Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Salah Gandur
Danışman: HIZIR KURTEL
Özet:Psikolojik ve fiziksel stresin gastrointestinal sistem dahil tüm vücudun iç dengesini bozduğu gösterilmiştir. Stres ile ilişkilendirilen hastalıklar arasında özellikle fonksiyonel ve inflamatuar barsak hastalıkları sayılabilir. Ancak bu hastalıklara neden olan aracı moleküller tam olarak bilinmemektedir. Yapılan çalışmaların sonucunda endotelinin vücudun en güçlü vazokonstriktörlerinden biri olduğu gösterilmiştir. Ayrıca, endotelin peptitlerin gastronintestinal sistemde çok çeşitli etkileri bulunmuştur. Ancak, stres ile endotelinler arasındaki ilişki yeterli bir şekilde araştırılmamıştır. Bu çalışmanın amaçları: 1) akut ve kronik stresin ince barsağın hemodinamiğindeki ve inflamatuar değişikliklerindeki etkilerini belirlemek ve 2) endotelin reseptörlerinin bu strese bağlı değişikliklerdeki rolünü araştırmaktır. Akut stres, Wistar Albino sıçanlara 2 saat süreyle sudan kaçınma stresi uygulanması ile gerçekleştirilmiştir. Superiyor mezenterik arterin (SMA) kan akımı ve sistemik kan basıncı akut ve kronik stres (günde bir kez sudan kaçınma stresi / 3 veya 5 gün süreyle) uygulamalarından hemen sonra ölçülmüştür. Diğer bir deney grubunda ise ölçümler kronik stres süresinin bitiminden 1 veya 3 gün sonra gerçekleştirilmiştir. Endotelin-A (BQ-485; 60 mg/kg/gün, i.p.) ve/veya endotelin-B reseptör antagonistleri (BQ-788; 60 mg/kg/gün, i.p.) her stres uygulamasından 20 dakika önce, akut ve 3 günlük kronik stres gruplarına uygulanmıştır. Deneylerin sonunda ince barsağın tamamı çıkartılıp tartılmış ve histolojik değerlendirme, miyeloperoksidaz aktivitesi (MPO) ve lipit peroksidasyonu ölçümleri için saklanmıştır. Akut stres ortalama kan basıncında yükselişe, SMA kan akımında azalışa ve ince barsağın MPO aktivitesinde, lipit peroksidasyonunda ve mikroskopik hasarında artışa neden olmuştur. Kronik stres ise, SMA kan akımını azaltmasının yanısıra, ince barsağın MPO'sunda, lipit peroksidasyonunda ve histolojik hasarında artışa yol açmıştır. Ancak, inflamatuar değişiklikler kronik stresten 3 gün sonra devam etse de, intestinal hemodinami düzelmektedir. Akut strese bağlı hemodinamik ve inflamatuar değişiklikler, her iki endotelin reseptör antagonistinin uygulanması ile düzelmiş, kronik stresin etkilerinde ise sadece ET-A antagonisti etkili olmuştur. Bu sonuçlar, akut ve kronik strese bağlı mezenterik vazokonstriksiyonda ve ince barsak inflamatuar değişikliklerinde endotelinlerin önemli ve birbirinden farklı rolleri olduğunu göstermektedir. + İNGİLİZCE TEZ BAŞLIK THE EFFECT OF ACUTE AND CHRONIC STRESS ON THE HEMODYNAMICS OF THE SMALL INTESTINE: ROLE OF ENDOTHELIN RECEPTOR ANTAGONISTS. SUMMARY Psychological and physical stress have been shown to disrupt the internal homeostasis of the body, including the gastrointestinal system. Several studies have described the effect of stress in the pathogenesis of a variety of gastrointestinal conditions, with emphasis placed on its role in functional and inflammatory bowel disorders but the responsible molecules have not been well studied. On the other hand, endothelin has been shown to be one of the most potent vasoconstrictors in the body. Nevertheless, endothelin has a vast of effects on the gastrointestinal system. However, the relation between stress and endothelin has not been studied enough. The aims of the present study are: 1) to characterize the effect of acute and chronic stress on the intestinal hemodynamics and inflammatory changes and 2) to investigate the role of endothelin receptors on these stress-induced changes. Acute stress was induced by 2 hours of water avoidance stress in Wistar Albino rats. Superior mesenteric artery (SMA) blood flow and systemic blood pressure measurements were done immediately after the acute or chronic stress (daily WAS for 3 or 5 days) applications. Additionally hemodynamic measurements were obtained 1 or 3 days after the chronic stress period. Endothelin-A (BQ-485; 60 mg/kg/day, i.p.) and/or endothelin-B receptor antagonist (BQ-788; 60 mg/kg/day, i.p.) were administered 20 min before each stress in the acute and 3 days-chronic stress groups. At the end of each experiment, the small intestine was removed, weighed and stored for histological analysis, myeloperoxidase activity (MPO) and lipid peroxidation measurements. Acute stress increased the mean arterial pressure, decreased the SMA blood flow and increased the intestinal MPO activity, lipid peroxidation and microscopic damage. Chronic stress also decreased the SMA blood flow associated with increase in intestinal MPO activity, lipid peroxidation and histological damage. The intestinal inflammation continued 3 days after the chronic stress, whereas the intestinal hemodynamics returned to normal levels. Although both ET receptor antagonists inhibited the acute stress-induced hemodynamic and inflammatory changes, only ET-A receptor antagonist was effective in the chronic stress. These results suggest that endothelin may play important and variable roles in the acute and chronic psychological stress-induced mesenteric vasoconstriction and intestinal inflammatory changes.