Artuklu kitabeleri (1102-1409)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hüseyin Karaçam

Danışman: SADİ SÜLEYMAN KUCUR

Özet:

Bu çalışmada Artuklular’a ait XII ve XV. yüzyıllar arasında Diyarbakır, Mardin, Silvan ve Harput sahasındaki mimari eserler üzerinde bulunan inşa, vakıf ve vergi kitabelerinin kronolojik bir kataloğu meydana getirilmiştir. Arapça metin ve Türkçe tercümeleriyle birlikte kitabelere ait fotoğraflar verilmek suretiyle kitabelerin her biri kendi içlerinde ve daha önceki dönemlere ait olanlar ile mukayeseli olarak tahlil edilerek, metin içinde geçen bilgiler Artuklular’ın siyasî, kültürel ve sosyal tarihi açısından değerlendirilmiştir. Ayrıca kitabelerin fizikî ve metin özellikleri çözümlenerek, Artuklu kitabelerinin tipolojisi belirlenmeye çalışılmış, Hısn Keyfâ, Mardin ve Harput Artuklularına ait kitabeler arasındaki benzer ve farklı özellikler, bunlara ait tablolarla desteklenerek ortaya konulmuştur. Anahtar kelimeler: Artuklular, Kitabe, Diyarbakır, Mardin, Silvan, Harput ABSTRACT In this paper, Artuqids construction, tax and endowment inscriptions on architectural works near Diyarbakır, Mardin, Silvan and Harput between XII and XV. centuries are examined in accordance with chronological order. Arabic texts and Turkish translations of the texts are given with photographs of the inscriptions. Inscriptions are analytically compared to those from earlier periods. Political, cultural and social data in the inscriptions are interpreted in terms of Artuqids History. Furthermore, by dissecting physical and textual features, typology of inscriptions is tried to be designated. Discrepancies and similarities in inscriptions belonging to Hısn Keyfa, Mardin and Harput Artuqids are presented with charts. Keywords: Artuqids, Inscriptions, Diyarbakır, Mardin, Harput