Postkolonyal teori çerçevesinde Mısır'ın demokratikleşme sorunu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hüseyin Öztürk

Özet:

Mısır'da otoriterleşme sorunu yirminci yüzyılın başından itibaren var olmuştur. Bu durumun en önemli sebeplerinden biri Mısır’daki demokratik yapının Kral, siyasi elitler, halk ve İngilizler için farklı anlamlara gelmesidir. Mısır’daki demokratikleşme süreci ilk kez kolonyal dönemde başlamıştır. Mısır’daki koloniyalizm, politik ve askeri bir ilişkinin ötesinde modernleşme, demokratikleşme, kimlik inşası ve bağımsızlık mücadelesini içeren çok boyutlu bir süreçtir. Diğer taraftan demokrasi, liberalleşme, hak arayışı, otoriterleşme, kurumsallaşma gibi siyasi kavramlar Mısır’ın siyasetinde sıkça manipüle edilmiş kavramlardır. Mısır demokratik yapısının sorunlarını tespit etmek için kolonyal döneme projeksiyon tutmak önemli katkılar sunar. Bu bağlamda kolonicinin kolonize ülke üzerinde bıraktığı sorunları anlamak için ortaya atılmış olan postkolonyal teori, bu çalışmada Mısır siyasetinin kronik sorunlarını tespit etmekte ve Mısır siyasal yapısının dönüşümünü anlamlandırmakta kullanılmıştır. Zira teoriye göre kolonyalizm sadece siyasi, askeri ekonomik bir tahakküm süreci değil bunun yanında kültürel, kimliksel ve zihinsel de bir tahakküm kurmaktadır. Bu açıdan Mısır demokrasisinin kronik sorunlarının ardındaki psiko-siyasi ve kültürel etkilerine de bakmak önemlidir. Mısır'ın demokratikleşme sorunu konusunda uygulanacak akademik bir konsept, diğer Ortadoğu ülkelerini anlamaya da yardımcı olacaktır. Çünkü Mısır Ortadoğu bölgesi için sembolik ülkelerden biri konumundadır. Mısır sahip olduğu nüfus, İslami ve kültürel kurumlar, tarihi deneyimler vb. unsurlar açısından Ortadoğu’yu etkileme kapasitesi yüksek bir ülkedir. Bu açıdan bu çalışma Mısır’ın 1882 - 1970 yılları arası dönemi, Meşruti monarşi ve Nasır dönemi olarak iki yapılı şekilde ele alarak, Mısır demokrasisinin dönüşüm ve arayışlarını postkolonyal bir perspektifle anlamlandırmaya çalışacaktır. -------------------- use Egypt has a symbolic status among the other middle eastern countries. Due to Egypt’s population, Islamic and cultural institutions, historical experiences, etc. it has a potential of influence over the middle east. In this regard, this study discusses the years of 1882 to 1970 in Egypt under two main periods as, Constitutional Monarchy period and Nasser period to understand the transformation and exploration of Egyptian democracy.