Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2003
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ertan Engin
Danışman: SEMA UĞURCAN
Özet:1892-1959 yılları arasında yaşamış olan Ruşen Eşref, Türk basın ve edebiyat tarihinde iz bırakmış simalardan biridir. Telif ve tercüme 25'e yakın esere imzasını atan Ruşen Eşref, edebiyatın özellikle anı ve röportaj sahalarında kendine yer edinmiştir. Onun Tevfik Fikret - Hayatına Dâir Hatıralar adlı anılarının sistematik tahlilinin yapıldığı bu tez bir Giriş kısmı ve dört bölümdür .Giriş kısmında, anı türünün batı edebiyatında ortaya çıkışı ve edebiyatımızdaki gelişimi verilerek bazı önemli anı kitaplarına kısaca değinildi. Birinci Bölümde, yaptığı röportajlarla edebiyat tarihine önemli bir kaynak sağlayan Ruşen Eşref tanıtıldı. Ruşen Eşref, genç yaşlarda Tevfik Fikret'i tanır ve ondan çok etkilenir. Yazarlığa başladığı yıllarda Kurtuluş Savaşı'na katılır ve bir gazeteci olarak cepheden haberler geçer. Cumhuriyet'ten sonra milletvekilliği ve büyükelçilik gibi görevlerde bulunur. Uzun yıllar yurtdışında görev yaptıktan sonra yurda döner ve vaktini anılarını kaleme almakla geçirir. İkinci Bölümde, hem genel olarak Türk edebiyatındaki anılarda hem de Ruşen Eşref'in anılarında Fikret'ten nasıl bahsedildiği incelendi. Ali Ekrem, Ahmet Reşit, Mehmet Rauf gibi edebiyatçıların anılarında yer yer Fikret'e karşı kırgınlıkları ve kızgınlıkları belli olur. Bununla beraber Hüseyin Kazım, Hüseyin Cahit ve Yusuf Ziya için Fikret, büyük bir mürşittir. Halit Ziya, Yahya Kemal ve Yakup Kadri ise, ona eleştirel gözle bakar. Yakup Kadri'ye göre Fikret, sadece hürriyet ve adalet içinde yaşamak imkanı bulduğu için vatanını sever. Hüseyin Cahit, Fikret'in ülkeden kaçma planları yaparken geri dönmeyi düşünmediğini kaydeder. Böylece Fikret'e biri coşkuyla, diğeri eleştirel ruhla bakan iki edebiyatçı ortak bir noktaya işaret eder. Fikret'ten bahseden hemen bütün edebiyatçılar, onun kişiliği hakkında yorumlar yapar. Ruşen Eşref de anılarında Fikret'in hemen her cephesini işlemeye çalışır. Ona göre Fikret'in edebiyatımızdaki yeri asla küçümsenemez. Fikret çok iyi bir müdür, iyi bir ressam ve kişiliğiyle kusursuz bir insandır. Vatanseverliği de en ufak bir kuşku götürmez. Üçüncü Bölümde, Ruşen Eşref'in Tevfik Fikret - Hayatına Dair Hatıralar adlı eseri yeni yazıya aktarıldı. Dördüncü Bölümde, aktarılan eserde adı geçen tanınmış şahıslar hakkında kısa biyografik bilgiler verildi. Tezin kısaca genel bir değerlendirilmesinin yapıldığı SONUÇ bölümünden sonra çalışma sırasında faydalanılan KAYNAKLAR bulunmaktadır. Son olarak Ruşen Eşref'in anılarında cevap yazdığı Hamdullah Suphi'nin iki makalesi EKLER kısmında verilmiştir. Lived between 1892-1959, Ruşen Eşref is one of the figures that left a mark, in the history of Turkish media and literature. Producing nearly 25 work as his own writings and translation he literature especially in the field of memoir and interview.His thesis made up systematic analysis of the work called "Tevfik Fikret- Hayatına Dair Hatıralar" consists of an introduction part and four chapters. In the introduction section information given on "memory" tour and its development in our literature. In the first part, Rusen Eşref who procided an essential source for literature history with his interwievs, is introduced. Ruşen Eşref knows Fikret in the early years of his youth much affected by him. He joined in Turkish War of Independence at the years when he began autorship and he reports news from the front as a journalisrt. He duties in the jobs such as ambassador and deputy after Republic.He gives product child poems, story, interview, memoir etc. In the second part, it is examined how Tevfik Fikret deal with in both memoirs of Turkish literature and Ruşen Eşref's memoirs.In the memoirs of authors such as Ali Ekrem, Ahmet Reşit, Mehmet Rauf, It is occasionally observed of their resentment and anger against Fikret. However Fikret is an important guide for Hüseyin Kazım, Hüseyin Cahit, Yusuf Ziya. Yet Halit Ziya, Yahya Kemal and Yakup Kadri evaluates him critically. According to Yakup Kadri, Fikret loves the country only for he finds the opportunity of living liberty and justice. Hüseyin Cahit reports that Fikret has no intention of turning back while He is planning to escape from the country. Fikret enthusiastically, the latter thinks critically about him. But these two authors focus on the same point. Another considering point is that none of the authors makes no comment about the personality of Fikret. Also Ruşen Eşref in his memoirs, tries to deal with nearly every sides of Fikret. According to him, his position in literature is never significant. He is good manager, a skillful artist and perfect being, with his personality. And no doubt about his patriotism. In the third part, the work of "Tevfik Fikret-Hayatına Dair Hatıralar" belonging to Ruşen Eşref is written with Latin letters without any modifications with the punctuation marks. In the fourth part, brief biographic informations are avaliable about renoved figures mentioned in the book. After the final stage where there is a general evaluation of thesis, the sources benefited during the investigation and additional informations helpful for the third chapter to be understood, is given.