Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HATİCE TOSUNOĞLU
Danışman: RECEP BOZDOĞAN
Özet:YEREL YÖNETĐMLERDE STRATEJĐK PLAN ÜZERĐNE KARSILASTIRMALI BĐR ĐNCELEME Son zamanlarda gerek ülkemizde gerekse de dünyada yasanan değisimin etkisiyle yeni kamu yönetimi anlayısı olarak adlandırılan bir değisim süreci baslamıstır. Bu gelismeler kamu yönetiminde ve buna bağlı olarak yerel yönetimlerde etkisini göstermis ve yerel yönetimlerin içinde bulunduğu yetersizliklerin giderilebilmesi için yeniden yapılanmaları zorunlu bir hal almıstır. Bu amaçla özel sektör kuruluslarında uygulanan ve basarılı olan yönetim tekniklerinin yerel yönetim alanında da uygulanması gündeme gelmistir. Bu yönetim tekniklerinden biri stratejik plan anlayısıdır. Stratejik plan ile, kurumun geleceği öngörerek geleceğin belirsizliğinden kurtulması, kurumun çevresini analiz ederek ortaya çıkması muhtemel tehditlerin ve zayıf yönlerin zamanında asılması, güçlü yönler ile ortaya çıkabilecek fırsatlardan en iyi sekilde yararlanması, hizmet önceliklerinin belirlenerek kaynakların etkin ve verimli kullanılması amaçlanmaktadır. Bu çalısmada, özel sektör kaynaklı bir yönetim tekniği olan stratejik planlamanın, yerel yönetimlerde uygulanmasının bir ihtiyaç olduğu ve kendilerine özgü yapıları içinde uygulanabileceği ortaya konulmaya çalısılmıstır. Bu çerçevede Türkiye’de yerel yönetimler genel olarak anlatılmıs, yerel yönetimlerde stratejik plan kavramı, amacı, yasal dayanakları, stratejik planlama süreci detaylı olarak incelenmistir. Belediyelerdeki stratejik planlama çalısmalarından örnekler incelenmis ve mevcut durum ortaya konulmaya çalısılmıstır. ABSTRACT A COMPARATIVE STUDY ON STRATEGIC PLANNING IN LOCAL ADMINISTRATIONS Recently, a change process called the new public management concept has been developed with the change in all around the world and also in Turkey. That development has affected ideas for public management and accordingly local administration. Consequently, it has enforced the reconstruction of the ideas for local administration because of its inefficiency. Therefore, the management techniques which have been successfully used in private sector, has begun to be used also in local administration area. One of these management techniques is strategic planning concept. Strategic planning aims, first of all to overcome uncertainty by predicting the future, potential threats and weak points by analyzing the environment and also to use all the opportunities and strong points as well as to use sources effectively and efficiently by determining service priorities. In this study, it is aimed to show the use of strategic planning which is a private sector-based management technique, is a necessity for local administrations. In this sense, local administrations in Turkey is explained, strategic planning in local administrations, its legal basis and strategic planning process have been analyzed. strategic planning examples in municipalities and status quo have been studied in detail. ĐÇĐNDEKĐLER Sayfa No. ÖNSÖZ………………………………………………………………………………...I ………………………………………………………………………………….II ABSTRACT………………………………………………………………………….III TABLO LĐSTESĐ…………………………………………………………………...VII SEKĐL LĐSTESĐ……………………………………………………………………VIII KISALTMALAR…………………………………………………………………….IX GĐRĐS…………………………………………………………………………………...1 1. BÖLÜM: YEREL YÖNETĐM KAVRAMI ve KAPSAMI ..................................... 5 1.1. YEREL YÖNETĐM KAVRAMI ........................................................................... 5 1.1.1. Yerel Yönetim Kavramının Tanımı ................................................................ 5 1.1.2. Yerel Yönetimlerin Varlık Nedenleri .............................................................. 6 1.1.3. Yerel Yönetimlerin Önemi .............................................................................. 8 1.1.4. Yerel Yönetimlerin Özellikleri ..................................................................... 10 1.1.5. Yerel Yönetimlerin Dayandığı Değerler ....................................................... 11 1.2. YEREL YÖNETĐM TÜRLERĐ ............................................................................ 14 1.2.1. Belediyelerin Tanımı ve Yasal Çerçevesi ..................................................... 16 1.2.2. Belediyelerin Genel Özellikleri ..................................................................... 18 1.2.3. Belediyelerin Kurumsal Özellikleri .............................................................. 20 1.2.4. Belediyelerin Organları ................................................................................. 22 1.2.4.1. Belediye Meclisi ..................................................................................... 22 1.2.4.2. Belediye Encümeni ................................................................................ 23 1.2.4.3. Belediye Baskanı .................................................................................... 24 1.2.5. Belediyelerin Görev ve Yetkileri .................................................................. 