Finansal raporlamada TFRS 13 gerçeğe uygun değer ölçümü standardının uygulanması ve Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerde gerçeğe uygun değer hiyerarşisinin kullanımı üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yasin Cebeci

Danışman: GÜRBÜZ GÖKÇEN

Özet:

Bu çalışmada TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Standardında yer alan gerçeğe uygun değer hiyerarşisinin kullanılma düzeyi ve ilişkili olduğu bazı değişkenlerin açıklanması hedeflenmiştir. Bu amaçla çalışmanın birinci bölümünde değer ve değerlemeye ilişkin kavramlara değinilmiş, ikinci bölümde Türkiye Finansal Raporlama Standartlarında yer alan değerleme ölçülerine yer verilmiş, üçüncü bölümde TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Standardı incelenmiştir. Dördüncü bölümde gerçeğe uygun değerin ilişkili olduğu diğer finansal raporlama standartları incelenerek çalışmanın teorik çerçevesi tamamlanmıştır. Çalışmanın son bölümünde iki adet araştırmaya yer verilmiştir. İlkinde, standartta yer alan gerçeğe uygun değer hiyerarşisinin Borsa İstanbul’da yer alan ve araştırma kapsamındaki şirketlerin finansal tablolarında kullanılma düzeyine ilişkin içerik analizi yapılmıştır. Buna göre şirketlerin finansal varlıklar, finansal yükümlülükler, maddi duran varlıklar ve yatırım amaçlı gayrimenkulleri için gerçeğe uygun değer hiyerarşisini açıkladıkları tespit edilmiştir. İkinci araştırmada ise şirketlerin finansal varlıkları ve finansal yükümlülükleri için belirledikleri gerçeğe uygun değer seviyelerinin aktif büyüklüğü, toplam sermaye, pazar değeri, brüt satışlar ve özkaynak karlılığı ile ilişkisi incelenmiş ve çeşitli seviyelerde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. -------------------- In this study, it is aimed to explain the level of use of fair value hierarchy in TFRS 13 Fair Value Measurement Standard and some related variables. For this purpose, the concepts of value and valuation have been mentioned in the first part; in the second part, it has been given place to valuation criterias of Turkey Financial Reporting Standards; in the third part, TFRS 13 Fair Value Measurement Standards have been investigated. In the fourth part, the other financial reporting standards that are related to the fair value are examined and the theoretical framework of the study is completed. In the last part of the study, two researches are included. In the first study, the content analysis of the level of using of the fair value hierarchy in the standard in the financial statements of the companies which are within the scope of the research and in the Borsa İstanbul was conducted. Accordingly, it has been determined that companies declare the fair value hierarchy for their financial assets, financial commitments, real assets and investment properties. In the second, the relationship between the fair value levels determined by the companies for their financial assets and commitments, and the asset size, total capital, market value, gross sales and return on equity was analyzed and significant correlations were determined at various levels.