İlköğretim sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde tarihsel kanıtların etkililiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYDIN BALKAYA

Danışman: Ali Yılmaz

Özet:

Bu araştırma ile, İlköğretim Okulu I. Kademe Sosyal Bilgiler Dersi tarih konularının öğretiminde tarihsel kanıtların etkililiği incelenerek, öğretmenlerin "tarihsel kanıt" kavramı hakkındaki düşünceleri, kanıta ulaşma yolları ve zorluklan, kanıtları kullanma durumları ile kanıtların etkili öğretim uygulamalarına olan katkısı yönündeki düşünceleri belirlenmiştir. Öğrencilerin tarihsel kanıtlara ne ölçüde ilgi duyduğu ve öğrenmenin gerçekleşmesi yönünden, kanıt kullanılan bir ders ile kullanılmayan ders arasındaki farklılıklar tespit edilmiştir. Konu ile ilgili yapılan çalışmalar gözden geçirilerek, tarihsel kanıt olarak kullanılabilecek doküman, belge, resim ve diğer kaynaklar tespit edilmiştir. Araştırma, İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Programındaki tarih konularının öğretiminde kullanılan tarihsel kanıtların tespiti ve kanıt kullanımına yönelik uygulamalar hakkında sınıf öğretmenlerinin görüşlerini, algılamalarını ve değerlendirmelerini tespit etmeyi amaçladığı için, bir yönüyle tarama modeline; tarihsel kanıt kullanılarak işlenen bir ders ile kanıt kullanılmadan işlenen dersin başarısının kontrollü gözlem yoluyla neden-sonuç ilişkilerini belirlemeyi amaçlaması yönüyle deneme modeline uygun olarak yapılandırılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ile, tarihsel kanıt kavramının ne ifade ettiği ve hangi öğretim malzemelerinin tarihsel kanıt olarak değerlendirilebileceği belirlenmiştir. Tarihsel kanıtları elde etme ve geliştirme yollan tespit edilerek, tarihsel kanıtların kullanılması yoluyla, tarih derslerinde öğretimin etkililiğinin artırılabileceği saptanmıştır. Tarih derslerini daha verimli kılmak amacıyla öğrencilerde, tarihçilerin çalışma yöntemini kullanma becerilerinin geliştirilmesi, bu amaçla tarihsel kanıtların kullanılmasının gerekliliği sonucuna ulaşılmıştır.