Postmenopozal dönemdeki kronik periodontitisli kadınlarda bisfosonat kullanımının periodontal dokular üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Rabia Ebru Toprakseven

Danışman: LEYLA KURU

Özet:

1. Bu çalışmada, postmenopozal osteoporözlü kronik periodontitisli kadınlarda, başlangıç periodontal tedavisi (BPT) ile birlikte kullanılan bisfosfonatın kemik mineral yoğunluğu (KMY), mandibular kortikal kemik morfolojisi ve kalınlığı, klinik parametreler, dişeti oluğu sıvısı (DOS) ve serum osteokalsin ve tip I kollajen C telopeptit (TKCT) seviyeleri üzerine etkisi incelendi. Yirmi hasta bisfosfonat kullanmayan B(-) grubu ve kullanan B(+) grubu olmak üzere 2 gruba ayrıldı. B(-) grubuna diş ve kök yüzeyi temizliği (DKYT), B(+) grubuna DKYT ile birlikte bisfosfonat uygulandı. Hastalardan BPT’den önce (0.gün) ve 6 ay sonra plak indeksi, dişeti oluğu kanama indeksi (DOKİ), sondalanabilir cep derinliği ve rölatif ataşman seviyesi ölçüldü, radyografiler elde edildi ve DOS ve serum örnekleri toplandı. Bu örneklerdeki markerlar enzyme linked immunosorbent assay yöntemiyle araştırıldı. Her iki grupta tüm klinik parametrelerde anlamlı iyileşmeler saptanırken (p<0.01), sadece DOKİ değişiminde gruplar arasındaki fark anlamlı bulundu (p<0.05). KMY seviyeleri, B(-) grubunda azalırken B(+) grubunda anlamlı (p<0.01) artış gösterdi, iki grup arasındaki fark anlamlıydı (p<0.01). DOS hacmi iki grupta anlamlı azalırken (p<0.05), gruplar arasında bir fark bulunmadı. DOS osteokalsin ve TKCT konsantrasyonları B(+) grubunda azalırken B(-) grubunda artış gösterdi, ancak grup içi ve gruplar arası karşılaştırmada anlamlı bir fark bulunmadı. Serum osteokalsin seviyesinde B(+) grubunda başlangıca göre azalma, B(-) grubunda artış görülürken gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmadı. Serum TKCT seviyesinde B(+) grubunda anlamlı bir düşüş (p<0.05) gözlendi, iki grup arasındaki fark anlamlıydı (p<0.05). DOKİ dışında klinik parametrelerde anlamlı bir değişim olmamakla birlikte, sistemik ve mandibular kemik yıkımının daha az olması, DOS ve serumda osteokalsinin ve TKCT’nin azalması B(+) grubunda yıkım-yapım dengesinin sağlandığını gösterdi. Bu çalışma, osteoporöz tedavisinde kullanılan bisfosfonatın sistemik kemik kaybını azaltırken lokal kemik kaybının görüldüğü periodontitisin tedavisine de olumlu katkısı olabileceğini düşündürdü. Anahtar Kelimeler: Postmenopozal osteoporöz, kronik periodontitis, başlangıç periodontal tedavi, dişeti oluğu sıvısı, serum, kemik mineral yoğunluğu. 2. SUMMARY Effects of Bisphosphonate on Periodontal Tissues in Postmenopausal Women with Chronic Periodontitis The objective of this study was to evaluate the effects of initial periodontal treatment (IPT) and bisphosphonate on bone mineral density (BMD), mandibular cortical morphology and thickness, clinical parameters, serum and gingival crevicular fluid (GCF) osteocalcin and type I collagen C telopeptide (TCCT) levels in women with postmenopausal osteoporosis and chronic periodontitis. A total of 20 patients were divided into 2 groups: i) B(-) group received IPT only, ii) B(+) group received IPT and systemic bisphosphonate. Plaque index, sulcus bleeding index (SBI), probing pocket depth, relative attachment level and gingival recession were measured radiographs were taken and GCF and serum samples were collected before IPT and after 6 months. Enzyme linked immunosorbent assay was performed to measure the markers in these samples. Clinical evaluation revealed statistically significant improvements in all clinical parameters of both groups (p<0.01). Intergroup comparisons revealed statistically significant difference for SBI only (p<0.05). BMD levels decreased in the B(-) group and increased in the B(+) group (p<0.01), and intergroup comparisons showed statistically significant difference (p<0.01). GCF volume decreased in both groups (p<0.05) and no significant difference was found between the groups. GCF osteocalcin and TCCT levels were decreased in the B(+) group, whereas: an increase was observed in the B(-) group. However, no significant difference was found between the groups. Serum osteocalcin levels decreased in the B(+) group and increased in the B(-) group, but no differences were found between the groups. Serum TCCT levels showed a significant decrease in the B(+) group and intergroup differences were statistically significant (p <0.05). The findings of decreased systemic and mandibular bone resorption, decreased osteocalcin and TCTT levels in GCF and serum showed that bone resorption and formation were maintained in equilibrium in the B(+) group. This study implicates that bisphosphonate treatment decreases systemic bone resorption and may be useful in the treatment of periodontitis in postmenopausal women. Key Words: Postmenopausal osteoporosis, chronic periodontitis, initial periodontal treatment, gingival crevicular fluid, serum, bone mineral density.