Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MURAT AKGÜL
Danışman: DİLEK ALTAŞ
Özet:Murat AKGÜL Yüksek Lisans Tezi () AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERİN EKONOMİK AÇIDAN ÇOK DEĞİŞKENLİ İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE İNCELENMESİ Yapılan çalışmada, Türkiye ile AB-AB adayı ülkeler, objektif verilere uygulanan istatistiksel yöntemlerle karşılaştırarak, Türkiye nin diğer ülkeler arasındaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada; kişisel, taraflı, politik degerlendirmeler özellikle devre dışı bırakılarak tarafsız bir sonuca ulaşılmak amaç edinilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; Avrupa birliğinin tanımı, oluşumu, tarihi gelişimi, kurumsal yapısı ve Türkiye nin AB'ile ilişki süreci hakkında bilgiler, ikinci ve üçüncü bölümünde; uygulamada kullanılan çok değişkenli istatistiksel analizlerden, Temel Bileşenler Analizi, Faktör Analizi ve Kümeleme Analizi hakkında bilgiler verilmiş olup, dördüncü bölümünde ise uygulamaya yer verilmiştir. Yapılan uygulamada AB'ye üye ve aday ülkelerin ekonomik göstergelerini ifade eden 11 değişken öncelikle Faktör Analizine tabi tutularak değişkenler dört faktöre atanmış, elde edilen sonuçlara Varimax, Quartimax, Equamax döndürmesi uygulanmıştır. Gerek kavramsal anlamlılığın, gerekse değişkenlerin faktörlere atanmasındaki netliğin sağlanması açısından Equamax döndürmesiyle elde edilen sonuçların en uygun olduğu tespit edilmiştir. Daha sonraki aşamada üye ve aday ülkelerin, ekonomik faktörler açısından benzerlikleri Kümeleme Analizi ile incelenmiştir. Analiz öncelikle 11 ekonomik değişkenle, daha sonra faktör analizi sonucu elde edilen faktör skorları ile yapılarak, sonuçlar değerlendirilmiştir. Analizlerde hiyerarşik ve hiyerarşik olmayan kümeleme yöntemleri kullanılmıştır. Kümeleme Analizinde en iyi sonuçlar döndürülmesiz faktör skorları ile yapılan analizler sonucunda elde edilmiş olup, hiyerarşik ve hiyerarşik olmayan yöntemlerle elde edilen sonuçlar benzer çıkmıştır. Çalışma sonucunda Türkiyenin her iki yöntem ile yapılan analizde de tek başına bir kümede kaldığı ve farklı yapı gösterdiği görülmüştür. Murat AKGÜL Master thesis (abstract) AN ECONOMIC STUDY OF EU MEMBER AND CANDIDATE STATES WITH MULTIVARIATE STATISTICAL METHODS In the study, Turkey and EU/EU candidate states have been examined with statistical methods applied to objective data and Turkey's place has been tried to be uncovered. During the study, personal, political and one-sided evaluations have been tried to be put aside and an impartial result is desired. The first chapter covers the EU's definition, formation, historical breakthrough, structural edifice and Turkey's EU marathon. The second and third chapters cover some of the analysis methods that are utilized in the study such as Principal Components Analysis, Factor Analysis, Cluster Analysis and in the fourth chapter the methods are practised. In the application, eleven variables-which are the economic indicators of EU member and candidate states- are subjected to factor analysis, the variables are tied to four factors, and Varimax, Qartimax, Equamax rotations are applied to the outcome. To attain conceptual meaningfulness and removal of vagueness that may have appeared during variable designation, with the Equamax rotation the most appropriate outcome are observed. In the following stage, member and candidate states are examined with respect to similitude between economic factors with cluster analysis. The analysis is made preliminarily with eleven economic variable and later with factor scores that are achieved with factor analysis and results are evaluated. In the anlyses, hierarchical and non-hierarchical cluster methods are utilized. The most appropriate results of cluster analyses are non-rotated results of factor scores and have similarities with hierarchical and non-hierarchical results. As a result of the study, utilizing either analysis methods, Turkey is found to be in a cluster by herself showing structural difference.