26 1.2.6. Đl Özel Đdarelerinin Tanımı ve Yasal Çerçevesi ............................................ 29 1.2.7. Đl Özel Đdarelerinin Organları ........................................................................ 30 1.2.8. Đl Özel Đdarelerinin Görev Yetki ve Sorumlulukları ..................................... 31 1.2.9. Köyün Tanımı ve Yasal Çerçevesi ................................................................ 32 V 1.3. STRATEJĐK PLAN KAVRAMI ......................................................................... 34 1.3.1. Strateji Kavramının Tanımı, Özellikleri ve Gelisimi .................................... 34 1.3.2. Stratejik Yönetim Kavramının Tanımı, Özellikleri ve Gelisimi ................... 37 1.3.3. Stratejik Plan Kavramının Tanımı, Özellikleri ve Gelisimi .......................... 41 2. BÖLÜM:YEREL YÖNETĐMLERDE STRATEJĐK PLAN................................. 45 2.1. YEREL YÖNETĐMLERDE STRATEJĐK PLANIN AMAÇLARI ..................... 47 2.2. YEREL YÖNETĐMLERDE STRATEJĐK PLANIN YASAL DAYANAKLARI .................................................................................................................................... 49 2.3. YEREL YÖNETĐMLERDE STRATEJĐK PLANIN YARARLARI ................... 57 2.4. YEREL YÖNETĐMLERDE STRATEJĐK PLANLAMA SÜRECĐ .................... 60 2.4.1. Hazırlık Asaması ........................................................................................... 64 2.4.2. Mevcut Durum Analizi ................................................................................. 66 2.4.2.1. Đç Çevre Analizi ..................................................................................... 67 2.4.2.2. Dıs Çevre Analizi ................................................................................... 69 2.4.2.3. Paydas Analizi ........................................................................................ 72 2.4.2.4. Trend ve Senaryo Analizi ....................................................................... 75 2.4.2.5. FÜTZ (SWOT) Analizi .......................................................................... 76 2.4.3. Geleceğin Tasarlanması ................................................................................ 78 2.4.3.1. Misyon Bildirimi .................................................................................... 79 2.4.3.2. Vizyon Bildirimi .................................................................................... 84 2.4.3.3. Đlkeler Bildirimi ...................................................................................... 87 2.4.4. Stratejik Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi .................................................. 90 2.4.4.1. Stratejik Amaçların Belirlenmesi ........................................................... 91 2.4.4.2. Stratejik Hedeflerin Belirlenmesi ........................................................... 93 2.4.5. Uygulama Asaması ....................................................................................... 96 2.4.6. Đzleme ve Değerlendirme .............................................................................. 97 3. BÖLÜM: YEREL YÖNETĐMLERDE HAZIRLANAN STRATEJĐK PLANLAR ÜZERĐNE KARSILASTIRMALI BĐR ĐNCELEME .......................... 100 3.1. ARASTIRMANIN AMACI, KAPSAMI, YÖNTEMĐ ve KISITLARI ............. 101 3.1.1. Arastırmanın Amacı .................................................................................... 101 VI 3.1.2. Arastırmanın Kapsamı ve Örneklem ........................................................... 101 3.1.3. Arastırmanın Veri Toplama Süreci ve Yöntemi ......................................... 102 3.1.4. Arastırmanın Kısıtları .................................................................................. 102 3.2. GENEL BĐLGĐLER ........................................................................................... 103 3.3. STRATEJĐK PLAN MODELĐ ........................................................................... 105 3.4. MEVCUT DURUM ANALĐZĐ .......................................................................... 109 3.5. PAYDAS ANALĐZĐ........................................................................................... 111 3.6. FÜTZ (SWOT) ANALĐZĐ .................................................................................. 115 3.7. MĐSYON, VĐZYON ve ĐLKELER .................................................................... 123 3.7.1. Misyon......................................................................................................... 123 3.7.2. Vizyon ......................................................................................................... 126 3.7.3. Đlkeler (Temel Değerler) ............................................................................. 128 3.8. STRATEJĐK ALAN ve AMAÇLAR ................................................................. 131 SONUÇ…………………………………………………………………………….....141 YARARLANILAN KAYNAKLAR ........................................................................... 147