Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hüseyin Türkmen
Danışman: Remziye Tuba Karatepe
Özet:ÖZ Türkiye’de yazma eser kataloglarının tarihsel gelişimi ve analizi: 1923-2006 Türkiye kütüphanelerinde yaklaşık 300.000 cilt içinde 600.000 yazma kitap/risale bulunmaktadır. Bu yazma eserlerin kataloglanması çalışmalarına Osmanlı döneminde başlanmıştır. Cumhuriyetin ilanından kısa bir süre sonra yeniden başlanan çalışmalar hâlâ tamamlanamamıştır. Bununla birlikte Cumhuriyet döneminde birçok yazma eser kataloğu yayınlanmıştır. Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminde yayınlanan yazma eser katalogları tek tek incelenmiştir. Bu sayede bu katalogların eksiklikleri ile ortak özellikleri tesbit edilmiştir. Çalışma, bundan sonra yayınlanacak katalogların, kütüphanecilik standartlarına daha uygun olarak yayınlanmalarına katkıda bulunacak çözüm önerileriyle tamamlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Türkiye Yazma Kütüphaneleri, Yazma Katalogları ABSTRACT The Historical Development and Analysis of Manuscript Catalogues in Turkey: 1923-2006 Turkish libraries hold 600.000 manuscripts within in approximately 300.000 different bound volumes. The process of cataloguing these manuscripts started in the Ottoman period. Ceased with the advent of the Turkish Republic for a short while, the work continued afterwards. Although the cataloging of these manuscript is incomplete, many catalogues have been published in the meantime for various collections. In this study, all of the manuscript catalogues so far published have been examined to show similarities among them as well as some deficiencies they have. The study also includes some new suggestions to help raise the standard of manuscript catalogues which will be published in the near future in Turkey. Key words: Manuscript Libraries in Turkey, Manuscript Catalogues İÇİNDEKİLER ÖZ …….………………………………………............................................................ VI ABSTRACKT ………………………………….......................................................... VI ÖNSÖZ ….………………………………………....................................................... VII KISALTMALAR …….………………………………………................................. VIII TABLOLAR LİSTESİ ………………………………………..................................... X GİRİŞ …….………………………………………......................................................... 1 I. BÖLÜM TÜRKİYE’DE YAZMA ESER KATALOGLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ (1923-2006) 1. TÜYATOK Öncesi Dönem Kataloglama Çalışmaları (1923-1976) ...................... 9 2. TÜYATOK ve Sonrası Dönem Kataloglama Çalışmaları (1978-2006) .............. 15 2.1. Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu (TÜYATOK) Projesi ................................ 15 2.2. Atatürk Kitaplığı Kataloglama Çalışmaları ....................................................... 20 2.3. İslâm Tarih, Sanat ve Kültürü Araştırma Merkezi Kataloglama Çalışmaları .... 21 2.4. İslâm Araştırmaları Merkezi Kataloglama Çalışmaları ..................................... 22 2.5. Diğer Kataloglama Çalışmaları .......................................................................... 23 3. Cumhuriyet Dönemi Kataloglama Çalışmaları Bibliyografyası ......................... 24 II. BÖLÜM TÜRKİYE’DE YAZMA ESER KATALOGLARININ ANALİZİ (1923-2006) 1. Resmi ve Özel Kurumların Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri .................. 27 1.1. Kütüphaneleri Tasnif Komisyonu Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ....... 29 1.2. Süleymaniye Kütüphanesi Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ................... 41 1.3. TÜYATOK Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri .......................................... 46 1.4. Millî Kütüphane Yazmaları Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ................. 71 1.5. Atatürk Kitaplığı Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ................................. 83 1.6. İslâm Tarih, Sanat ve Kültürü Araştırma Merkezi Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ..................................................................... 95 1.7. Diğer Kurumların Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri .............................. 109 2. Kişisel Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ................................................... 137 2.1. Fehmi Ethem Karatay’ın Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ................... 137 2.2. Abdülbâkî Gölpınarlı’nın Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri .................. 145 2.3. Ali Rıza Karabulut’un Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ....................... 152 2.4. Diğer Kişisel Kataloglama Çalışmaları ve Analizleri ...................................... 159 III. BÖLÜM YAZMA ESER KATALOGLARININ GENEL DEĞERLENDİRMESİ, SORUNLARI ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 1. Cumhuriyet Dönemi Kataloglama Çalışmalarının Özellikleri ......................... 192 2. Cumhuriyet Dönemi Kataloglama Çalışmalarının Analizleri ........................... 193 2.1. Cumhuriyet Dönemi Yazma Kataloglarının “Yayın Tarihi” Analizi .............. 194 2.2. Cumhuriyet Dönemi Yazma Kataloglarının “Yayınlayan” Analizi ................ 194 2.3. Cumhuriyet Dönemi Yazma Kataloglarının “Katalog Türü” Analizi ............. 195 2.4. Cumhuriyet Dönemi Yazma Kataloglarının “Katalog Düzeni” Analizi .......... 196 3. Cumhuriyet Dönemi Yazma Eser Kataloğu Yayınlama Çalışmalarına Yönelik Çözüm Önerileri ............................................ 197 3.1. İşbirliği ve Eşgüdüm ........................................................................................ 197 3.2. Standartlaşma ve Tekbiçimlilik ....................................................................... 198 3.3. Yazar Adları Sözlüğü ....................................................................................... 198 3.4. Nitelikli Personel ve Akademik Eğitim ........................................................... 199 3.5. Yazma Eser Otomasyon Programı ................................................................... 201 3.6. Bibliyografik Tanımlama Öğeleri .................................................................... 202 3.7. Yazma Eser Kataloglama Kılavuzu ................................................................. 204 3.8. Yazma Eser Katalog Yayınlama Kılavuzu ...................................................... 205 KAYNAKÇA .............................................................................................................. 208 EKLER ....................................................................................................................... 220