Türkiye'de 2000'li yıllarda istihdam teşvik politikalarının işsizlik sorunu üzerindeki etkileri ve seçilmiş AB ülkeleri ile karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Betül Teker

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

İşsizlik, bir ülkede üretimin optimal düzeyin altında gerçekleşmesi ya da nüfus artış oranının istihdam artış oranından fazla olmasıyla ortaya çıkmakta ve tüm dünya ülkelerini ilgilendiren, toplam refahı azaltan toplumsal bir sorun olmaktadır. İşsizliğin azaltılmasına yönelik uygulanan politikalar ülkelere göre farklılıklar gösterse de en ufak bir ekonomik belirsizlik ya da ekonomik durgunluk durumların da tekrar ortaya çıktığı için tüm ülkeler tarafından çözüm yolları ortak öneme sahip güncel ve önemini koruyan bir konu olmaktadır. Çalışmada Türkiye’nin istihdam teşvik politikaları ve işsizliğin azaltılmasına yönelik teşvikleri ele alınarak, Türkiye’de İŞKUR tarafından uygulanan ve 2019 yılını da kapsayan aktif istihdam politikaları analiz edilip, AB istihdam stratejisi ile uyumunun karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye ve 2000 yılından sonra AB’ye üye olan ülkelerde 2000 yılı baz alınarak 2000 yılından sonraki işsizlik ve istihdam oranlarının gelişim seyrinin karşılaştırılması tablolar aracılığı ile desteklenmiştir. Türkiye’de kadınların işgücüne katılımlarının çok düşük seviyelerde gerçekleşmesi, genç işsizlik oranlarının çok yüksek seviyelerde bulunması ve eğitim seviyesi ile işsizlik oranlarının ters yönde ilerlemesi Türkiye’nin seçilen AB ülkeleri ile ayrıştığı noktalar olarak görülmektedir. Bununla birlikte nüfus artış oranının istihdam artış oranından fazla olması ve kayıt dışı ekonominin varlığı Türkiye’deki işgücü piyasasının temel olumsuzluklarını ifade etmektedir. Türkiye’nin Avrupa Birliği ülkeleri ile uyumunun incelendiği katılım ortaklığı belgelerinden, ilerleme raporlarından ve yararlanılan istatistiklerden elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de bu kapsamda yapılan çalışmaların yeterli olmadığı görülmektedir. -------------------- Unemployment arises from the fact that production in a country is below the optimal level or the population growth rate is higher than the employment growth rate, which is a social problem that reduces welfare. Although the policies implemented to increase unemployment vary according to the countries, it is an issue that up-to-date and significant in all countries as it emerges again in case of the slightest economic uncertainly or recession. In this study, by analyzing the active employment policies considering incentives to reduce unemployment and Turkey’s employment policies, implemented by TEO in Turkey, including the 2019, it is aimed to compare the compliance with EU employment strategy. For this purpose, the base was taken in 2000, with Turkey and the countries who became a member of EU after 2000, comparing the course of the development process of unemployment and employment rates since 2000 with the support of the tables. The very low levels of women’s participation in the labor force in Turkey and very high levels of youth unemployment and the inverse direction of education level with the unemployment rates are the points which are different from selected EU counties. In addition, the rate of population growth being more than employment growth rate and the existence of underground economy defines the main shortcomings of the labor market in Turkey. According to statistics and progress reports analyzing Turkey's compliance with European Union countries, it is seen that the work in Turkey is not enough done in this context.