Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa Can Korkarer
Danışman: AHMET GÖKCEN
Özet:HAKARET SUÇU Kişilik hakları, kişinin toplum içindeki saygınlığını ve kişiliğini geliştirmesini sağlayan değerlerin tümüne ilişkin hakları olarak ifade edilmektedir. Kişilik haklarından biri de kişinin şeref ve ün hakkıdır. Tarihin hemen hemen her döneminde korunan bu hak, hem bütün ulusal hukuk sistemlerinde çeşitli düzenlemelerle hem de uluslar arası sözleşmelerle korunmuştur. Hukuk sistemimizin bir parçası haline gelen İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi tarafından güvence altına alınan kişinin şeref hakkı, TC Anayasası tarafından da koruma altına alınmıştır. Buna paralel olarak TCK, kişinin şerefine karşı saldırıları suç saymış ve 125. maddede “hakaret” başlığı altında düzenlemiştir. Hakaretin bir ifade şekli olması ve ifade özgürlüğüne günümüzde verilen önem hakaret suçunu en çok tartışılan suç tiplerinden biri haline getirmiştir. Bu sebeple ifade özgürlüğü ile hakaret arasında hassas bir dengenin bulunduğu ve bu dengenin iyi bir şekilde kurulması gerektiği açıktır. Bu araştırmada hakaret suçu bu tartışmalar da dikkate alınarak incelenmiştir. Birinci bölümde, hakaret suçunun tarihi gelişimi, ulusal düzenlemeler ile hakaret suçuna uluslar arası bakış açısı ve değerlendirmeler kısaca ele alınmış; devamında 5237 Sayılı TCK ile 765 Sayılı TCK arasındaki farklara değinilmiştir. İkinci bölümde, 5237 Sayılı Kanun’un suç teorisi çerçevesinde suçun unsurları hakaret suç tipi açısından değerlendirilmiştir. TCK’nın 126. maddesinde düzenlenen “mağdurun belirlenmesi”, TCK’nın 127. maddesinde düzenlenen “isnadın ispatı” ve TCK’nın 128. maddesinde düzenlenen “iddia ve savunma dokunulmazlığı” suçun unsurları içinde ele alınarak incelenmiştir. Aynı bölümde TCK’nın 129. maddesinde düzenlenen özel haksız tahrik hâlleri kusurluluğu etkileyen sebepler başlığı altında incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise suçun özel görünüş şekilleri ve TCK’nın 131. maddesinde düzenlenen soruşturma ve kovuşturma usulü ve ayrıca müeyyide ele alınmıştır. ABSTRACT CRIMINAL LIBEL Individual rights are stated as the rights which enable the one to improve the values of the esteem and the personality in the society. One of the indivual rights is the honour and reputation. This right, nearly protected in all era of the history, is protected with both the various regulations at all national law systems and the international conventions. The honour of the individual, secured by the European Conventionn Human Rights, which became a part of our Law System, is also secured with TC Constitution. In parallel with this, Turkish Criminal Code (TCK) accepts the attacks to the honour of the individual as crime and regulates under the “defamation” title at article 125. That the defamation is a kind of expression and the freedem of expression is given importance at the present day makes the criminal libel as one kind of the much debated questions amongst crimes. That’s why it is crystal clear that there is a very fine balance between the freedom of expression and defamation, and that balance must be set properly. At this study, defamation is investigated by taking these arguements into account. At first section, the historical development of the defamation, national regulations and international point of view are shortly studied, and continued with the differences between TCK No 5237 and TCK No 765. At second section, elements of the crime with the context of the crime theories on TCK No 5237 are evaluated from the type of the defamation. “Determination of the victim” regulated at article 126, “proof of imputation” regulated at article 127, and “assertion and defence privilage” regulated at article 128 are analyzed within the elements of the crime. At the same section, aspects of special unfair provocations regulated at article 129 are studied under the reasons effecting wantonness. At third section, various aspects of the crime, and investigation and prosecution regulated at article 131, and sanction regulated are studied. