Özel gereksinimli çocuk sahibi annelerin Covid-19 pandemi deneyimlerine ilişkin görüşlerinin incelenmes


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PINAR BAKAN

Danışman: Oktay Sarı

Özet:

2019 yılı Aralık ayı sonunda Çin'de ortaya çıkan yeni bir tür koronavirüsü 2020 yılı boyunca tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Hala devam etmekte olan pandeminin etkileri, pandemi bittikten sonra da devam edecek gibi görünmektedir. Bu araştırmada COVID-19 pandemisinde özel gereksinimli çocuk sahibi annelerin deneyimlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmada anne görüşlerine göre, pandeminin kendileri üzerindeki etkileri, pandeminin çocukları üzerindeki etkileri, pandeminin günlük yaşamları üzerindeki etkileri, uzaktan eğitimin özel gereksinimli çocuklar ve anneleri tarafından nasıl deneyimlendiği ve benzer bir krizin yaşanması durumunda özel gereksinimli çocuklara ve ailelerine sunulabilecek hizmetlerin neler olabileceği, alt amaçlar olarak belirlenmiş ve ilgili yanıtlar aranmıştır. Araştırmanın katılımcıları İstanbul'da yaşayan ve özel gereksinimli çocuğu olan 11 anneden oluşmaktadır. Araştırma fenomenolojik desenin kullanıldığı nitel bir araştırmadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmıştır. Veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre özel gereksinimli çocuk sahibi anneler COVID-19 pandemisinden duygusal anlamda olumsuz etkilenmişlerdir. Anneler eğitsel, psikolojik ve maddi açıdan destek ihtiyacı duymuşlardır. Pandemi döneminde özel gereksinimli çocuklar duyuşsal ve davranışsal problemler göstermişlerdir. Özel eğitimden mahrum kalmak çocukların kaydettikleri ilerlemeyi kaybetmelerine ya da annelerin çocuklarının eğitimi ile ilgili kaygılanmasına neden olmuştur. Anneler, yetkililer tarafından önerilen önlem ve kurallara uymuştur. Anneler özel gereksinimli çocukları için yüzyüze eğitimi gerekli gördüklerini ve uzaktan eğitimin kendilerini ve çocuklarını zorladığını paylaşmışlardır. Pandemi döneminde ev içinde anneler ağırlıklı olarak öğretmenlerin gönderdikleri ödevlere zaman harcamışlar ve çocuklarıyla oyun oynamışlardır. Annelere göre COVID-19 benzeri bir krizin yaşanması halinde özel gereksinimli çocukların eğitsel ihtiyaçları yapılacak düzenlemelerle karşılanmaya devam edilmelidir. Benzer bir durumda gerekli düzenlemelerle ailelere psikososyal destek ve sağlık hizmetleri sunulmalıdır. Araştırmada bulgular doğrultusunda yasa koyuculara, uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: COVID-19 pandemisi, özel gereksinimli çocuklar, özel eğitim, uzaktan eğitim