Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini öğrencilerin akademik başarısı açısından değerlendirmeleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESİN SALDUZ

Danışman: AYŞEN BAKİOĞLU

Özet:

Bu araştırma, lise öğretmenlerinin hesap verebilirliklerini öğrencilerin akademik başarısı açısından değerlendirmelerini amaçlamıştır. Eğitimde hesap verebilirlik, öğretmenin hesap verebilirliği kapsamında incelenmiştir. Araştırma lise öğretmenlerinin öğrencilerin akademik başarısına ilişkin kimin, kime, neden, hangi konuda hesap vermesi gerektiğini, hesap verebilirlik gereği yaptıkları çalışmaları ve hesap verebilirlik sistemini kendilerini değerlendirecek şekilde hazırlanmıştır. Araştırma genel tarama modeline uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, İstanbul iline bağlı Avcılar, Esenyurt, Beylikdüzü ve Büyükçekmece ilçelerinde resmi ortaöğretim kurumunda çalışan 500 öğretmeni kapsamaktadır. Araştırmada kullanılan ölçek, araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğrencinin Akademik Başarısı Hakkında Öğretmenlerin Hesap Verebilirliklerini Değerlendirmeleri Anketi” dir. Anket 18 soru ve öğretmenlerin görüşlerini yazabileceği açık uçlu bir sorudan ibarettir. Öğretmenler demografik durumu yansıtan sorular dışında, soruların altında bulunan değişkenlerden çoklu seçim yapabilmektedirler. Araştırmadan elde edilen verilerle ilgili yapılan analizler, frekans, yüzde, ilişkisiz gruplar t testi, tek yönlü varyans analizidir (ANOVA). Elde edilen bulgular SPSS 16.0 programında çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular şunlardır: öğretmenler genel olarak kendilerini hesap verebilir olarak görmektedirler, hesap verebilirlik sisteminin onları motive edeceği ve mesleki gelişimlerini sağlayacağını ifade etmektedirler. Öğretmenler öğrenci başarısından öncelikli olarak öğrencileri sonra kendilerinin hesap verebilir olması gerektiğini, öğrenci başarısızlıklarından ise önce öğrencilerin sonra velilerin hesap verebilir olması gerektiğini düşünmektedirler. Öğretmenlerin neredeyse tamamı kendilerini vicdani duyarlılık gereği hesap verebilir hissetmektedir. Öğretmenler ilk sırada sınıf içindeki performans ikinci sırada merkezi sınav sonuçlarına göre kendilerinin hesap verebilir olması gerektiğini düşünmektedirler. Öğretmenler hesap verebilirlikleri gereği kendilerini değerlendirmek için ilk önce uyguladıkları öğretim yöntemlerinin etkililiğini ikinci olarak önceden belirledikleri hedefe ulaşma düzeylerini dikkate almaktadır. Öğretmenler öğrencilerin başarısının artması için ilk sırada öğretim yöntem ve kaynaklarını farklılaştırdıklarının ikinci olarak erişilecek hedefler ve standartlar belirlediklerini ifade etmişlerdir. Öğretmenler fırsat eşitliği sağlama adına öğrencilerin derse aktif ve eşit katılımını sağladıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler kendilerini önce vicdanlarına sonra öğrencilerine karşı sorumlu hissetmekte ve vicdanlarının ve öğrencilerinin onlara karşı sorgulayıcı olduğunu ifade etmektedirler. Öğretmenlerin denetmenlere ve velilere karşı öğrenci başarısına dair raporlama yapma seviyeleri çok düşüktür. Öğretmenler genellikle okul yönetimine ödev proje vb. puanlama kriterleri, öğrencilere ise, sınav sonuçları başarısız olduğu konular gibi raporlama yaptıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler, ödül ve ceza için öğrenci başarısını etkileyen diğer faktörlerin izole edildikten sonra kendilerinin değerlendirilmeleri gerektiğini düşünmektedirler. Araştırma sonuçları diğer araştırmalarla karşılaştırıldığında öğrencinin akademik başarısını etkileyen birçok faktör olduğu için öğretmen kendini doğrudan sorumlu görmemektedir. Öğretmenlerin sorumlulukları şeffaf bir hesap verebilirlik sistemi sağlanmalıdır. Ayrıca öğrencinin başarısına dair öğrenci hesap verebilirliğine ilişkin çalışmalar yapılmalıdır. Anahtar Kelimeler: Eğitimde Hesap Verebilirlik, Öğretmenin Hesap Verebilirliği ABSTRACT This research aims to evaluate high school teachers' accountability from dimension of student's academical achievement. Accountability in education studied from the concept of teachers' accountability. Research has been prepared to evaluate high school teachers related with student's academical achievement in the means of who must give account, to whom, why, and about which subjects, works have been done about accountability, and the accountability system. Research sample involves 500 active high school teacher in districh of İstanbul : Avcılar, Esenyurt, Beylikdüzü, Büyükçekmece. Scale of research is “Evaluating Teachers’ Accountability About Student Achievement Survey” by reformed researcher. The survey consists 18 questions and a open-ended question that teachers pass a remark. The teachers make multiple selection ,out of reflecting demographic case questions, from variable based below of questions. Analyses about the results obtained from the research are frequency, percentage, unconnected groups t test, one-way analyses of variance (ANOVA). The results obtained analyze with SPPS 16.0. The results obtained from research is: Teachers generally seem themselves able to accountability. They state, accountability motivate themselves and provide career development. Teachers think, about student achievement, students need account primarily before themselves; and about student failure, students need account primarily before students protector. Almost all teachers feel like conscientious responsibility, they need to account. They think, according tofirst in-class performance, second central test result, they need to account. For Accountability of teachers to assess themselves , they take notice of firstly the effectiveness of their teaching methods, secondly pre-determined level of goal attainment and standarts. Teachers express, in order to increase the success of students, first differentiated teaching methods and resources; second having identified targets. Teachers express, providing students' active and equal participation for ensuring equality of opportunity. Teachers feel responsible themselves, after the students before their conscience. And yet they think, their conscience and their students are against them interroragator. Teachers’ level of reporting on student achievement to inspectors and parents is very low. Teachers think, Teachers Express, they make report to school management about homework,project, to students about as exam results, failure subject. After isolatin other factors that affect student achievement for reward and punishment, they should be assessed. When the results of this research compared with the other researchs, that's why there are a lot of factors that effect the student's academical achievement, teachers don't feel themselves accountable directly. Accountability of teachers must be provided by a transparent accountability system. Furthermore, researchs about student's accountability related with achievement must be realized. Key Words: Accountability in Education, Teacher Accountability