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER i KISALTMALAR v vi ABSTRACT viii BİRİNCİ BÖLÜM 1 GENEL AÇIKLAMALAR, TARİHİ GELİŞİM ve MUKAYESELİ HUKUK 1 I. GENEL AÇIKLAMALAR 1 II. TARİHİ GELİŞİM 7 1. Roma Hukuku 7 2. Alman Yerel Devletleri Hukuku (Cermen Hukuku) 8 3. Kilise Hukuku (Canon Kanunu) 9 4. Ortaçağ Hukuku 9 5. İslam Hukuku 10 6. Osmanlı Hukuku ve Türk Hukuku 12 III. MUKAYESELİ HUKUK 14 1. İngiliz Hukuku 14 2. Alman Hukuku 16 3. İtalyan Hukuku 19 4. Fransız Hukuku 19 5. Polonya Hukuku 20 6. Hakaret Suçunun Uluslararası Eğilimi 21 IV. 5237 SAYILI TCK İLE 765 SAYILI TCK ARASINDAKİ FARKLAR 24 İKİNCİ BÖLÜM 29 5237 SAYILI TCK’da YER ALAN HAKARET SUÇU 29 I. SUÇUN UNSURLARI 29 1. Tipiklik 29 2. Maddi Unsurlar 29 A. Konu 29 B. Fail 33 C. Mağdur 36 a. Genel Olarak 36 b. Mağdurun Belirlenmesi 38 c. Tüzel Kişiler 40 d. Topluluklar 43 e. Ölüler 45 f. Temyiz Yeteneğine Sahip Olmayanlar (Küçükler-Akıl Hastaları), Şerefsizler 47 D. Hareket (Fiil) 49 a. Genel Olarak 49 b. Somut Bir Fiil veya Olgu İsnadı 52 c. Sövme 56 d. Fiilin Tahkir (Aşağılama) İçermesi 59 e. Huzur ve Gıyap 64 aa. Huzurda Hakaret 64 bb. Gıyapta Hakaret 66 cc. Huzura Eşit Sayılan Hâller (Fiilin İleti ile İşlenmesi) 72 E. Netice 75 F. Hakaret Suçunun Nitelikli Hâlleri 76 a. Genel olarak 76 b. Kamu Görevlisine Karşı Görevinden Dolayı Hakaret 76 c. Kişiye İnanç, Düşünce ve Kanaatlerinden Dolayı Hakaret 81 d. Kişinin Dininde Kutsal Sayılan Değerlerden Bahisle Hakaret 86 e. Aleniyet 87 f. Suçun Kurul Hâlinde Çalışan Kamu Görevlerine Karşı İşlenmesi 94 3. Manevi Unsur 98 4. Hukuka Aykırılık Unsuru 101 A. Genel olarak 101 B. Hakkın Kullanılması 102 a. Düşünce Özgürlüğü (İfade Özgürlüğü); Haber Verme Hakkı ve Eleştiri Hakkı 104 aa. Haberin Gerçek Olması 117 bb. Haberin Güncel Olması 120 cc. Haberde Kamu Yararının Bulunması 121 dd. Haberle Suç Arasında Fikri Bağın Bulunması 122 b. İddia ve Savunma Hakkı (Dokunulmazlığı) 128 c. İsnadın İspatı (Gerçeğin İspatı) 137 aa. Genel Olarak 137 bb. Hakaretin İçeriğinin Suç Olması ve Mağdurun Mahkûmiyeti 143 cc. İsnadın İspatında Kamu Yararının Bulunması 146 dd. Mağdurun İsnadın İspatına Razı Olması 148 ee. İsnadın İspatında Usul 150 d. Terbiye Etme Hakkı 151 C. Mağdurun Rızası 153 D. Kanun Hükmünü (Görevi) Yerine Getirme 155 E. Meşru Savunma 156 II. KUSURLULUĞU ETKİLEYEN SEBEPLER 157 1. Genel Olarak 157 2. Amirin Emrini Yerine Getirme 157 3. Özel Haksız Tahrik Halleri 159 A. Suçun Haksız Bir Fiile Tepki Olarak İşlenmesi 159 a. Tahrike Neden Olan Haksız Bir Fiil Bulunması 160 b. Tepki Olarak İşlenen Fiilin Hakaret Olması 161 B. Karşılıklı Hakaret 163 a. Karşılıklı Olarak Hakaret Suçları İşlenmesi ve İlk Tahkirin Haksız Olması 164 b. Hakaretin Karşılıklı Olması 165 C. Suçun Kasten Yaralamaya Tepki Olarak İşlenmesi 169 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 174 SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ HALLERİ, KOVUŞTUMA ve MÜEYYİDE 174 I. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ HÂLLERİ 174 1. Teşebbüs 174 2. İştirak 175 3. İçtima 175 II. KOVUŞTURMA 178 III. MÜEYYİDE 182 SONUÇ 185 KAYNAKÇA 192