Özbek yazar Äbdullä Qahhâr'ın Mühäbbät adlı eseri (inceleme - transkripsiyon - aktarı - dizin)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Dilek Aktürk

Danışman: GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK

Özet:

ÖZET Özbek Türkçesi, Çağatay yazı dilinin temelleri üzerinde gelişmiş ve Orta Asya’da uzun zaman boyunca kültür ve bilim dili olarak kullanılmıştır. Yeni Uygurca ile Güney Doğu grubuna dâhil edilen Özbek Türkçesi, Taşkent ağzına dayanmaktadır. Özbekistan’ın dışında Kırgızistan, Kazakistan, Afganistan, Tacikistan gibi ülkelerde de konuşulmaktadır. Bu tezde Özbek Yazar Äbdullä Qahhâr’ın 1988 yılında Taşkent’te basılmış olan Mühäbbät adlı eseri üzerinde çalışılmıştır. Tez dört ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde yazar ve metin hakkında bilgiler verilmiştir. Ardından metnin gramer incelemesi yapılmıştır. İkinci bölüm olan Metin’de transkripsiyon tablosu, transkripsiyon sistemi ile ilgili bilgiler ve metnin transkripsiyonu yer almaktadır. Türkiye Türkçesinin imla özellikleri dikkate alınarak metinde kısa çizgiyle ayrılan ikilemeler ve kuvvetlendirme edatları ayrı yazılmıştır. Özel isimlere getirilen hal ve iyelik ekleri kesme işaretiyle gösterilmiştir. Sayfa numaraları köşeli parantez içinde verilmiştir. Paragraflar numaralandırılmıştır. Aktarı bölümünde metin aslına sadık kalınarak Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Dizin bölümünde dizinle ilgili açıklamalardan sonra alfabetik sıraya göre hazırlanmış dizin yer almaktadır. Tez bibliyografya ve metnin Kiril harfli orijinal şeklinin bulunduğu Tıpkıbasım bölümüyle sona ermiştir. -------------------- ABSTRACT Uzbek Turkish developed on the foundations of the Chagatai written language and used as the language of culture and science in Central Asia for a long history. Included in the South-eastern group together with New Uighur Language, Uzbek Turkish relies on Tashkent dialect. It is today spoken in several countries other than Uzbekistan, such as Kyrgyzstan, Kazakhstan, Afghanistan and Tajikistan. In this paper, we studied the Uzbek author Äbdullä Qahhâr’s work titled Muhabbet, which was published in Tashkent in 1988. The study consists of four main chapters. In the introduction chapter, information about the author and text are provided, after which the text is examined in grammar. In the second chapter titled Text, the transcription table, information on the transcription are given. Considering the orthografic features of the Turkey Turkish, reduplications separated with dashes and reinforcement propositions are written separate, while case suffixes and possesive suffixes to the proper nouns are shown with apostrophes. Page numbers are given in square brackrts and paragraphs are numbered. In the Translation chapter, the Turkey Turkish translation based on the original text is given. In the Index chapter, the index prepared in alphabetic order is provided after explanations about the index. The study ends with the Facsimile chapter in which the original text in Cyrillic alphabet and bibliography are given.