Yahya b. Maîn ile Ahmed b. Hanbel'in Râviler hakkındaki görüş farklılıkları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUHAMMED SADIK ÖZBEK

Danışman: Mustafa Macit Karagözoğlu

Özet:

Rical kitaplarında zaman zaman Yahya b. Maîn ile Ahmed b. Hanbel’in râviler hakkında ihtilaflı görüşler ortaya koyduklarına rastlanmaktadır. Aynı dönemde yaşayan ve yakın arkadaşlıkları bulunan iki münekkidin cerh-taʻdîlin önemli isimleri arasında yer alması da söz konusu ihtilafları ilgi çekici hale getirmektedir. Çalışmada İbn Maîn ile İbn Hanbel’in yaşadıkları dönem incelenmiş, biyografileri ise klasik uygulamanın aksine karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Münekkidlerin râvilerle ilgili günümüze ulaşan tüm değerlendirmelerinin incelendiği çalışmada 2.245 ortak râvi tespit edilmiştir. İlgili râvilerin %95’lik dilimine tekâbül eden 2.122 kişide münekkidlerin benzer görüşlerde oldukları görülürken, %4’lük bölümü teşkil eden 86 râvide farklı kanaatlere sahip oldukları belirlenmiştir. Söz konusu râvilerin 21’inin adalet, 61’inin de zabta yönelik kusurları sebebiyle ihtilafa konu oldukları anlaşılmış, 4 râvide ise münekkidlerin teâruz etme gerekçesi tespit edilememiştir. Araştırmanın, münekkid tipolojilerinin belirlenmesine ve cerh-taʻdîlde gözetilen kuralların tespitine katkı sağlaması da hedeflenmektedir. -------------------- It’s observed that Yaḥyā b. Maᶜīn and Aḥmad b. Ḥanbal occasionally had conflicting views about hadith narrators. The fact that these two persons who lived in the same period and had close friendships were among the important authorities of jarḥ-taᶜdīl makes these controversies interesting. In this study, the period in which Ibn Maᶜīn and Ibn Ḥanbal lived was examined and their biographies were comparatively discussed. The study identifies 2.245 narrators who were evaluated by both Ibn Maᶜīn and Ibn Ḥanbal. Their critical opinions turned out to be similar in the 2.122 narrators corresponding to 95%, whereas they had different views about 86 narrators constituting 4%. It was understood that 21 of the disputed narrators were discussed on the basis of their integrity (ᶜadāla), while 61 narrators were discussed on the basis of their strength of memory (ḍabṭ). The reason for disagreement on 4 narrators could not be identified in the study.