Rehber öğretmenlerin kişilerarası ilişkilerinin yükleme karmaşıklığı ve cinsiyetçilik bağlamında incelenmesi: İstanbul ili örneği.


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FEYZA DİNÇER

Danışman: SEYFİ KENAN

Özet:

Bu araştırmanın amacı rehber öğretmenlerin kişilerarası ilişkileri bağlamında cinsiyetçilik ve yükleme karmaşıklığını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda sosyal- bilişsel kavramlar olan kişilerarası ilişkiler, cinsiyetçilik ve yükleme karmaşıklığı arasındaki ilişkiler araştırılmış; demografik değişkenlere göre farklılıkları incelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Elde edilen verilerin mevcut durumu ve aralarındaki ilişkiler betimlenmiştir. Araştırmanın evreni İstanbul ilindeki rehber öğretmenlerdir. Örneklem, elverişlilik örneklemesi ile seçilmiştir. Araştırmacı evrenden kolay ulaşabildiği kişilere ulaşmıştır. Sonuç olarak elde edilen örneklem 242 kadın, 98 erkek olmak üzere 340 rehber öğretmenden oluşmuştur. Örneklem grubunun %77,6’sı 0- 5 yıldır, %16,5’i, 6- 10 yıldır, %5,9’u ise 11 yıl ya da daha uzun süredir rehber öğretmenlik yapmaktadır. Veriler “Kişilerarası İlişki Boyutları Ölçeği”, “Kişi Algı Ölçeği” ve “Çelişkili Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 15 veri analiz programı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre İstanbul’daki rehber öğretmenlerin cinsiyetçilik düzeyleri ortalamanın üzerinde, empati ve duygu farkındalığı düzeyleri ortalamanın altında bulunmuştur. Bununla birlikte çelişkili duygulu cinsiyetçiliğin erkeklerde daha fazla olduğu; kadınların kişilerarası ilişkilerin çeşitli boyutlarında erkeklerden daha etkin olduğu; kadın rehber öğretmenlerin yükleme karmaşıklıklarının erkeklerinkinden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Cinsiyetçiliğin bir çeşidi olan düşmanca cinsiyetçiliğe erkeklerde ve 6 ile 10 yıl arası meslekte çalışanlarda daha fazla rastlanmıştır. Analizlerle birlikte kişilerarası ilişki boyutları ölçeği, kişi algı ölçeği ve çelişkili duygulu cinsiyetçilik ölçeği alt boyutları arasında çeşitli anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Onay bağımlılık arttıkça çelişkili duygulu cinsiyetçiliğin arttığı; başkalarına güven arttıkça azaldığı tespit edilmiştir. Empati, başkalarına güven ve duygu farkındalığı arttıkça yükleme karmaşıklığının da arttığı ulaşılan bulgular arasındadır. Anahtar Kelimeler: Kişilerarası ilişkiler, empati, çelişkili duygulu cinsiyetçilik, düşmanca cinsiyetçilik, korumacı cinsiyetçilik, yükleme karmaşıklığı, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, İstanbul ABSTRACT The aim of this study is to investigate sexism level and attributional complexity level of school counselors in the context of interpersonal relations. For this purpose, the relationships between interpersonal relations, sexism and attributional complexity which are social- cognitive concepts were examined. And differences based on demographic variables were also investigated. Relational screening model was used in this research. Existing state of the data and relations between them were decribed. Population of Research is the school counselors in İstanbul. Convenience sampling was used to choose sample. The researcher tried to reach the most reachables within the population. As a result the sample was made of 340 school counselors; 242 women and 98 men. %77,6 of the sample have been working in the counseling field for 0- 5 years while %16,5 have been working for 6- 10 years and %5,9 for 11 years or more. Data was collected by “Scale of Interpersonal Relationships Dimensions”, “Attributional Complexity Scale” and “Ambivalent Sexism Scale”. SPSS 15 was used for data analyses. Findings showed that the school counselors in İstanbul has high level of sexism but they have low levels of empathy and emotional awareness. In addition, among the findings were that men have more ambivalent sexism than women, women have better interpersonal relationship skills, and women have a higher level of attributional complexity than men. Hostile sexism levels were found higher among the school counselors working in the field 6- 10 years. With the analysis several significant correlations were found between dimensions of interpersonal relationships scale, attributional complexity scale and ambivalent sexism scale and within their factors. It was found that high level of approval dependence brings out high level of ambivalent sexism while high level of trust on others was seen with low level of ambivalent sexism. High level of trust others, empathy and emotional awareness comes with high level of attributional complexity. Key Words: Interpersonal relations, empathy, ambivalent sexism, hostile sexism, benevolent sexism, attributional complexity, guidance and psychological counseling, İstanbul