Ziya Hurşit : hayatı ve siyasi faaliyatleri (1901-1926)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muzaffer Yardımcı

Danışman: ALİ SATAN

Özet:

Bu tezde Ziya Hurşit (1890-1926) Bey’in hayatı incelenmiştir. Bu konuyu çalışmamızdaki amaç Ziya Hurşit’in hayatı ve siyasi faaliyetleri ile ilgili gelişmeleri, önemli olay ve durumları tarafsız ve objektif tarih anlayışı içerisinde ortaya koymaktır. Ziya Hurşit, ilk ve orta öğretimini tamamladıktan sonra Almanya’da Gemi İnşa ve Telsiz Telgrafçılığı öğrenimi görmeye gitti.1920’de Eskişehir Sultanisinde Almanca öğretmenliği yaptı. Eskişehir’de Milli Mücadelenin örgütlenmesinde ve gençlerin işgele karşı bilinçlenmesinde etkin rol oynadı. Mustafa Kemal’in ağabeysine duyduğu yakın ilgi ve Eskişehir deki yararlı faaliyetleri neticesinde TBMM Birinci Dönemine milletvekili olarak girdi. İkinci İnönü savaşına milletvekiliyken gönüllü olarak katıldı. Mecliste muhalif grup arasında yer aldı. Kürsüdeki yaptığı eleştirilerle dikkat çekti. Trabzon Mebusu Ali Şükrü Bey’in öldürülmesi muhalefetini daha da artırdı ve İkinci mecliste görev almaması üzerine muhalefetini meclis dışındaki faaliyetleriyle sürdürdü. Ziya Hurşit muhalif parti Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’nın kuruluş çalışmasında görev aldı. Mustafa Kemal Paşa’ya Ankara ve İzmir’de suikast planında bulundu. Suikast planının açığa çıkmasından sonra İstiklal Mahkemesi kararıyla idam edildi. Ziya Hurşit’in hayatı Modern Türkiye’nin kuruluşunda iktidar mücadelesini ve muhalefetin tasfiye sürecini anlamak ve bu süreç hakkında bilgi sahibi olmak bakımından çok önemlidir. Anahtar Kelimeler: Ziya Hurşit, İstiklal Mahkemesi, Karakol Cemiyeti, Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası, İzmir Suikast planı, Türkiye Büyük Millet ABSTRACT This thesis study focuses on life of Mr. Ziya Hurşit. Our purpose in this study is to show important events of political activities and life of Ziya Hurşit in the scope of objective history comprehension. After completing elementary and secondary education, Ziya Hurşit studied Ship Construction and Radiotelegraphy in Germany. While working as German Teacher in Eskişehir Sultani, he was elected as a member of parliament for the first period of TBMM. He took part in 2. Inonu War voluntarily while he was parliament member. He had position in Opposition Group in parliament. He drew attentions with his criticisms. He has increased his criticisms after the murder of Mr. Ali Şükrü, Parliament Member of Trabzon, and pursued his opposition outside of parliament as a result of non-being member in the second period of TBMM. Ziya Hurşit took part in the foundation of the opposition party of Progressive Republican party. He attempted in assassination of Mustafa Kemal in Ankara and Izmir. After he has been known for his attemption to assassin in Izmir, he was put to death by Tribunals of Independent. Life of Ziya Hurşit takes important place in understanding struggle for power and process of settlement of Opposition, and having information about this stage in the foundation of Modern Turkey. Keywords: Karakol Cemiyeti, Progressive Republican Party, Izmir Assassination Attempt, The Grand National Assembly of Turkey