Gebelerin fetal sağlığın denetimine ilişkin tutumları ve kaderci yaklaşımı olanlara verilen eğitimin gebelik süreçlerindeki etkinliği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Alkan Yıldız

Danışman: HATİCE YILDIZ

Özet:

Amaç: Çalışmada, gebelerin fetal sağlığın denetimine ilişkin tutumlarının belirlenmesi ve şansa bağlı sağlık denetim odağı puanı yüksek olan gebelere verilen eğitim kitapçığı ve telefonla yapılan yönlendirmelerin gebelik süreçlerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Prospektif olarak dizayn edilen çalışma randomize, kontrol gruplu tasarımlı ve yarı deneysel olarak uygulandı. Çalışma örneğini, gebelik tanısı yeni konmuş ve henüz onuncu gebelik haftasını doldurmamış toplam 208 gebe çalışma grubu (ÇG) n=58; kontrol grubu (KG)-1 n=60; KG-2 n=90) oluşturdu. Veriler ilk aşamada Tanılama Formu ve Anne Karnındaki Bebek Sağlık Denetim Odağı Ölçeği, (AKBSDOÖ), ikinci aşamada ise Gebelik ve Doğum Sürecini Değerlendirme Formu ile toplandı. Verilerin analizinde SPSS (Statistical Package for Social Sciences) IBM 21,0 programı kullanıldı. Bulgular: Gebelerin çoğunluğu 25-30 yaş grubunda olup, eğitimleri lise ve üniversitede düzeyinde yoğundu. Gruplar arasında yaş, eğitim, çalışma durumu, kronik hastalık, obstetrik özellikler açısından fark yoktu(p>0.05). AKBSDOÖ göre ÇG ve KG-1’deki gebelerin şansa bağlı denetim odağı puan ortalamaları daha yüksek (ÇG: 47,03±4,83; KG-1: 47,38±4,51), ölçeğin diğer alt boyutlarına ilişkin puanları ise daha düşüktü. Yaş, eğitim düzeyi, kronik/kalıtsal hastalık varlığı, obstetrik özellikler vb. göre AKBSDOÖ alt ölçek ve total puan ortalamaları farklılık göstermiyordu (p>0.05). ÇG ve KG-2 gebelerin gebeliklerinde düzenli kontrole gitme, yaşam tarzlarında değişiklik yapma oranı KG-1’den daha yüksek, şikayetlerde hiçbirşey yapmama oranı ise KG-1 gebelerde daha yüksekti (p<0.05). Doğum zamanı, şekli ve doğum sonu özellikler açısından gruplar arası fark yoktu(p>0.05). Sonuç: Antenatal dönemde verilen eğitim kitapçığı ve her bir trimasterde yapması gerekenlere yönelik telefonla yapılan yönlendirmelerin maternal ve fetal sağlığa ilişkin davranış ve uygulamalarda olumlu etkisi olduğu görüldü. -------------------- Aim: The aim of this study was to determine the attitudes of pregnant women towards the fetal health locus of control and to evaluate the effect of training booklets and calls on the pregnancy processes of pregnant women adopting a fatalistic approach. Material and Method: The study was designed as a randomized, controlled, prospective and quasi-experimental study. The study sample consisted of 208 pregnant women [study group (SG) n = 58, control group-1 (CG-1) n = 60, and control group-2 (CG-2) n=90)]; who had been diagnosed recently and had not completed the tenth week of gestation, yet. In the first stage, the data were collected with the Diagnosis Form and the Fetal Health Locus of Control Scale (FHLC). In the second stage, the data were collected using the Pregnancy and Birth Processes Evaluation Form. Data were analyzed using SPSS (Statistical Package for Social Sciences) IBM 21.0 program. Results: Most of the pregnant women were in the age range from 25 to 30 years. Most of them had completed their education at the level of high school or university. There were no differences in the distribution of age, education level, working status, presence of chronic diseases, and obstetric characteristics of the patients between the groups (p>0.05). In the SG and CG-1, the mean scores of the chance control over fetal health subscale of FHLC were higher (SG: 47.03 ± 4.83; CG-1: 47.38 ± 4.51); whereas the other subscale scores were lower. There were no significant differences in the mean scores of the subscales and total score of FHCL by the age, education level, presence of chronic/hereditary diseases, obstetric characteristics, etc. (p> 0.05). In the pregnant women in SG and CG-2, the rates of attending regular follow-up visits and making lifestyle changes were higher compared to CG-1; however, the rate of not doing anything in the presence of complaints was higher in the pregnant women in CG-1 (p<0.05). There were no differences in the timing of delivery, mode of delivery, and postpartum characteristics between the groups (p>0.05). Conclusion: A positive impact of the training booklet and reminder calls; which were provided in the antenatal period about what to do in each trimester, was observed on the attitudes and practices associated with maternal and fetal health.