Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının iktisadi etkileri: Türk otomotiv sektörü örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET BURAK ILDIR

Danışman: Nuri Alkan Soyak

Özet:

Yirmi birinci yüzyıla giden dünyamızda, kültürel, sosyal, ekonomik ve politik yapıları birbirinden farklı olan ülkeler hızlı bir kalkınma yarışına girmiş bulunmaktadırlar. Gelişmiş ülkeler, sanayileşme alanında ulaştıkları ileri seviyeye paralel olarak geliştirdikleri teknoloji ve sermaye birikiminin hızlı bir şekilde artışıyla, ulusal sınırlar dışına çıkma zorunluluğu doğmuş, üretim, yönetim ve pazarlama yönünden uluslararası yapıya ulaşmışlardır. Bu uluslararası piyasanın kuralları ve işleyişi kendi lehlerine olacak şekilde gelişmiş ülkeler tarafından belirlenmektedir. Oysaki gelişmekte olan ülkeler, yeni teknolojiden yararlanmak, sermaye yetersizliğini aşmak ve istihdamı arttırmak amacıyla yabancı sermaye yatırımlarına izin vermeye başlamışlardır. Yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik ve sosyal yapıya uygunluğu ve iktisadi problemlere çözüm getirip getirmediği en önemli tartışma konularından biri haline gelmiştir. Gelişmekte olan bir ülke konumunda olan Türkiye'de de, global piyasa etkinleşmesi sürecinde yerini almak amacı ile 24 Ocak 1980'de uygulanmaya konulan ekonomik istikrar tedbirleriyle yabancı sermaye politikasında önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacı, gelişmekte olan ülkelere doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının yönelme nedenlerini ve bu ülkelerin ekonomileri üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini, ülkenin uluslararası düzeydeki ekonomik ve politik entegrasyonunu göz önüne alarak incelemek ve bunlar ışığında yabancı sermaye hareketlerindeki değişim, gelişim ve ekonomik etkileri Türkiye örneğinde otomotiv sektörü üzerinde inceleyerek mevcut teorilerle sınanacaktır. ABSTRACT As the world rolling into the 21th century, almost all the countries; having different cultural, social, economic and political structures, have already been in a wild competition of rapid growth. Developed countries, with the speedy increase in their capital and technology parallel to their high levels they reached in industry, have been forced to go beyond their borders and have achieved an international body in terms of production, management and marketing. The rules and the functions of this international market are mainly dictated by the developed countries favorably for their own interests. However, developing countries have already launched programs allowing foreign capital investments in the hope that they would use the hi-tech, settle the problem of insufficient capital and increase the rate of employment. It has been long discussed that whether the foreign capital investments are prone to the social and the economic structure and will offer any effective solutions to overall economic problems. In Turkey, too, as a developing nation, some major changes have already been made in the foreign capital investment policy by the economic stabilization program enacted on Jan 24, 1980, so that she would take a good stance in the process of global marketing interaction. Therefore, the main purpose of this study is to closely look at the reasons why the foreign capital investments have been directly lead to the developing countries and their positive or negative effects on those countries, considering the political and economic integration at an international level, and above all; to discuss the present theories related to the progress, changes and economic effects of direct foreign capital movements in Turkish automotive sector.