimlere benzer lezyonlar Doppler ultrasonografi ve mikroskopik inceleme ile gösterilirken PKC aktiviteleri de yüksek bulundu. Diğer taraftan tüm incelemelerde E vitamini alan grupta bu değişiklikler gözlenmedi. Bu sonuçlar da bize E vitamini'nin spontan olarak oluşabilecek bazı değişiklikleri engellediğini ve bu etkinin PKC yolağı üzerinden olduğunu göstermiştir.