İlköğretim matematik öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerinin solo modeli ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVDA GÖKTEPE

Danışman: Ahmet Şükrü Özdemir

Özet:

Öğrencilerin bir konuyu ya da kavramı öğrenip öğrenmediklerini ölçmek oldukça zor bir iştir. Bu yüzden son yıllarda eğitimde dolayısıyla matematik eğitiminde alternatif ölçme değerlendirme tekniklerine bir yöneliş vardır. Bu amaçla öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerinin bileşenlerinden olan uzamsal görselleştirme ve uzamsal yönelim becerilerinin ölçülmesinde ve değerlendirilmesinde SOLO Modeli alternatif olarak kullanılabilir. Uzamsal yeteneğin ve 3 boyutlu düşüncenin gelişiminde öğretmenlere büyük görev düşmektedir. Öncesinde öğrencilerin düşünme yollarını ve düştükleri kavram yanılgılarını da bilmek etkili bir öğretim yapılması için gereklidir. Öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme ve uzamsal yönelim becerilerinin gelişmesi için yapılacak doğru tespitler ileriki araştırmalar için bir basamak olacaktır. Bu araştırmanın amacı ilköğretim matematik öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme ve uzamsal yönelim becerilerini SOLO Modeli ile değerlendirmektir. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Hem nicel hem de nitel yöntem olmak üzere karma yöntem kullanılmışır. İlk aşamada, Purdue Uzamsal Görselleştirme Testi kullanılarak 81 öğretmen adayının uzamsal yetenekleri incelenmiştir. İkinci aşamada bu teste göre seçilen 6 öğretmen adayıyla klinik mülakatlar yürütülmüştür. Nicel veriler analiz edilirken istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Nitel veriler ise tek tek okunmuş, analiz edilmiş ve öğretmen adaylarının cevapları SOLO Modelinin düşünme seviyelerine yerleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre ilköğretim matematik öğretmen adaylarının çoğunluğu orta düzeyde uzamsal yeteneğe sahiptir. Öğretmen adaylarının hem uzamsal görselleştirme hem de uzamsal yönelim becerileri SOLO Modelinin düşünme evrelerine göre ağırlıklı olarak Çok Yönlü Yapı (ÇY) seviyesindedir. Uzamsal görselleştirme becerileri ile ilgili farklı boyutlar arasında geçiş yapmayı gerektiren problemlere verdikleri cevapların seviyeleri ilişkisel yapı seviyesinin altında kalmıştır. Dolayısıyla derinlemesine bir öğrenme söz konusu değildir. Ayrıca araştırmadan elde edilen bulgulara göre uygulayıcılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: SOLO Seviyeleri, Uzamsal Yönelim, Uzamsal Görselleştirme, İlköğretim Matematik Öğretmen Adayları ABSTRACT It is really difficult to measure the comprehension level of a student about a topic or a concept. Thus, there is an increasing tendency towards alternative measurement methods lately. SOLO model can be used as an alternative to measure and evaluate the abilities of spatial visualization and spatial orientation which are components of spatial skills. Teachers play an important role in the improvement of spatial skills and three dimension thinking ability. It is necessary to know students’ thinking ways and misconceptions before designing the model for effective education. Accurate determination about pre-service teachers’ spatial visualization and spatial orientation will be steps for further research. The aim of this study is to evaluate the spatial visualization and spatial orientation abilities of pre-service mathematics teachers with SOLO model. This research consists of two stages. Mixed methodology method (both quantitative and qualitative methods) is used in this study. In the first stage 81 pre-service teachers’ spatial abilities is measured by using Purdue Spatial Visualization Test. In the second stage clinical interviews are done with 6 pre-service teachers that were chosen according to Purdue Spatial Visualization Tests’ results. Statistical methods are used while analyzing quantitative data. Qualitative data are evaluated, analyzed one by one and pre-service teachers’ answers are put in SOLO levels. According to results of the research most of the elementary mathematics pre-service teachers have middle level spatial ability. Most of the pre-service teachers are at the multistructural level in both spatial visualization and spatial abilities according to SOLO model thinking stages. Also their answer levels in the spatial visualization questions which require transition between different dimensions are lower than the relational structure level. Thus, there is no deep comprehension. Recommendations for further research to academicians and implementers are made according to findings of the study. Key Words: SOLO Levels, Spatial Orientations, Spatial Visualization, Elementary Mathematics Pre-service Teachers