Pediatrik hastalarda reçete uygunluğunun değerlendirilmesinde klinik eczacının rolü ve önemi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Klinik Eczacılık Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE NUR IŞIK

Danışman: Mesut Sancar

Özet:

Amaç: Pediyatrik hastalarda ilaç uygunsuzluğu ve ihmallerinin saptanması amacıyla tasarlanan Pediatrics: Omission of Prescription and Inappropriate prescriptions (POPI) kriterlerinin Türkiye’ye uygunluğunu değerlendirmek ve pediyatrik hastalarda reçete uygunluğunun sağlanmasında klinik eczacının rolü ve önemini saptamaktır. Gereç ve yöntem: 13 Kasım 2017-13 Nisan 2018 tarihleri arasında yürütülen çalışmaya 4 poliklinik, acil servis ve genel pediyatri yatan hasta servisinden alınan 0-18 yaş arası çocuk reçeteleri dahil edilmiştir. Polikliniklerden ve acil servisten edinilen hasta reçetelerinin uygunluğu POPI’ye göre, genel pediyatri servisinden edinilen hasta verileri ise Pharmaceutical Care Network Europe (PCNE) sınıflandırmasına göre değerlendirilmiş, ilaçla ilişkili olası sorunlar sınıflandırılmıştır. Saptanan uygunsuz reçetelemeler, ihmaller ve ilaçla ilişkili olası sorunlar, ilgili sorumlu hekimlere raporlar halinde sunulmuş ve kabul ya da red şeklinde geri bildirim alınmıştır. Bulgular: POPI’ye göre değerlendirilen 271 poliklinik ve acil hastasının, 104’ünde 134 uygun olmayan reçeteleme; 18’inde ise 19 reçeteleme ihmali saptanmıştır. Uygunsuz reçeteleme ve ihmallerin %70’i kulak burun boğaz ve pulmoner sistem hastalıklarında, %10’u sindirim sistemi hastalarında, %20’si ise diğer hastalıklarda görülmüştür. PCNE’ye göre reçeteleri değerlendirilen 43 yatan hastanın 11’inde toplam 16 ilaçla ilişkili olası sorun saptanmıştır. Sonuç: POPI kriterlerinin birçok hastalığın reçete uygunluğunu değerlendirmede yeterli olduğu; ancak sık rastlanan bazı hastalıklara dair uygunsuz reçeteleme ve ihmal kriterleri içermediği için geliştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Uygun olmayan ilaç kullanımların saptanması ve önlenmesinde klinik eczacılara önemli görevler düşmektedir. -------------------- Aim: Pediatrics: Omission of Prescription and Inappropriate prescriptions (POPI) is designed to determine the incompatibility and omissions of prescriptions to pediatric patients. This study aims to assess the appropriateness of POPI criteria in Turkey and to identify the importance of clinical pharmacists’ role. Materials and Methods: This study, conducted between 13 November 2017 and 13 April 2018, included the prescriptions of child patients (between ages of 0-18) from 4 outpatient clinics, emergency services, and general pediatric inpatients services. Prescriptions of outpatients’ clinics and emergency service were evaluated according to POPI, whereas prescribing in general pediatric services were evaluated according to PCNE to classify drug-related problems (DRP). DRPs were reported to physicians and their positive or negative feedback was collected. Results: This study was evaluated 271 outpatients’ data according to POPI. 134 inappropriate prescriptions (IP) in 104 patients and 19 omissions of prescriptions (OP) in 18 patients were determined. Of them, 70% are seen in the diseases of ear, nose and throat; 10% was related to the digestive system and 20% was classified as other diseases. According to the PCNE, 21 possible DRPs were identified in 14 of 43 patients. Conclusion: The POPI criteria are sufficient to assess prescription appropriateness for many diseases. However, further assessment will be required, because it was observed that all IP and OP criteria were not included for some common diseases. Clinical pharmacists play an important role in the detection and prevention of inappropriate drug use.