Fizik öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme yaklaşımları ve karşılaştıkları zorluklar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BEKİR TANUĞUR

Danışman: FERAL BEKİROĞLU

Özet:

Bu araştırmada; ortaöğretim fizik öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini etkin kullanabilme boyutu ve karşılaştıkları problemleri sergilemek amaçlanmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma İstanbul ili Anadolu bölgesindeki Fen Liseleri, Anadolu Liseleri, Özel Okullardaki fizik öğretmenleri ile gerçekleştirilmiştir. İstanbul Anadolu bölgesinde yaklaşık 118 liseden 79 tanesi Devlet okulu olup 39 tanesi özel okul statüsündedir. 79 Devlet okulundan 54 tane okula, 39 özel okuldan ise 7 tane özel okula ulaşılmıştır. İstanbul’un Anadolu bölgesindeki yaklaşık 118 liseden 61 liseye yani % 51,4’üne ulaşılmış olup bu liseler amaçlı örneklem türü ile seçilerek çalışma yapılmıştır. Bu liselerde görev yapan 162 Fizik öğretmenine ulaşılmıştır. 134 öğretmen çalışmaya katılmış olup fizik eğitimi programındaki öğrencilere uygulanan öğretim yöntemleri ve ölçme değerlendirme kriterleri ile ilgili anket formunu doldurmuştur. Bu anket öğrencilere not verirken kullanılan, değerlendirme kriterleri, ölçme yöntemleri, alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerinin hazırlık, uygulama, değerlendirme aşamalarında karşılaşılan zorluklar, ölçümlerin bilişsel seviyesi ve öğretim yöntemleri bölümlerinden oluşmaktadır. Yapılan öğretmen değerlendirmelerine göre öğretmenlerin öğrencilere not verirken en çok göz önünde bulundurdukları kriterler; Öğrencinin performansı, öğrenmeye çaba göstermesi ve derse katılımı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin, öğrencilere not verirken kullandıkları ölçme araçlarına ilişkin olarak en çok klasik ölçme araçlarının kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öğrencilerin daha çok hatırlama, kavrama, muhakeme ve öğrendiklerini uygulama bilişsel seviyelerini ölçtükleri belirlenmiştir. Fizik Öğretmenlerinin ders anlatımı esnasında en çok kullandığı öğretim metot ve stratejilerinden “Konu ile ilgili soru ve problem çözümleri” tekniğinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygularken karşılaştıkları zorlukların “Orta derecenin” en üst sınırında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Karşılaştıkları problemlerin başında; zamanın yetersizliği, müfredatın yoğunluğu, alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerinin hazırlama, uygulama ve değerlendirmesinin zaman alması, üniversite sınavı ile alternatif ölçme yöntemlerinin uyumsuzluğu karşımıza çıkmaktadır. Fizik öğretmenlerinin kullandığı geleneksel ölçme yöntemleri ile klasik öğretim yöntem ve teknikleri arasında ve alternatif ölçme yöntemleri ile öğrenci merkezli öğretim yöntemleri arasında korelasyonel ilişkiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. ABSTRACT In this research it is aimed to investigate the extent of secondary school physics teachers’ effective usage of alternative assessment and evaluation methods and the problems they encountered. Survey Method was used in this research. The research was done with physics teachers working at public and private schools in the Asian side of İstanbul. The Asian side of İstanbul, there are 79 public schools and 39 private schools. 54 schools out of 79 public schools and 7 schools out of 39 private schools were reached. As a result, with 51,4 % sampling ratio and purposeful sampling method 61 high schools out of 118 were reached. 162 physics teachers who are working in these schools were given the survey. 134 teachers joined the study and they filled in the survey related with assessment and evaluation methods which were applied to students in their physics class. This survey includes the following parts: criteria of evaluation, assessment methods, the difficulties that encountered in stages of plan and preparation of assessment methods, assessed cognitive level, and teaching methods. The results illustrated that the physics teachers considered student performance, eagerness of students and attendance to lesson when evaluating their students. The assessment methods that were used by the teachers while giving grades to students were generally related to traditional assessment instruments. It was found out that the teachers mostly assessed remembering, understanding and reasoning cognitive levels and the application skills of students’ learning. Problem solving related with the subject was the strategy used by the physics teachers during the lesson. The difficulties that teachers encountered while planning and using alternative assessment methods were as follows: deficiency of time, intensity of curriculum, the long time needed for preparation, application and evaluation of alternative assessment methods, and mismatch between the university enterance exam and alternative assessment methods. The results also showed correlational relations between traditional assessments methods and traditional teaching methods and alternative assessment methods and student centered teaching methods.