ANALİTİK MÜZİK DİNLEME ETKİNLİKLERİNİN MÜZİKAL BİLGİ, ALGI VE PERFORMANS BAŞARISINA ETKİSİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CANSEL ŞENOĞLU ÖZDEMİR

Danışman: Ajda Aylin Can

Özet:

Bu araştırmada, öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan analitik müzik dinleme etkinliklerinin öğrencilerin müzikal bilgi, algı ve performans başarısına etkisi olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, alan uzmanlarından alınan görüşlerle belirlenen dönem ve eserler kapsamında, öğrencilerin bilgi, müzikal algı ve performans başarı düzeylerini artırmaya yönelik “analitik müzik dinleme etkinlikleri” oluşturulmuştur. Araştırmanın uygulama süreci 10 haftadır. Araştırma, öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen modeline göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu (n=20), Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda 2017-2018 eğitim-öğretim yılı güz yarıyıl döneminde, bireysel çalgıları yaylı (10), piyano (8) ve gitar (2) olan toplam 20, 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrencilerin denklikleri incelenerek, yansız atama yöntemiyle deney (n=10) ve kontrol (n=10) grupları oluşturulmuştur. Hazırlanan analitik müzik dinleme etkinlikleri deney grubuna uygulanmış, bu süreçte kontrol grubu ile herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Deney ve kontrol gruplarına deney öncesi ve sonrası ölçmeler yapılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla; Müzik Eğitimi Genel Alan Bilgisini Ölçmeye Yönelik Başarı Testi, Müzikal Algılama Ölçeği, Performans Gözlem Formu ve Görüş Formu olmak üzere dört ölçme aracı kullanılmıştır. Gruplardan elde edilen verilerin çözümlenmesinde Wilcoxon Testi kullanılmış ve böylelikle uygulanan öğretim programı sonucunda deney grubunun araştırmanın bağımsız değişkeni ile birlikte bağımlı değişkenleri olan müzikal bilgi, algı ve performanslarının nasıl bir değişim gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca grupların deney öncesi ve deney sonrası seviyelerini belirlemek amacı ile öntest ve sontestler üzerinde Mann Whitney U Testi kullanılarak tek yönlü sınama gerçekleştirilmiştir. Uygulama sonunda deney grubu öğrencilerine analitik müzik etkinliklerinin etkisine yönelik anket uygulanmış ve görüşleri alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre analitik müzik dinleme etkinliklerinin deney grubu öğrencilerinin bilgi ve müzikal algılama düzeylerine olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Analitik müzik dinleme etkinlikleri kapsamında, yeni ve mevcut bilgilerin eşliğinde dinleme analizleri gerçekleştirilmiş, çalgılarına yönelik uygulamalı bir çalışma yapılmamış, etkinliklerin çalgı performansına dolaylı etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın eser ve etüt performans gözlem formu verilerine göre analitik müzik dinleme etkinliklerinin öğrencilerin performans başarı düzeylerinde anlamlı bir fark yaratmadığı tespit edilmiştir. Öğrenci görüşlerini almak üzere uygulanan anket verilerine göre ise, analitik müzik dinleme etkinliklerinin, deney grubu öğrencilerinin mesleki bakış açılarına, çalgı çalışma yaklaşımlarına ve alan dersleri ile ilgili bilgilere olumlu etkisi olduğu tespit edilmiştir. Buna göre etkinliklerin, öğrencilerin müzik dinleme yaklaşımlarında ve daha iyi dinleyici, müzisyen ve öğretmen olma çabalarında olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, eğitim sürecinde ve araştırma alanlarında dinleme ve dinleme becerisi gelişimine yönelik önerilerde bulunulmuştur. -------------------- THE EFFECT OF ANALYTICAL MUSIC LISTENING ACTIVITIES ON MUSICAL KNOWLEDGE, PERCEPTION AND PERFORMANCE ACHIEVEMENT In this study, whether analytical music listening that are prepared to improve the listening skills of students has an impact on musical knowledge, perception and performance achievement of students intended to be identified. For this purpose, within the period and works identified by field experts opinions, “analytical music listening activities” intended to improve students' knowledge, musical perception and performance achievement levels are composed. Application process of research was10 weeks. Research was prepared according to pretest-posttest with control group experimental design. The study group of research (n=20) was consist of 4th grade students whose individual instruments were spring (10), piano (8) ve guitar (2) from Marmara University Atatürk Faculty of Education Department of Fine Arts Music Teaching Department 2017-2018 education period fall term. Examining the equivalence of students, experiment was composed of an experimental group (n=10) and control group (n=10) with using random method. Analytical music listening activities that prepared were applied to experimental group, and no studies were applied to control group in this process. Before and after experiment, surveys were in progress on experimental and control groups. In order to collect data in research, four measuring tools as Achievement Test Focused On Measuring General Field Knowledge Of Music Education, Musical Perception Measurement, Performance Observation Form and Opinion Form are used. Wilcoxon Test was used in analysis of data from groups and so it was determined how the experimental group’s musical knowledge, perception and performance that have independent variables along with dependent variables of research change as a result of the instruction schedule. Also in order to determine levels of groups before and after experiment, one sided test is realized by using Mann Whitney U Test on pretest-posttests. At the end of experiment, a survey about the effects of analytical music activities was implemented on experimental group and their opinions were received. According to the results of research, it is established that analytical music listening activities has an positive effect on experimental group students' knowledge and musical perception levels. Within the context of analytical music listening activities, listening activities were performed to the accompaniment of new and available informations, any practical study oriented on their instrument was not done, activities' indirect effect on their instrumental performance was examined. According to the results of work and study performance observation form, analytical music listening activities do not have a significant difference on students' performance achievement levels. According to the survey results applied to take students' opinions, analytical music listening activities are established as having positive effect on experimental group students’ professional perspectives, instrumental study approaches and knowledge of major area courses. According to this, it is established that activities have a positivie effect on students' music listening approaches and their efforts on being a better listener, musician and teacher. In line with the results of the research, suggestions are given aimed at the development of listening and listening skill during period of education and research areas.