Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ömer Mert Kümbül
Danışman: Engin Tutar
Özet:
Giriş ve Amaç: Akut pankreatit, pankreas parenkiminin geri dönüşümlü enflamasyonu olarak tanımlanır ve çocukluk çağının en sık görülen pankreas problemidir. Çocuklarda akut pankreatit etiyolojisinde anatomik/yapısal problemler, travma, enfeksiyon, obstruktif/biliyer problemler, genetik bozukluklar ve genetik yatkınlık gibi birçok faktör yer almaktadır. Enfeksiyöz nedenler bakteriyal, viral, fungal veya paraziter kaynaklı olabilir. Çocukluk çağındaki akut gastroenteritin en sık nedeni olan rotavirüs enfeksiyonu sırasında akut pankreatit komplikasyonuna ilişkin olgu bildirimleri olmakla birlikte, pankreatit komplikasyonunun sıklığı konusunda bir literatür bilgisi mevcut değildir.
Çalışmanın amacı; rotavirüs gastroenteriti tanısı alan çocuklarda akut pankreatit komplikasyon sıklığının prospektif olarak irdelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Altı yaş altında olup rotavirüs gastroenteriti tanısı almış olan hastalar çalışma grubunu oluşturdu. Pankreatit komplikasyonu açısından hastalardan serum amilaz, lipaz ve pankreatik amilaz tetkikleri gönderildi. Enzimlerden en az birinin normalin 3 katından daha yüksek saptandığı hastaların batın ultrasonografisi ile pankreatik inflamasyon açısından tetkiki planlandı. Sağlıklı kontrol grubu oluşturularak pankreatik enzim düzeyleri hasta grubu ile karşılaştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya 217 rotavirüs gastroenteriti hastası (%68,9) ve 98 kontrol grubu olgusu (%31,1) olmak üzere toplam 315 hasta dahil edildi. Hasta grubunun %54,4’ü, kontrol grubunun ise %57,1’i erkek olup ortalama yaşları gruplara göre sırasıyla 2.45±1.33 yıl ve 2.69±2.03 yıldır. Çalışma ve kontrol grupları arasında cinsiyet ve yaş olarak anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Hasta grubunda pankreatik amilaz ortalaması 20.6±10.6 (N: 0-53 U/L), lipaz ortalaması 17.6±10.2 (N:0-60 U/L), amilaz ortalaması 63.0±28.3 (N: 0-220 U/L) bulunmuş olup, her üç enzim açısından da kontrol grubu ile aralarında istatistiksel olarak farklılık görülmemiştir. Hasta ve kontrol grubunda hiçbir hastada pankreatik amilaz, amilaz ve lipaz enzimlerinden herhangi biri 3 kat ve daha üstünde bulunmamıştır. Bu nedenle hastaların hiçbirine üst batın ultrasonografisi yapılmamış, hiçbir hasta akut pankreatit tanısı almamıştır. Hasta grubundan sadece 1 hastada pankreatik amilaz değeri 60.5 U/L, kontrol grubundan da 1 hastada lipaz değeri 71 U/L olarak üst
sınırın hafifçe üstünde tespit edilmiştir. Ayrıca 6-12 yaş arasında olup rotavirüs gastroenteriti tanısı alan 50 hastada da pankreatik amilaz, amilaz ve lipaz enzimleri çalışılmış, bu hastaların da hepsinde enzim düzeylerinin normal aralıklarda olduğu görülmüştür.
Tartışma ve Sonuçlar: Literatür verilerine göre çocuklarda rotavirüs gastroenteriti seyrinde pankreatit komplikasyonu gelişebilmekle birlikte, çalışmamızda hiç pankreatit olgusu görülmediğinden hareketle, rotavirüs ilişkili pankreatit komplikasyonun oldukça nadir görüldüğü sonucunu çıkarabiliriz. Bu nedenle her rotavirüs enfeksiyonunda hastaların pankreatit açısından incelenmesinin gerekmediğini ve olgu bazında inceleme yapılmasının uygun olduğu düşüncesindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, rotavirüs, akut pankreatit, amilaz, lipaz, pankreatik amilaz