Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hadice Erdoğmuş
Danışman: MÜNEVVER ÇETİN
Özet:Eğitimde verimliliğin ve etkinliğin arttırılması için, okulların başında bulunan okul yöneticilerinin örgütsel bağlılık seviyelerinin ve kişilik özelliklerinin bilinmesi, eğitim kurumlarının amaçlarıyla kişilerin amaçlarının örtüşmesi önem taşımaktadır.Bu bağlamda, okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada resmî ve özel okullarda görev yapan müdür ile müdür yardımcılarının benzer ve farklı yönlerini ortaya çıkarmak amacıyla, 2005-2006 Eğitim Öğretim Yılı’nda Kadıköy, Maltepe, Kartal, Üsküdar ve Pendik ilçelerindeki özel ve resmî 92 okulda çalışan 274 okul yöneticisine ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak; demografik özellikleri ölçen kişisel bilgi formu, örgütsel bağlılığın boyutlarını ortaya koyan Allen-Meyer ölçeği ve kişilik özelliklerini ortaya çıkarmayı amaçlayan ACL sıfat tarama listesi uygulanmıştır. SPSS istatistik programı uygulanarak çözümlenen veriler; ilişkisiz grup t testi, tek yönlü varyans analizi, Levene’s f ve korelasyon teknikleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, özel okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıklarının tüm alt boyutlarıyla resmî okul yöneticilerininkinden daha üst düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca; “başarma”, “başatlık”, “sebat”, “düzen” ile “ideal benlik” başta olmak üzere bazı kişilik özelliklerinin, yöneticilerin önemli bir kısmında ortak olarak bulunduğu saptanmıştır. Bunun yanı sıra; kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılığın boyutları arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Duygusal bağlılığın, ideal benlik ile pozitif yönde, saldırganlıkla da negatif yönde korelasyon gösterdiği; ilgi görme ile devam bağlılığı arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Çalışma, elde edilen bulgular ışığında, tespit edilen örgütsel bağlılık-kişilik ilişkisinin eğitimde verimliliği arttırıcı yönde kullanılmasına yönelik öneriler ile tamamlanmıştır. Bu bulgulara dayalı olarak, yöneticilerin örgütsel bağlılıklarını arttırmak ve yöneticilik görevine, uygun özelliklere sahip kişilerin getirilmesini güvence altına almak amacıyla; özellikle resmî okullarda, atama mekanizmalarına kişilik özelliklerini de kapsayan bileşenlerin dahil edilmesi gerekmektedir. ABSTRACT For being able to improve the efficiency and the effectiveness of education system; it is crucial to grasp school managers’ organizational commitment levels, their personality traits and make sure that personal objectives correspond to those of the educational institutions’. In this context, the correlation between organizational commitment levels and personality traits of school managers were analyzed. In the research aiming to find similar and differing characteristics of school managers and vice-managers working in public and private schools in the Education Year 2005-2006, 274 school managers from 92 public and private schools in Kadıköy, Maltepe, Kartal, Üsküdar and Pendik were contacted. As the instrument of collecting data, personal data form measuring demographic traits, “Allen-Meyer’s scale” that covers the dimensions of organizational commitment and “Adjective Check List” for exposing personal traits were carried out. The data was analyzed by the utilization of the application of the statistics software, SPSS; and evaluated with “Correlation Techniques”, “Independent Samples T Test Analysis”, “Unilateral Variance Analysis” and “Levene’s f test”. As a result of the research, it was discovered that the organizational commitment of school managers who work in private schools is higher in all subdimensions than those working in public schools. Besides, it is found that many of the school managers have common personal traits such as “achievement”, “dominance”, “determination”, “orderliness” and “ideal individuality”. Moreover; a significant correlation was found out between personal traits and organizational commitment. It was understood that emotional commitment is positively correlated with ideal individuality and negatively with aggressiveness; and also a meaningful positive correlation between being appreciated and continuity commitment was observed. In the light of the findings, the research was completed with suggestions for using observed correlation between organizational commitment and personality traits, so as to increase efficiency in educational system. Based on these findings; it can be claimed that for the sake of increasing managers’ organizational commitments and for making sure that managers with appropriate personal traits are employed; it is essential, especially in public schools, to include components that comprise personality traits in recruitment mechanisms.