Elektrik piyasalarında türev işlemler ve risk yönetimi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZKAN BAYKAL

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

ELEKTRİK PİYASALARINDA TÜREV İŞLEMLER VE RİSK YÖNETİMİ Mal ve sermaye piyasalarında artan belirsizlik bilhassa ‘80’li yıllardan sonra risk yönetimi konusunda yeni finansal ürünlerin doğmasına yol açmıştır. Aynı döneme damgasını vuran diğer bir husus ise artan liberalleşme eğilimidir. Bu eğilimden kalıplaşmış tekel yapıya sahip elektrik piyasaları da nasibini almıştır. Liberal piyasaların gerektirdiği rekabet ortamının elektrik piyasalarında tahsis edilmesiyle sistem verimliliğinin artışı, dolayısıyla fiyat düzeylerinin düşürülmesi amaçlanmıştır. Serbest piyasada artan verimliliğin bir sonucu olarak, rekabetçi ortamda belirlenen fiyatlar adem-i merkeziyetçi yapıda belirlenen fiyatlara nispeten daha düşük olmakta, ancak belirsizlikler neticesinde büyük dalgalamalar görülebilmektedir. Görülen bu fiyat dalgalanmaları neticesinde elektrik üreticileri, tüketicileri ve tüccarları gibi elektrik piyasası katılımcılarına önemli riskler yüklemektedir. Elektrik futures sözleşmeleri ve diğer türev enstrümanlar bu katılımcıların rekabetçi elektrik piyasalarında risklerden korunmalarına ya da riskleri yönetmelerine imkân tanımaktadır. ABSTRACT DERIVATIVES AND RISK MANAGEMENT IN ELECTRICITY MARKETS Increasing uncertanity in asset and capital markets has emerged new financial products about risk management especially after 80's. Another major point, during the same time period, was the increasing liberalization tendency. This tendency has also affected the traditional monopoly structured electricity markets. Through competition in liberalised markets incentives are created to drive for more efficient operation of electricity systems and lower prices as a result. Increased competition in electricity markets is likely to lower electricity prices, but will also result in greater price volatility as the industry moves away from administratively determined. Price volatility introduces new risks for both generators and consumers and also marketers. Electricity futures and other derivatives can help each of these market participants manage, or hedge, price risks in a competitive electricity market.