Belediyelerde yönetime katılım açısından bilgi edinme hakkı uygulaması ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FULYA SOLMAZ

Danışman: RECEP BOZDOĞAN

Özet:

BELEDİYELERDE YÖNETİME KATILIM AÇISINDAN BİLGİ EDİNME HAKKI UYGULAMASI VE İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ Gelişen ve değişen dünyaya paralel olarak her alanda halkın istek ve ihtiyaçları artış göstermiştir. Artan toplumsal ihtiyaçların etkin ve verimli bir şekilde karşılanması için oluşturulan yerel yönetimler, hizmet amaçlarının yanı sıra demokrasi ve katılımının yerele yayılması noktalarında da önem taşımaktadır. Halkın yönetime katılabilmesi ve idareyi denetleyebilmesinin en kolay ve etkili yeri yerel yönetimlerdir. Yönetime katılım ile siyasal sistemin alacağı kararların kamuoyu ile birlikte alınması ve kamuoyunun karar süreçlerinin işleyişinden olabildiği ölçüde bilgi sahibi olması sağlanmaktadır. Katılımda gerekli olan bilgiye sahip olabilmek veya yönetsel alandaki bilgilere ulaşabilmek için bireylere tanınan bilgi edinme hakkı doğru bilgiye ulaşmak ve keyfi yönetimin önüne geçmek, ayrıca yönetilenlerin demokratik yollarla hesap sorabilmesini ve yönetimin denetlenmesini sağlamak açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada altlık olarak 5216, 5393 ve 4982 sayılı kanunlar ve bilgi edinme hakkının kullanımına dönük İstanbul Büyükşehir Belediyesi faaliyetleri ele alınmıştır. Çalışmanın süreci kapsamında; yerel yönetim kavramının tanımı ve özelliklerine yer verilmiş, bir yerel yönetim birimi olarak belediye tanımlanmış, belediyelerde yönetime katılım kavramı değerlendirilmiş, belediyelerde halkın katılımını sağlayıcı çeşitli yöntemler hakkında genel bilgiler verilerek uygulama çerçevelendirilmiştir. Yine uygulamanın temelini oluşturan bilgi edinme hakkı kavramı ve hukuksal çerçevesi ortaya konularak, bilgi edinme hakkının kullanımında ortaya çıkabilecek sorunlar açıklıkla ele alınmaya çalışılmıştır. İstatistiksel çözümleme noktasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde başvuruların; yıllara, biçimine, başvurulara verilen cevap şekline, çözülme sürelerine, ilgili birimlere göre kategorize edilmesiyle frekans değerleri belirlenmiştir. Bilgi Edinme Hakkı’nın kullanılması sırasında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri değerlendirmesinde yönetimden ve başvuru sahibinden kaynaklanan muhtemel problemlere yer verilmiştir. ABSTRACT RIGHT TO KNOWLEDGE AT THE PERSPECTİVE OF PARTICIPATION TO ADMINISTRATION AND ISTANBUL METROPOLITAN MUNICIPALITY CASE STUDY The desire and needles of society simultaneously increased by developing and changing world. The local governments which formed up to face efficently and generously the needles of society carry an importance both on democracy and participation to the administration also the propagation of participation to the local. The active and the most efficent platform of society’s participation to administration and controlling is the local governments. Participation to the administration supplies; taking the political system arbitrament with the public opinion and gives up the optimum information about the processes of arbitraments to the society. Right to information that is given to the individuals for needed information during the participation or administration consists a major importance on; reaching the right information, blocking the gratuitous administration, comminitiy’s calling for account to the government in democratic ways and also providing the control of adminstration. In this study; law number 5216, 5393 and 4982 also the activities of İstanbul Metropolitan Municipality over the right to knowledge are taken up and discussed. Local administration concept and properties are reviewed, the municipal as a local government is taken up in to mind, participation to the administration at the municipalities is assessed, the methods which provide participation are defined generally and the outline of the applications are put as a case clearly in the process of this study. V İn the other hand; the definition of the right to knowledge concept and the forensic frame is declerated to determine the problems that can occur during the use of right to knowledge clearly. The applications to the İstanbul Metropolitan Municipality are classified and the frequencies are set according to; the year, type, respond types to the applications, solution period of time, related departments in the statistical analysis of the study. Causes by administrators and the applicants are revealed in the discussion of probable problems that may occur during use of right to knowledge and the recipe offerings for solution.