Sınıf öğretmenlerinin mobbinge maruz kalma düzeyleri ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mustafa Mamaç Mustafa Mamaç

Danışman: MÜNEVVER ÇETİN

Özet:

ÖZET Bu araştırma, resmi ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin karşı karşıya kaldıkları mobbing davranışları ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, sınıf öğretmenlerinin örgütsel adanmışlık düzeylerine ve yıldırma algılarına; öğretmenlere ait cinsiyet, yaş, akademik kariyer, okuldaki statü, mesleki kıdem ve eğitim durumu değişkenlerinin etki edip etmediğinin belirlenmesini amaçlamaktadır. İlişkisel tarama modeline göre yapılan araştırmanın çalışma evrenini İstanbul ili Kâğıthane ilçesinde görev yapan 756 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklemi ise 406 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verilerini elde etmek için örneklemi oluşturan gruplara Gökçe (2006)’nın geliştirmiş olduğu ‘İş Yerinde Duygusal Yönden İncitici Davranışlar Ölçeği’ ile Karakuş (2005)’un geliştirmiş olduğu “Örgütsel Adanmışlık” ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler, aritmetik ortalama, t-testi, ANOVA gibi istatistiksel teknikler ile SPSS 21 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, araştırmada elde edilen bulgulara göre İstanbul ili Kağıthane ilçesinde araştırma yapılan resmi ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin algılarına göre en çok uygulanan mobbing davranışları sözünün kesilmesi, yaptığı işlerin haksızca eleştirilmesi, başkalarının yapmak istemedikleri işlerle görevlendirilmesi, okul etkinliklerinde aktif görevler almasının engellenmesi, başarılarının küçümsenmesi, en az uygulanan mobbing davranışları cinsel içerikli (elle dokunma vb.) hareketlerin yapılması, fiziksel şiddet tehditleri almaları, göz korkutma amacı ile hafif şiddet uygulanması, herhangi bir yerime fiziksel yönden zarar verilmesi olarak söylenebilir. Elde edilen bulgular yorumlandığında, en genel ifade ile ilkokullarda sınıf öğretmenlerine yönelik yıldırma eylemleri uygulandığı ve bu eylemler ile duygusal yönden incitici davranışlara uğramaları ile örgütsel adanmışlık düzeyi arasında negatif düzeyde bir ilişki gözlenmiştir. -------------------- iii ABSTRACT This study aims to identify the relationships between organizational commitment and the mobbing behaviors that primary school teachers who work in public schools are exposed to, and to identify the effects of primary school teachers’ organizational commitment levels and their mobbing perceptions; as well as the effects of variables such as their gender, age, academic career, status at school, professional seniority and educational background on the relationship between organizational commitment and mobbing behaviors. With relational screening model, the study includes 756 participants of primary school teachers from Kağıthane district in İstanbul. The sample of the study includes 406 primary school teachers. To gather the data for the sample groups the scales which are designed by Gökçe (2006) and Karakuş (2005) areused? Respectively ‘Emotionally Hurting Behaviors in Workplace’ scale and ‘Organizational Commitment’ scale. The data are analyzed by statistical methods such as arithmetic mean, T-test, ANOVA by using SPSS 21 packaged software. As a conclusion, depending on the analyzed data, according to the perceptions of primary school teachers while the most exposed mobbing behaviors are interrupting, unfair criticism to their works, being assigned for undesired tasks, hindering when they want to take active roles in school activities, underestimation of their achievements; the least exposed mobbing behaviors are sexual abuse (touching etc.) behaviors, physical violence threats, intimidation intended engage in mild violence, physical harm to any parts of the body. When the data are interpreted, in the most general sense, in public schools the primary school teachers are exposed to mobbing behaviors and due to these acts, there is a negative correlation between emotionally hurting behaviors and organizational commitment.