Yerel yönetimlerin borçlanma yöntemi olarak tahvil ihracı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İsmail Orçun Gündüz

Danışman: AYŞE GÜNER

Özet:

YEREL YÖNETİMLERİN BİR BORÇLANMA YÖNTEMİ OLARAK TAHVİL İHRACI Özellikle 1990’lı yıllardan itibaren dünyada hızlanan yerelleşme ve yetki devri süreci, yerel yönetimlere yeni yetki ve sorumluluklar yüklemiştir. Bu çerçevede, bir takım altyapı yatırımlarını içeren yatırım projelerinin gerçekleştirilmesi merkezi yönetimden yerel yönetimlerin sorumluluğuna geçmiştir. Ayrıca, başta gelişmekte olan ülkeler ve geçiş ekonomilerinde olmak üzere yaşanan hızlı şehirleşme olgusu da altyapı hizmetlerine ve bununla beraber altyapı yatırımlarına olan ihtiyacı artırmıştır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak, genelde zaten sınırlı bir mali kapasiteye sahip yerel yönetimlerin finansman ihtiyacı artmış ve böylece, yatırım projelerinin bir finansman kaynağı olarak borçlanma önem kazanmıştır. Bu noktada, yerel yönetimlerin genel olarak başlıca borçlanma kaynaklarını oluşturan bankacılık sistemi ve tahvil ihracı çerçevesinde; daha etkin borçlanma koşullarını sağlaması anlamında tahvil ihracı, daha uzun vadede ve daha düşük faiz oranıyla borçlanma olanakları sağlayabilmesi ile ön plana çıkmıştır. Bu çalışma ile çeşitli ülke deneyimlerinden hareketle Türkiye’de yerel yönetimlerin tahvil ihracı ile borçlanabilme koşulları, yurtiçinde yerel yönetimlerin borçlanabileceği bir tahvil piyasasının tesis edilebilirliği ile ilişkili olarak incelenmeye çalışılmıştır. Türkiye’de yerel yönetim tahvil piyasasının tesis edilmesi için gerekli olan ön koşulların henüz karşılanmadığı görülmüştür. Bu nedenle Türkiye’de yerel yönetim tahvil piyasasının tesis edilmesi uzun vadeli bir proje olarak ele alınmalı ve bu sürece öncelikle İller Bankası bir tahvil bankası sıfatıyla dahil edilmelidir. ABSTRACT BOND ISSUING AS A SOURCE OF LOCAL GOVERNMENT BORROWING Especially since the 1990s, accelerated decentralization and devolution process in the world has transferred new authories/powers and responsibilities to local governments. In this context, carrying out a number of investment projects including some infrastructure investments has been transferred to local governments’ responsibilty from central government. In addition, rapid urbanization, particularly in developing countries and transition economies, has increased the need for utilities and nevertheless for infrastructure investments. As a natural consequence, the financing need of local governments that have limited fiscal capacity in general has increased and so, borrowing has become important as a financing source of investment projects. At this juncture, within the frame of banking system and bond issue that compose major borrowing sources of local governments in general; bond issue, in the meaning of offering more efficient borrowing terms has come into prominence by providing borrowing facilities with longer maturity and lower interest rates. By examining different country experiences, the aim of this study has been to analyze the conditions of local government bond issuing in Turkey within the context of forming a domestic bond market that local governments could borrow from. It has been seen that the preconditions of establishing a local government bond market in Turkey has not been met yet. For this reason the establishment of a local government bond market in Turkey should be considered as a long term project and primarily Province Bank should be included into this process as a bond bank.