Ebeveynlerin internet kullanım düzeylerine göre kümelenmesi ve çocukları arasındaki farklılıkların analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEHRA NUR CANBOLAT

Danışman: ÖZGÜR ÇAKIR

Özet:

EBEVEYNLERİN İNTERNET KULLANIM DÜZEYLERİNE GÖRE KÜMELENMESİ VE ÇOCUKLARI ARASINDAKİ FARKLILIKLARIN ANALİZİ Çocukların internet kullanımlarında, kullanma sürelerinde ve internet kullanım davranışlarında bilinçli ve yönlendirici ebeveyn rehberliği önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı Avrupa Çevrimiçi Çocuklar (Eu Kids Online) projesi kapsamında toplanan verilerle veri madenciliği standart sürecini tüm aşamaları ile gerçekleştirmek, iki aşamalı kümeleme algoritması uygulayarak ebeveynleri internet kullanım düzeylerine göre kümelere ayırmak ve bu kümelerde yer alan çocukların internete bakış açıları, internet kullanma yetenekleri, psikolojik duygu durumları ve ebeveynlerine ilişkin görüşleri arasındaki farklılıkları belirlemektir. Çalışmada, Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Projesi kapsamında 25 Avrupa ülkesinden yaklaşık 25.000 çocuk (9-16 yaş arası) ve ebeveynlerinden biri ile yüz yüze gerçekleştirilen görüşme sonucu elde edilen veri kümesi kullanılmıştır. Bu veriler üzerine uygulanan iki aşamalı kümeleme algoritması sonucunda, ebeveynler internet kullanım düzeylerine göre; Aktif Kullanıcı, Sınırlı Kullanıcı ve Kullanıcı Olmayan ebeveynler olmak üzere üç farklı kümeye ayrılmışlardır. Çalışma sonucuna göre, ebeveynlerin internet kullanım düzeylerinin çocuklar arasında anlamlı farklılıklar oluşturduğu görülmüştür. Aktif Kullanıcı ebeveyn kümesindeki çocuklar interneti daha etkin ve bilinçli kullanırken, Sınırlı Kullanıcı ebeveyn kümesindeki çocukların interneti bilgi ve bilinç düzeyi olarak daha düşük seviyelerde kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ancak her iki kümede yer alan ebeveynlerin internet konusunda çocuklarını bilgilendirdikleri ve yardımcı oldukları kaydedilmiştir. Kullanıcı Olmayan ebeveynlerin çocukları ise internet konusunda yeterli bilgiye sahip olmamaları ve interneti bilinçsiz kullanmaları nedeniyle, oluşabilecek her türlü olumsuz duruma karşı daha savunmasız oldukları belirlenmiştir. Çocukların internet kullanım davranışlarının gelişmesinde, rol model aldıkları ebeveynlerinin internet kullanım düzeylerinin önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Avrupa Çevrimiçi Çocuklar, İnternet Kullanımı, Veri Madenciliği, Kümeleme Analizi, İki Aşamalı Kümeleme ABSTRACT CLUSTERING PARENTS ACCORDING TO INTERNET USAGE LEVELS AND ANALYSIS OF DIFFERENCES BETWEEN THEIR CHILDREN The conscious parental guidance plays an important role for children's internet usage, internet usage duration and internet usage behavior. The aim of this study, was performed on data collected by EU Kids Online Project, is to realize Cross-Industry Standart Process for Data Mining with all phases and to apply two-step clustering algorithm on the base of the parents’ internet usage levels. Then, the differences among children were analyzed according to parents’ clusters. During European Online Children Project, nearly 25.000 children (9-16 years old) and one of their parents in 25 European countries are conducted and data were obtained by face to face interviews. Parents are clustered in three classes which are named as Active Users, Limited Users and Non-Users according to their internet usage. It was seemed that there were differences among children according to their internet usage frequencies, internet usage capabilities, psychological states and views on parents. The children of Active Users use the internet more effective and conscious while children of Limited Users do more moderated level of consciousness. However, both clusters of parents have been recorded that they help their children about internet usage. The children of Non-Users did not have enough information and was determined as more vulnerable to all kinds of adverse situations that may occur because of their unconscious usage of internet. As the result, the study indicated an important role of the parents’ internet usage levels to develop the children’s internet usage. Key Words: Eu Kids Online, Using Internet, Data Mining, Clustering, Two Step Cluster