Eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecinde görev alan rehberlik ve araştırma merkezi personelinin karşılaştığı sorunların belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞEYDA YURTSEVER

Danışman: FATMA NUR AKÇİN

Özet:

Bu araştırma eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecinde görev alan rehberlik ve araştırma merkezi personelinin karşılaştığı sorunların belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ilinde bulunan 24 rehberlik ve araştırma merkezinde eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecinde görev yapan toplam 145 personel oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak katılımcıların demografik özellikleri hakkında bilgiler içeren “Kişisel Bilgi Formu” ve araştırmacı tarafından hazırlanan “Eğitsel Tanılama ve Değerlendirme Sürecinde Görev Alan Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Personelinin Karşılaştığı Sorunlar” anketi kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 15 analiz programı ile çözümlenerek, katılımcıların anketteki soru maddelerine vermiş oldukları cevapların frekans ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Araştırmada eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecinde görev alan rehberlik ve araştırma merkezi personelinin karşılaştığı sorunlar, araştırmanın sorularına paralel olarak alt başlıklar halinde ele alınmıştır. Araştırma bulgularına göre katılımcıların büyük çoğunluğunun kuruma başvuruların kabul edilmesi sırasında karşılaştığı sorunlar; başvuru evraklarının eksik olması, iş yoğunluğundan dolayı inceleme tarihi için randevunun başvurudan çok ileri bir tarihe verilmesi ve kuruma yapılan başvuru sayısının kapasitenin üzerinde olmasıdır. Katılımcıların büyük çoğunluğunun kurumun fiziksel koşullarıyla ilgili olarak karşılaştığı sorunlar; binanın fiziksel donanımının farklı engel türlerine göre düzenlenmemiş olması, kurumda personele ait bireysel oda sayısının yetersiz olması ve kurumun bağımsız binasının olmaması gibi durumlardır. Ankete verilen cevaplara göre test ve görüşme odalarının kullanımıyla ilgili olarak katılımcıların önemli bir kısmı bu odaların sayısının yetersiz olması, uygun ses yalıtımı koşullarına sahip olmaması ve alanının küçük olması gibi sorunlarla karşılaşmaktadır. Eğitim kurumlarından öğrencinin durumuyla ilgili gelen bilgilerin eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecinde kullanılmasıyla ilgili katılımcıların büyük çoğunluğunun karşılaştığı sorunlar; bu kurumlardan gönderilen evrakların yüzeysel ve eksik olması, gönderme öncesi süreçte okullarda gerekli okul tabanlı çalışmaların yapılmaması, öğretmenlerin gönderme süreci hakkında yetersiz bilgi sahibi olması, rehberlik ve araştırma merkezleri tarafından eğitim kurumlarına yönelik yapılan tarama çalışmalarının yetersiz olması ve eğitim kurumlarıyla rehberlik araştırma merkezleri arasındaki işbirliği/iletişimin yetersiz olmasıdır. Sağlık kurumlarından gelen bilgilerin kullanılmasında sıklıkla karşılaşılan sorunların ise, sağlık kurumları ve rehberlik araştırma merkezleri arasındaki iletişim/işbirliğinin yetersiz olması, sağlık kurumlarında randevu tarihinin ileri bir tarihe verilmesi ve süresi dolan sağlık raporlarının zamanında yenilenmemesi olduğu görülmektedir. Ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanılması sırasında sıklıkla karşılaşılan sorunlar; kullanılan ölçme araçlarının günümüz koşullarına uygun olmaması, standart başarı testlerinin geliştirilme/uyarlama çalışmalarının yetersiz olması, bakanlık tarafından ölçme araçlarının uygulanmasına yönelik yeterli hizmet-içi eğitim çalışmasının düzenlenmemesi, test materyallerinin eski/eksik olması ve ölçme araçlarının sayısının yetersiz olması gibi sorunlardır. Rehberlik ve araştırma merkezi personelinin yerleştirme kararı alırken karşılaştığı sorunlar karşılaşma sıklığı derecesine göre incelendiğinde, yerleştirme yapılan kurumların kontenjanlarının dolu olmasının ve yerleştirme yapılan kurumlarının sayısının yetersiz olmasının en sık karşılaşılan sorunlar olduğu görülmüştür. Araştırma bulgularına göre eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecine aile katılımının sağlanmasında en sık karşılaşılan sorunların sırayla ailelerin çocuklarının akademik, psiko-sosyal gelişimi ve eğitsel tanılama değerlendirme süreci hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmaması gelmektedir. Rehberlik ve araştırma merkezi personelinin kurumun genel işleyişiyle ilgili sıklıkla karşılaştığı sorunların; diğer kurumlara yönelik yapılan toplantı, seminer, tarama vb. faaliyetler için ulaşım gereksinimlerinin karşılanmaması, kurumda resmi yazışma, arşivleme vb. işlerden sorumlu bir memurun olmaması, kurumun gereksinimlerinin karşılanması için bakanlık tarafından yeterli ödenek gönderilmemesi ve eğitsel tanılama değerlendirme sürecinde görev alan personel sayısının yetersiz olması gibi durumlar olduğu belirlenmiştir. Anahtar sözcükler: Eğitsel Tanılama ve Değerlendirme Süreci, Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Özel Eğitim. ABSTRACT The purpose of this research is to determine the problems of the guidance and research centers staff during the process of educational diagnosis and assessment. Sample group of the research are total 145 professionals who are in charge of educational assessment and diagnosis, working in 24 Guidance and Research center throughout İstanbul district. “Personal Information Form” which contains demographics of the participants and “Problems of the Educational Diagnosis and Assessment Professionals Survey” are used for data collection. The data is analyzed with SPSS 15, percentages and frequencies are calculated. The problems are handled as sub categories parallel to the problems of the educational assessment and diagnosis professionals. The problems during the application to the institution process according to the evidence of the research are lack of application documents, excessive number of appointments compared to the capacity of guidance and research centers’, having appointments to further dates due to busy working schedule. According to the survey results about working spaces are lack of independent guidance and research centers buildings, lack of spare rooms for testing and observation, lack of special observation rooms structured according to various disability specifications. Excessive numbers of participants are facing problems about having spare rooms with appropriate isolation and also available rooms don’t have enough space for the purpose. The problems about student information gathered from schools and other institutions are, shallow and incomplete forms, not taking precautions before sending students to guidance and research center’s teachers without proper information about evaluation processes, lack of communication and collaboration between institutions and schools, lack of guidance and research center surveys to determine the special education needs of schools. Problems about information from medical institutions are lack of communication and collaboration between guidance and research center’s and medical institutions, having appointments to further dates and not renewing medical reports on time. Problems about assessment tools are not having up to date versions of tools, old and incomplete test material, lack of professional development opportunities from the ministry about tests, lack of professionals working on adaptation and standardization of new tests. Problems about accommodation process are limited quota in institutions, lack of institutions located nearby. Problems about family participation are lack of information about evaluation processes, inconclusive information about students psychosocially and academically. General problems about the guidance and research centers operations are not enough funding from the ministry, not having an individual officer about documentation, and not having enough number of trained professionals and also transportation problems about seminars and surveys outside the institution. Key Words: Educational Diagnosis and Assessment, Guidance and Research Center, Special Education.