Ergenlerde anne baba tutumları ile duygusal özerklik arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Düzce ili örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Koç

Danışman: AHMET ŞİRİN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Düzce ilinde öğrenim gören lise öğrencisi ergen bireylerin, algıladıkları anne baba tutumları ile duygusal özerklikleri arasındaki ilişkiyi çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Çocukluktan yetişkinliğe geçilen ve bireyin kişiliğinin oluşmasında önemli role sahip olan ergenlik dönemi, çeşitli gelişim görevlerini içinde barındırmaktadır. Bu görevlerden biri de duygusal özerkliktir. Bireyin kişiliğinin belirlenmesinde doğrudan etkisi olması açısından araştırma konusunun önem arz ettiği düşünülmektedir. İlişkisel tarama modelinde hazırlanan araştırmanın örneklemi, 2018-2019 eğitim öğretim yılında düzce ilinde bulunan 6 farklı lise de öğrenim gören 9. 10. 11. ve 12. Sınıf öğrencisi 568 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, ergenlerin algıladıkları anne baba tutumlarını ölçmek amacıyla Kuzgun (1972) tarafından geliştirilen ve Kuzgun ve Eldeleklioğlu (2005) tarafından revize edilen “Anne baba tutumları ölçeği” ve duygusal özerklik düzeylerini belirlemek amacıyla Steinberg ve Silverberg (1986) tarafından geliştirilen “Duygusal özerklik ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin duygusal özerklikleri ile araştırmanın süreksiz değişkenlerinden; cinsiyet, okul türü, sınıf seviyesi, kardeş sayısı, doğum sırası, anne babanın boşanmış olması durumu arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin anne baba tutumları ile araştırmanın süreksiz değişkenlerinden; cinsiyet, okul türü, sınıf seviyesi, akademik başarı, sosyoekonomik gelir düzeyi, kardeş sayısı, anne ve baba eğitim düzeyi arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırma sonucunda, “demokratik tutum” ile duygusal özerklik toplam puanı ve tüm alt boyutlarında (idealleştirmeme, bağımsızlık, bireyleşme) pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<.01). “koruyucu-istekçi tutum” ile duygusal özerklik toplam puanı ve bireyleşme alt boyutu arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<.01). “otoriter tutum” ile duygusal özerklik toplam puanı ve tüm alt boyutlarında (idealleştirmeme, bağımsızlık, bireyleşme) negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<.01). -------------------- The aim of this study is to investigate the relationship between perceived parental attitudes and emotional autonomy of high school students studying in Düzce province according to various variables. The adolescence period, which is a period that has been passed from childhood to adulthood and has an important role in the formation of the personality of the individual, includes various developmental tasks. One of these tasks is emotional autonomy. It is thought that the subject of research is important in terms of having a direct effect on the determination of the personality of the individual. The sample of the research, which was prepared in the relational screening model, consists of 568 high school students in 9th, 10th, 11th and 12th grade students who are studying at 6 different high schools in Düzce province in 2018-2019 academic year. In the study, personal information form prepared by the researcher, "Parental attitudes scale for measuring parents" developed by Kuzgun (1972) and revised by Kuzgun and Eldeleklioğlu (2005) to measure the perceived parental attitudes of adolescents and "Emotional autonomy scale" developed by Steinberg and Silverberg (1986) to determine the levels of emotional autonomy were used. In the study, a significant relationship was found between emotional autonomy of students and discontinuous variables of research including gender, type of school, class level, number of siblings, birth order, and divorce of parents. A significant difference was found between parental attitudes of students and discontinuous variables of the study including gender, school type, grade level, academic achievement, socioeconomic income level, number of siblings, mother and father education level. As a result of the research, a positive correlation was found between democratic attitude and emotional autonomy total score and all sub-dimensions (parental deidealization, individuation, non-dependency on parents) (p<.01) A significant negative relationship was found between the protective-desirable attitudes and emotional autonomy total score and individualization sub-dimension. Significant negative correlation was found between authoritarian attitude and emotional autonomy total score and all subdimensions (parental deidealization, individuation, non-dependency on parents) (p<.01)