Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANDAN KUTAY OKUR
Danışman: Meliha Elif Demoğlu
Özet:Keşfiyle birlikte öncelikle bir eğlence aracı olan sinema, ilerleyen yıllarda kendinden önceki sanat dallarını da kapsayan bir anlatı haline gelmiştir. Sinemanın sanatsal serüveninde en büyük destek edebiyat alanından gelmiştir. Özellikle yazılı anlatı formların en yaygını olan roman eserlerinden yapılan uyarlamalar sinemanın geniş kitlelerce sevilmesini ve gelişmesini sağlamıştır. Sinemanın sanatsal gelişiminde diğer sanat dalları kadar yaşanan tarihsel dönüşümlerinde etkisi görülmektedir. Dünya savaşları sonrası başta Avrupa’da olmak üzere yaşanan toplumsal ve sosyolojik dönüşümler sinemanın bir sanat olarak gelişmesinde önemli bir yere sahiptir. Amerikan stüdyo sistemi ise sinemanın endüstrileşmiş bir sanat haline gelmesine yol açmıştır. Bu tez çalışmasında sinemanın disiplinler arası yapısı sinema-edebiyat ilişkisi üzerinden incelenmiştir. Karşılaştırmalı metin analizi ve anlatı çözümlemesi yöntemlerinin kullanılmasıyla birlikte literatür için de disiplinler arası bir bakış ortaya konulmaya çalışılmıştır. Lewis Carroll’ın 1865’te yazdığı “Alice Harikalar Diyarında” hikâyesi yayımlandığından beri tüm dünya tarafından ilgiyle karşılanmış olan fantastik bir eserdir. Günümüze kadar sadece sinema da değil, tiyatro, müzikal, video oyunu gibi birçok alanda uyarlamaları yapılmıştır. Tezin çalışma konusunu, bu çok bilindik eserin Avrupalı gerçeküstücü bir yönetmen olan Jan Svankmajer ve Hollywood sistemi içinde özelleşmiş bir dili bulunan Tim Burton tarafından gerçekleştirilen uyarlamalarının ana metinle farklılıklarının karşılaştırmalı metin analizi ile incelenmesi oluşturmaktadır. Yönetmenler tarafından bir bilgi ağı olarak kabul edilen Alice Harikalar Diyarında eseri kaynak metin olarak yeni bir bağlamda dönüştürülmektedir. Bu tez çalışmasında farklı kültür ve dönemden iki yönetmenin aynı metne verdikleri yanıt ve filmlerinin uyarlama açısından farklılıkları değerlendirilecektir. Gerçeküstücü olarak görülen bu iki yönetmen bağlamında sinemanın edebiyat ile olan ilişkisi üzerinden disiplinler arası yapısı göz önüne serilip kültürel birikime bir katkı amaçlanmaktadır. Aynı zamanda Türkçe sinema literatüründe az yer kaplayan bu iki yönetmenin sinemaları sanatsal ve kişisel gelişimleri üzerinden incelenmiş ve bütüncül bir biçimde ortaya konmuştur. -------------------- Cinema has started just for entertainment without any artistic expression but in the following years it has evolved into an artistic narrative by embracing the previous art branches. Cinema has the biggest support from literature in its artistic adventure. Especially adaptations of novels which are the most common of all written narrative forms helped the cinema to be loved by large crowds and enabled cinema’s development. Also the historical changes had made an impact on the cinema’s artistic improvement as well as the other art branches. The social and sociological transitions especially happened in Europe after the each World War had an important role on the cinema’s development as a form of art. The American studio system led the cinema to be an industrialized art. The interdisciplinary structure of the cinema has been studied in this thesis according to the relation between cinema and literature. Comparative text analysis and narrative analysis methods are used to have an interdisciplinary vision for the literature. Alice in Wonderland which is written by Lewis Carroll in 1865, is a fantastic children work which has been shown great interest by the whole world since its release. It has been a subject for many adaptations not just for cinema but also for like theatre, musical, video games. The subject of this thesis is composed of the compared text analysis of the main text of this well-known work with adaptation of European director Jan Svankmajer and with the adaptation of Tim Burton who has his own very specialized language in the Hollywood system. Alice in Wonderland, which directors accepted as a knowledge network, has been converted to a new context as a source text. In this thesis two directors, which are from different cultures and different periods will be evaluated according to their response to the same text and the differences of their films according to the adaptation. It’s aimed to make a contribution to cultural accumulation by showing the multi-disciplined structure of cinema with its relation to literature in the context of these two directors that accepted as surrealists. Also the cinematography of these two directors that has a very limited studies in Turkish cinema literature has been examined according to their artistic and personal development and their cinematography has shown in an integrated approach.